ورود به بازار کار و یافتن شغل مناسب (مشکلات+راهکارها)

بعد از اینکه از دانشگاه با موفقیت فارغ التحصیل شدید و تصمیم گرفتید که وارد بازار کار شوید و شغلی برای خئد پیدا کنید، ممکن است کمی دلهره به سراغ شما بیاید. ممکن است نگران این موضوع باشید که آیا در شغلی که وارد می شوید موفق می شوید یا خیر. باید بدانید که تمامی این نگرانی ها طبیعی و بخشی از روند اشتغال است، اما درهر صورت جای نگرانی نیست. فارغ از اینکه قرار است در چه زمینه ای وارد بازار کار شوید و تا چه اندازه در آن زمینه متخصص هستید، مهارت هایی وجود دارد که بهتر است آنها را فرا بگیرید. تقویت این مهارت ها نگرانی شما را تا حد زیادی کاهش خواهد داد.

مشکلات ورود به بازار کار برای فارغ التحصیلان

بسیاری از افرادی که قصد دارند به بازار کار وارد شوند،‌قابلیت های و توانایی های فردی و علمی بالایی دارند اما با این حال نمی توانند شغل مناسبشان را پیدا کنند. یک دلیل مهم برای این عدم موفقیت نداشتن تجربه ی کافی در برخورد با کارفرمایان و مصاحبه کنندگان در جلسات مصاحبه است.

علت اینکه افراد بسیاری علیرغم داشتن تحصیلات عالی فقط به دلیل نداشتن مهارت های اینچنینی به کارهای دست پایین و غیرمرتبط رضایت می دهند، همین است.این گونه افراد قصد دارند صرفا با تکیه بر آموخته های آکادمیک خود در مسیر شغل آینده شان قدم بردارند. کاری که بسیار سخت و بعضا غیرممکن است.

عدم موفقیت در بازارکار و بیکاری به دلیل بی مهارتی و مدرک گرایی

نداشتن مهارت کافی باعث شده است که در سالهای اخیر فارغ التحصیلان زیادی به جمع روزافرون بیکاران ملحق شوند. در واقع همین بی مهارتی باعث می شود که افراد جذب بازار کار نشوند. سالانه حدود یک میلیون فارغ التحصیل بعنوان متقاضی کار وارد چرخه ی بازار کار می شوند. یک علت مهم این موضوع فرهنگ نادرست مدرک گرایی است که در بین جوانان مطرح است. البته شرایط ورود بسیار آسان به دانشگاه ها و توسعه ی نظام آموزشی عالی نیز به گسترش این طرز تفکر دامن زده است.

متاسفانه در اکثر خانواده ها شرایط به گونه ای رقم می خورد که صرفا ورود به دانشگاه بر کسب مهارت ارجحیت پیدا می کند. حتی اگر این ترجیح باعث شود که افراد بیکار بمانند. فرهنگ تحصیلات دانشگاهی فارغ از استعدادهای هر فرد در خانواده ها به مرور باعث فراموش کردن اهمیت  کسب مهارت می شود و همین موضوع جوانان را برای ورود به بازارکار دچار ضعف می کند.

علی الخصوص اگر این جوانان در مقایسه ی خود با هم شاگردی های دوران مدرسه شان به این نتیجه برسند که کسب مهارت های فنی متناسب با بازار کار و علاقه شان، بسیار مهم تر و البته بهتر  از ورود صرف به دانشگاه و کسب علم بوده است.

در چنین فضایی است که خانواده ها باید نگاه خود را نسبت به تحصیلات دانشگاهی مورد بازبینی قرار دهند. تحصیلات دانشگاهی به عنوان عامل موفقیت، با وجود مفهومی به نام مهارت بعنوان پیش شرط ورود به بازار کار باید با نگاهی انتقادی به بحث گذاشته شود. در شرایطی که بیکاری به یک معضل تبدیل شده است، گسترش فرهنگ آموزش مهارت برای تربیت نیروی کار بیش از پیش احساس می شود.

مراکز آموزشی فنی و کسب آموزش های مهارتی

حال که به اهمیت کسب مهارت در ورود به بازار کار پی بردیم، افراد و متقاضیان مهارت چگونه باید در این عرصه گام بردارند؟مراکز آموزشی دولتی فنی و حرفه ای و آموزشگاه های آزاد فنی و حرفه ای سازمان ارائه دهنده ی آموزش های مهارتی متناسب با بازار کار است.

