آموزش سفالگری

سفالگری یکی از مهارت‌ های صنایع دستی زیبا و با ارزش است که قدمت آن به هزاران سال پیش باز می ‌گردد. یادگیری این مهارت لذت ‌بخش به ما کمک می ‌کند تا خلاقیت خود را به کار گیریم و اثری زیبا و ماندگار خلق کنیم. هم چنین تجربه نشان داده است سفالگران اعتماد به نفس بیشتری داشته و هنگام کار با چرخ سفالگری از آرامش ذهنی بالایی برخوردارند.

یادگیری مهارت سفالگری را به علاقه مندان به هنر های دستی و کسانی که به دنبال یک فرصت فوق العاده برای راه اندازی کارگاه سفالگری و اشتغال زایی در این حوزه می باشند، پیشنهاد می شود. ممکن است یادگیری مهارت سفالگری در نگاه اول، بسیار ساده و آسان به نظر برسد اما باید توجه داشت که این حوزه بسیار گسترده بوده و کسب توانایی های حرفه ای در این زمینه به تنهایی و بدون نظارت افراد متخصص امکان پذیر نمی باشد. بنابراین توصیه می شود حتما این مهارت کاربردی را در کلاس‌ های تخصصی فرا بگیرید.

آموزشگاه فن آموزان دوره آموزش سفالگری را به صورت کامل و جامع از مبتدی تا پیشرفته برگزار می ‌کند که بهترین گزینه برای یادگیری علاقه مندان به طور عملی می باشد. این دوره در 5 ترم برگزار شده و در هر ترم یک مهارت سفالگری به طور صفر تا صد آموزش داده می شود. برای شرکت در این دوره نیازی به پیش نیاز نبوده و شما به ترتیب مهارت های ساخت ظروف سفالی، کار با دستگاه سفالگری، برجسته کاری روی سفال، لعاب کاری سفال و انجام نقاشی روی سفال را در هر ترم یاد می گیرید. با ما همراه باشید تا ضمن شناخت بیشتر این حرفه، با مباحث و سرفصل های تدریس شده در این دوره آشنا شوید.

وظایف شغلی سفالگر

سفالگران بسته به حوزه تخصصی فعالیت خود دارای وظایف و مسئولیت‌ های متنوعی هستند. از جمله این موارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• طراحی و خلق ظروف، مجسمه ها و دیگر آثار هنری از خمیر رس
• انتخاب مواد اولیه مناسب برای ساخت سفال از جمله انواع رس، ماسه، سنگ و آب
• آماده سازی خمیر رس با ترکیب درست مواد اولیه و از بین بردن ناخالصی های آن
• یکنواخت سازی گل و سرند کردن آن
• تهیه دوغاب از گل برگشتی و ورز دادن آن
• شکل دهی به خمیر رس به وسیله دست یا چرخ سفالگری برای ساخت ظروف و وسایل مورد نظر
• ساخت حلقه و کویل سازی
• تخت کردن گل سفالگری و برش آن با توجه به ضخامت مورد نظر
• کار با ابزار غلطک، کاردک، سوزن و تیغ
• ساخت قالب های گچی و رزینی
• خشک کردن آثار سفالی قبل از پختن در کوره
• پختن سفال در کوره های سفالگری و کنترل دما برای پخت مناسب
• طراحی الگو و نقش بر روی سفال ها با رنگ های مخصوص
• پرداخت نهایی کار و تزئین آن ها
• ایجاد نقش روی ظروف سفالی و پتینه کاری
• پخت کامل قطعات و برطرف کردن عیب قطعات با پخت ناقص
• لعاب کاری روی ظروف سفالی
• بارگیری و تخلیه کوره لعاب
• انجام نقاشی روی سفال در طرح های مختلف گل، برگ، اسلیمی
• قرینه سازی نقش ها و ترکیب بندی های تلفیقی
• ساخت دایره رنگ و تثبیت رنگ نقاشی روی سفال
• بسته بندی و عرضه آثار سفالی ساخته شده

بازار کار و درآمد سفال گری

سفالگری حرفه ‌ای زیبا و خلاقانه است که وضعیت مطلوبی در بازار کار ایران دارد. با وجود پیشینه غنی و سابقه هزاران ساله کشور ما در سفال، امروزه تعداد انگشت شماری سفالگر حرفه ‌ای در ایران مشغول به فعالیت هستند. البته با رشد صنایع دستی و تلفیق سفالگری با دیگر هنر های تجسمی مانند نقاشی، سرامیک سازی و غیره، شاهد رونق هر چه بیشتر این حرفه بین هنرمندان هستیم.

درآمد سفالگران در ایران متفاوت است و بستگی به میزان مهارت و شهرت آن ها دارد، اما به طور کلی متوسط درآمد ماهانه آن ها بین 3 تا 7 برابر حقوق اداره کار ارزیابی شده است. خلاقیت سفالگران و استفاده از روش های جدید برای ساخت ظروف سفالی می توانند درآمد آن ها را به طور چشمگیری افزایش دهد. البته باید این نکته را در نظر داشت که تبلیغات در شبکه های اجتماعی و ارائه نمونه کار های خود در گالری و آرت شاپ های سراسر شهر، می توانند به شناخت آن ها و بالا رفتن تعداد مشتری های آن ها کمک کند.