این مجموعه تحت نظارت سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور اداره می شود. در حال حاضر 586 مرکز آموزشی دولتی فنی و حرفه ای و 12 هزار و 700 آموزشگاه آزاد فنی و حرفه ای در سطح کشور وجود دارد. این مجموعه ها آموزش های مهارتی را به صورت رایگان ارائه می کنند.

مهندسان جوان در یافتن شغل مناسب با چه مشکلاتی روبرو هستند؟

شاید با این گفتار موافق باشید شاید هم نباشید اما در هر صورت، به نظر می رسد علل نیافتن شغل مناسب و ناکامی مهندسان جوان در ورود به بازار کار از دو مورد زیر ناشی شود:

1-اگر واقع بین باشیم، آنچه که در دانشگاه ها بعنوان واحد های درسی ارائه می شوند با آنچه که در بازار کار بدان نیاز پیدا می کنید فرسنگ ها فاصله دارد.هر اندازه تفاوت دانشگاه و محیط کار زیاد است، میزان توجهی که دانشگاه به بازار کار دارد ناچیز است!

یعنی دانشجویان و به تبع آن فارغ التحصیلان برای موفقیت و ورود به بازار کار به مهارت هایی نیاز دارند که در دانشگاه تحت هیچ عنوانی به آنها پرداخته نشده است. همین ناهماهنگی بین دو محیطی که افراد از یکی به دیگری گذر می کنند، باعث شده تا افراد بعد از فارغ التحصیلی با حقیقت تلخ بازار کار مواجه شوند و به این نتیجه برسند که به مهارت هایی نیاز دارند که ابدا تابحال در مورد آنها چیزی نشنیده اند.

2-اگر شما هم جز دانشجویانی هستید که نسبت به بازار کار، محیط کار و اینده ی شغلی سرشار از خیال پردازی های نادرست و دور از حقیقت دارند، باید بگوییم که راه سختی در پیش دارید. همین توهمات و خیال پردازی ها و یا هر عنوانی که به آن می دهید، موانع زیادی برای انتخاب شغل و ورود به بازار کار پیش روی شما قرار می دهند.

برای ورود به بازارکار چه مهارت هایی نیاز است؟

برای کسب دانش و مهارت جدید هیچگاه دیر نیست. شما با هر سن، هر میزان تحصیلات و هر اندازه تجربه ی کاری که داشته باشید می توانید در مسیر آموزش و رشد قدم بردارید. آموزش یک مهارت جدید روند اشتغال و خوداشتغالی شما را بسیار تسهیل می کند. حتی اگر هیچ تجربه ای در زمینه ی کاری نداشته باشید و یا تازه فارغ التحصیل شده اید، می توانید با یادگیری دانشی به روز، کمبود تجربه ی خود را پوشش دهید.

در این شرایط می توانید کارفرماها را متقاعد کنید که برای احراز یک جایگاه واجد شرایط هستید. البته ممکن است سالها در بازار کار حضور دارید، فراموش نکنید که یادگیری یک مهارت جدید شما را نیز از چرخه ی تکرار و فرسایش دور می کند.

شکاف عمیق بین بازارکار و دانشگاه چگونه پر می شود؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که فاصله ی زیاد بین اکثر کسب و کارها و دانشگاه ها تنها با آموزش های کاربردی و به روز پر می شود. مهارت های مورد نیاز برای انواع فرصت های شغلی در دو دسته ی “نرم” و “سخت” جای می گیرند.

مهارت های سخت در ورود به بازار کار

به طور کلی مهارت های سخت که برای هر فرصت شغلی نیاز است، در دو دسته ی مهارت های تخصصی و عمومی قرار میگیرد. مثلا اگر شما بخواهید بعنوان دانشمند داده مشغول به کار شوید نیاز دارید که به الگوریتم های یادگیری ماشیت مسلط شوید.

آمار و احتمال، ریاضیات و جبرخطی، مهارتهای حوزه ی برنامه نویسی و تسلط بر سیستم های پایگاه داده نیز در فهرست مهارت هایی است که باید آنها را فرا بگیرید. همه این موارد مهارتهای سخت مورد نیاز برای یک دانشمند داده هستند.همانطور که در ابتدای بند ذکر کردیم در دو دسته ی تخصصی و عمومی به شرح زیر تعریف می شوند:

مهارت های تخصصی:

همواره به افراد توصیه می شود که در زمینه فعالیت مورد علاقه ی خود، به یادگیری نرم افزاهای تخصصی و کسب مهارت در کار با آنها بپردازند. عصر حاضر عصر مهارت های نرم افزاری است.

همین موضوع برای مشخص کردن اهمیت یادگیری کار با نرم افزارهای مختلف در زمینه های تخصصی گوناگون کافیست. البته دقت کنید که برای هر زمینه ی کاری نرم افزارهای مخصوصی وجود دارد و شما لازم نیست به همه ی آنها مسلط شوید. مثلا یک حسابدار باید کار با نرم افزار هلو را بلد باشد ولی آیا یک گرافیست نیز به این نرم افزار نیاز دارد؟ احتمالا نه.

این موضوع در حوزه ی کارهای فنی نیز مطرح است و یک مزیت برای افراد به حساب می آید.یعنی اگر در زمینه ی تعمیرات پکیج های دیواری فعالیت می کنید یا بعنوان تعمیرکار موبایل مشغول هستید، مهارت در امور فنی به نفع شما و کسب و کارتان خواهد بود.

مهارت های عمومی:

مهارت های عمومی کامپیوتر در کنار یادگیری نرم افزاهای تخصصی برای همه ی افراد و هر موقعیت شغلی لازم و ضروری است. کار با نرم افزارهای مجموعه ی آفیس، سیستم عامل های رایج مثل ویندوز، اینترنت و مهارت تایپ ده انگشتی باید توسط همه ی کارجویان فراگرفته شود.

مهارت های نرم در ورود به بازار کار

اصول مذاکره و فن بیان، توانایی کار به صورت تیمی و گروهی، قدرت رهبری و مدیریت، توانایی حل مساله، انعطاف پذیری بالا و داشتن تفکر انتقادی به همراه توانایی مدیریت زمان در دسته بندی مهارت های نرم قرار می گیرند. به مهارت های نرم معمولا توجهی نمی شود. اما همین مهارت هاست که ورود شما را به یک شغل راحت تر می کند و باعث می شود در مصاحبه های شغلی حضور موفقیت آمیزتری داشته باشید.

عنوان شغلی و میزان تاثیرگذاری آن

نحوه ی ورود شما به مجموعه ی یک سازمان و یا شرکت بسیار مهم است چرا که شاکله ی ورود شما به بازار کار را تشکیل می دهد. اینکه بعنوان یک متخصص فنی وارد شرکت شوید یا بعنوان یک منشی یا یک کارشناس و یاهر عنوان شغلی دیگری که در ذهن دارید، بر ماندگاری و حقوق شما در آن شرکت تاثیر می گذارد. البته میزان قدرتی که به واسطه ی آن موقعیت شغلی نصیب شما می شود نیز باید دقت کنید.

درهر سازمان و شرکتی برخی نیروها صرفا مصرف کننده هستند. یعنی خدمات تخصصی که نیازهای اصلی شرکت را رفع میکند، ارائه نمی دهند. این افراد صرفا حقوق خود را به ازای انجام یک سری وظایف دریافت می کنند. در مقابل نیروی متخصص یک سازمان از ارکان اصلی آن است و یک شرکت همواره به نیروی متخصص خود نیازمند است.

حال در شرایط یکسان کدام یک از افراد دسته ی مصرف کننده و متخصص مورد توجه ریاست سازمان هستند؟ افراد متخصص جایگزینی در سازمان ندارند.با توجه به این موارد باید سعی کنید که نیروی متخصص یک سازمان باشید. چرا که تنها متخصص یک سازمان است که حضور و عدم حضور وی شرایط متفاوتی برای سازمان ایجاد می کند.

داشتن تخصص در یک زمینه، ارزش کار شما را چندین برابر می کند. دراین میان نباید از اهمیت تخصص در بوجود آمدن وجهه ی اجتماعی، حقوق و مزایای بالا و ارزشمندی کار نهایی نیز چشم پوشی کرد.