یکی دیگر از فاکتور های موثر در کار های هنری به خصوص سفالگری، تحویل سفارشات مشتری در زمان مقرر با کیفیت عالی است. اگر مشتریانی از سراسر کشور دارید، مطمئن شوید که سفارشات آن ها را به بهترین نحو ممکن بسته بندی می کنید تا در مسیر ارسال برای آن ها مشکلی پیش نیاید. در صورت وجود هر گونه شکستگی در ظروف، مسئولیت کار خود را به عهده بگیرید تا بتوانید رضایت مشتری را جلب کنید.

وضعیت سفالگری در کشور های پیشرفته به مراتب بهتر است. سفالگران ماهر در اروپا و آمریکا می‌ت وانند درآمد های کلانی به دست آورند. مثلا یک سفالگر حرفه‌ ای در آمریکا می‌ تواند سالانه بین 60 تا 120 هزار دلار درآمد داشته باشد. البته این رقم بسته به شهرت و مهارت فرد متغیر است.

دوره سفالگری آموزشگاه فن آموزان شامل چه مباحثی است؟

دوره آموزش سفالگری فن آموزان از 5 ترم تشکیل شده است که هر ترم شامل مباحث ویژه ای می باشد که کارآموز موظف است با توجه به توانایی های خود و هم چنین هدف خود در ترم مناسب شرکت کند. در ادامه به طور کامل مباحث تدریس شده در هر ترم را توضیح خواهیم داد تا تصمیم گیری برای شما آسان تر شود.

ترم 1: مقدمات ساخت انواع ظروف سفالی ساده

ما ترم اول سفالگری را با سرفصل های ابتدایی شروع می کنیم تا افرادی که تا به حال هیچ تجربه ای در صنایع دستی ندارند، بتوانند کاملا با مباحث ارتباط برقرار کرده و مرحله به مرحله پیشرفت کنند. در جهت تحقق این هدف، کارآموزان ابتدا با مواد اولیه سفالگری اشنا شده و خواص خاک رس مخصوص سفالگری را یاد می گیرند. پس از بررسی مفهوم پلاستیسیته، آن ها می توانند کار پذیری خاک رس را از لحاظ فاکتور های مختلف مانند پاپیون زدن، پیچش و ساختن نعل ارزیابی نموده و با عوامل موثر بر کاهش و افزایش کارپذیری آشنا شوند.

با توجه به انواع رس های مورد استفاده در حرفه سفالگری، لازم است کارآموزان بتوانند معایب رس های با پلاستیسیته زیاد و کم را تشخیص داده و خود را برای آماده کردن گل سفالگری آشنا کنند. در این قسمت افراد با اصول سرند سازی گل و یکنواخت کردن آن آشنا شده و برای گل های برگشتی، دوغاب درست کنند.

در ادامه مسیر، شرکت کنندگان با مراحل کهنه کردن گل، خواباندن و ورز دادن آن آشنا شده و می توانند برای خشک کردن گل، صفحه گچی درست کنند. به علاوه آن ها با بررسی چگونگی استفاده از انگشتان دست، می توانند گل ها را در طرح های مختلف شکل داده و حجم های هندسی درست کنند. در نهایت برای ایستایی بهتر قطات، چگونگی استفاده از وسایل و ابزار متفاوت شکل دادن گل آموزش داده می شود.

ترم 2: آموزش کار با دستگاه سفالگری و ساخت انواع سفال ها

پس از یادگیری ساخت ظروف سفالی با کمک انگشتان دست، نوبت به یان رسیده سات تا کارآموزان در ترم دوم با روش کار با دستگاه سفالگری آشنا شوند. چرا که امروزه سفالگران برای بالا بردن سرعت کار خود از انواع دستگاه های سفالگری استفاده می کنند.

کارآموزان در این ترم ابتدا با ابزار مورد استفاده در روش فیتیله سازی آشنا شده و می توانند طرح های مختلفی را با این روش بسازند. سپس چگونگی از بین بردن هوای اضافی از فیتیله ها آموزش داده شده و می توانند ضمن بررسی معایب آن ها، یک فیتیله پایه را ساخته و از آن نگهداری کنند.

در ادامه نحوه ساختن حلقه به طور کاملا عملی آموزش داده شده و افراد برای چسباندن پایه و حلقه، از روش کویل سازی استفاده خواهند کرد. به علاوه افراد روش های نوین موجود برای شکل دادن گل مانند مسطح سازی گل را به طور دستی تمرین کرده و می توانند گل های تخت شده را بر اساس ضخامت های مختلف بریده و در صورت نیاز به هم متصل کنند.

هم چنین مراحل ساخت نوار و زه گلی به طور کاملا عملی تدریس شده و شرکت کنندگان با روش استفاده از ابزار های متنوع مانند غلطک، کاردک، تیغ و سوزن برای تزئین سفال های ساخته شده آشنا می شوند. در نهایت مراحل ساخت قالب های گچی و زرینی به طور صفر تا صد آموزش داده می شود.

ترم 3: برجسته کاری روی سفال

شرکت کنندگان در ترم سوم این دوره، با انواع متفاوت چرخ سفالگری پایی و برقی آشنا شده و ضمن بررسی کاربرد آن ها، می توانند گل قطعه توپر را آماده کرده و چرخکاری را شروع کنند. سپس چگونگی قرارگیری گل در وسط کلگی چرخ و نحوه جدا کردن آن را به طور عملی یاد می گیرند. به علاوه برای نگهداری بهتر قطعات شکل داده شده، روش های عملی تدریس شده و کارآموزان با مراحل پرداخت اصول ـشنا خواهند شد.

در ادامه مسیر، پتیبنه کاری قطعات سفالگری در مرحله چرمینگی برای تزئین و ایجاد نقوش به طور صفر تا صد آموزش داده خواهد شد. پس از شناخت اصول خشک کردن قطعات، به سراغ هوا گیری و پخت آن ها می رویم. در این قسمت ضمن بررسی انواع روش های تک پخت و چند پخت، کار با کوره را یاد گرفته و کیفیت قطعات بیسکویت شده را کنترل خواهید کرد.

ترم 4: لعاب کاری سفال

پس از کسب مهارت ساخت و برجسته کاری قطعات، نوبت به یادگیری اصول لعاب دادن سفال است که در ترم چهارم این دوره به طور جامع و عملی آموزش داده می شود. در ابتدا کارآموزان با مفهوم لعاب و تفاوت روش های موجود در لعاب کاری آشنا خواهند شد و ضمن بررسی عوامل موثر بر لعاب دادن قطعه، مراحل انجام روش غوطه وری و اسپری را به طور کاملا عملی اجرا می کنند. هم چنین چگونگی چاک کردن لعاب برگشتی و اصلاح آن را یاد می گیرند.

در ادامه کلاس به سراغ یادگیری نحوه چینش قطعات لعاب داده شده و مهیا کردن ستر و پوشش دیر گداز می رویم تا و با چگونگی بارگیری کوره لعاب و تخلیه آن آشنا خواهید شد. به علاوه سرفصل های تخصصی در مورد سیر تکامل هنر سفالگری در ایران در اختیار شما قرار خواهد گرفت تا ضمن شناساییی اصول تزئین قطعات لعابی شده، دکور های مختلف مانند رو لعابی، تو لعابی و زیر لعابی را اعمال کرده و در نهایت به برطرف کردن خربی های قطعات بپردازید.

ترم 5: نقاشی روی سفال

پس از یادگیری کامل ساخت و لعاب قطعات سفال، برای تزئین ظروف سفالی به سراغ یادگیری نقاشی روی سفال می رویم. در این ترم ابتدا اصول اولیه نقاشی مانند رسم انواع نقطه، خطوط و ترکیب آن ها آموزش داده می شود. پس از یادگیری ترسیم مدل های مختلف سطوح هندسی و احجام، به سراغ آموزش جنسیت پردازی و ساختن بافت با کمک شیشه، گونی و چوب می رویم.

به علاوه ترکیب بندی و فضا سازی به طور کامل آموزش داده شده و دو روش design و drawing اجرا خواهد شد. سپس طرح مورد نظر را با کمک اسکیس و اتود روی ظرف سفالی ترسیم شده و یک بافت ترسیمی و تصویری را با کمک مداد گرافیکی و ذغال به دست می آوریم. هم چنین ضمن شناخت انواع پرسپکتیو تک نقطه ای، دو نقطه ای و سه نقطه ای، یک اثر طبیعی مانند منظره، کوه، دریا و درخت را با کمک تونالیته رنگی روی طرح فضا سازی می کنیم.

در ادامه کلاس به سراغ یادگیری ترسیم گل و برگ روی ظروف سفالی می رویم و ضمن شناخت ترکیب های اسلیمی، می توانید نمونه هایی از ان ها را مانند اسیلیمی برگی، پیچک و دهان اژدری را اجرا کرده و حتی آن ها را با ترکیب های ختایی تلفیق کرده و طرح را در طرف دیگر ظرف قرینه کنید.

در نهایت با اصول ساخت دایره رنگ و نمونه تباین سرد و گرم آشنا شده و می توانید واریاسیون سیاه و سفید و رنگی را بسازید. هم چنین شما سمباده زدن اصولی برای رسیدن به سطح صیقلی را تمرین خواهید کرد و از رنگ های مخصوص نقاشی روی سفال، رنگ اکرولیک، مدیوم و کلیر برای پرداخت نهایی و کامل کردن اثر استفاده خواهید کرد.