تفاوت موتور کاربراتوری و انژکتوری
در این مقاله سعی شده است که همه چیز را در رابطه با خودروهای کاربراتور و انژکتور توضیح داده و تفاوت بین آنها را شرح دهیم. در هنگام خرید خودرو معمولاً با دو عبارت کاربراتور و انژکتور مواجه می‌شویم . با وجود این که تمامی خودروهای نو و جدید در بازار به موتورهای انژکتوری مجهز هستند و دیگر تولید کنندگان علاقه‌ای به این که در موتورهای خود از موتورهای کاربراتوری استفاده کنند ندارند ، در بازار خودروهای خرید و فروش می‌شوند که از موتور های کاربراتوری بهره می‌برند .برای مثال می شود و انواع پراید های قدیمی اشاره کرد.
دو سیستم کاربراتوری و انژکتوری از اهمیت بسیار بالایی برای خودرو برخوردار است و در صورت عدم وجود این سیستم امکان اینکه خودرو روشن شود وجود ندارد . به دلیل اینکه این دو سیستم از لحاظ میزان تولید آلاینده ها و و مصرف سوخت با هم تفاوت هایی دارند ، معمولاً تولیدکنندگان خودرو به استفاده بیشتر از یکی از آنها تمایل بیشتری نشان می دهند.
عناوین این نوشته:
موتور های کاربراتوری
کاربراتور از مهمترین قطعات در سیستم سوخت رسانی کاربراتوری محسوب میشود که وظیفه اصلی آن تهیه مخلوط مناسبی از هوا و سوخت برای شرایط مختلف است . کاربراتور برای کارکردن نیاز به یک خلاء در مجرای خروجی سوخت دارد . که این کار توسط قسمتی از بدنه کاربراتور به نام “ونتور” انجام میشود . زمانی که دریچه گاز باز است هوا به وسیله مکش سیلندر به داخل کاربراتور وارد شده و در این فضا جریان پیدا خواهد کرد . زمانی که هوا از این فضا یا همان ونتوری عبور کند ، به دلیل کاهش سطح مقطع سرعت هوا افزایش پیدا خواهد کرد و در مقابل فشار منتوری کاهش پیدا میکند که باعث ایجاد مکش میشود .
کاربراتور ها چه وظایفی را برعهده دارند ؟
به طور کلی میشود گفت کاربراتور ها دو وظیفه اصلی را بر عهده دارند .
- اولین وظیفه آنها مخلوط کردن سوخت و هوا با نسبت ترکیبی مشخصی برای ورود به سیلندر هست.
- و دومین وظیفه آن توزیع سوخت پودر شده به میزان برآورد در میان سیلندرهای موتور است .
انواع موتورهای کاربراتوری
موتورهای کاربراتوری انواع و اقسام متنوع و متفاوتی دارند و بر اساس جهت حرکت سوخت و تعداد دهانه و ونتوری تقسیم بندی می‌شوند .
انواع کاربراتور بر اساس دهانه :
- یک دهانه
- دو دهانه
- چهار دهانه
انواع کاربراتور بر اساس جهت حرکت سوخت :
- کاربراتور با جریان هوا از پایین به بالا
- کاربراتور با جریان هوا از بالا به پایین
- کاربراتور با جریان هوای افقی
انواع کاربراتور بر اساس ونتوری :
- کاربراتور ونتوری ثابت
- کاربراتور ونتوری متغیر
همانطور که قبل تر نیز اشاره کردیم سیستم های سوخت رسانی کاربراتوری در حال حاضر توسط تولیدکنندگان طرفداری ندارد و این سیستمها در میان سازندگان خودرو منسوخ شده است که یکی از دلایل آن توسعه سیستم های سوخت رسانی انژکتوری است .
اما با وجود اینکه این سیستم های کاربراتوری دیگر در صنعت خودروسازی استفاده نمی شوند اما بیشتر موتور سیکلت های موجود در کشور به سیستم سوخت رسانی کاربراتوری مواجه هستند از این رو دانستن مزایا و معایب آنها خالی از لطف نیست .
مزایای موتورهای کاربراتوری
از مزایای سیستم سوخت رسانی کاربراتوری می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- تعمیرات آن راحت است
- در زمان خرابی سیستم هزینه تعمیرات آن کم است
- بدون نیاز به لوازم الکترونیکی مخصوص نیز می‌توان آن را تعمیر کرد
- این سیستم نسبت به سیستم های انژکتوری هزینه کمتری برای تولید نیاز دارد
با وجود مزایایی که این سیستم دارد اما معایبی هر در کنار خود دارد که معایب این سیستم سبب شده است تا در حال حاضر از سیستم های سوخت رسانی کاربراتوری در خودروها استفاده نشود و به کارگیری سیستم های سوخت رسانی انژکتوری مرسوم است.
معایب موتورهای کاربراتوری
- وابستگی شدید کاربراتور به شرایط محیطی
- قدرت کمتر نسبت به موتور انژکتوری
- تنظیم سخت سیستم جرقه زنی
- وابستگی به نوع بنزین و عدد اکتان آن
- توزیع غیر یکنواخت سوخت به سیلندر ها
- تولید آلایندگی بیشتر نسبت به موتور انژکتوری
- امکان خفگی کاربراتور
- عدم تناسب میزان مخلوط هوا و سوخت
- وجود ارتشاعات و ضربه های بیشتر در مقایسه با موتورهای انژکتوری
سیستم انژکتور
انژکتور در واقع یک نازل برای تزریق هوا، سوخت و بخار آب تحت فشار است و در سال ۱۸۵۸ اختراع شد. موتورهای انژکتوری با موتورهای کاربراتوری در زمینه عملکرد کلی تفاوت خاصی ندارند ، اما به دلیل اجزای مختلف و پیشرفته تر موتور انژکتوری این عمل با بهینه بیشتر و به صورت دقیق تر انجام می شود.
در موتورهای انژکتوری ecu نقش وظیفه مهمی دارد. در موتورهای انژکتوری دو نوع سیستم تزریق سوخت وجود دارد . سیستم سوخت رسانی مستقیم و سیستم سوخت رسانی غیر مستقیم .
با وجود اینکه سیستم سوخت رسانی مستقیم جدیدتر وارد بازار شده اما در حال حاضر در بیشتر خودروهای انژکتوری از سیستم سوخت رسانی غیر مستقیم استفاده می شود. سیستم غیر مستقیم دارای دو نوع است : تکی و چند گانه
سیستم پاشش سوخت تکی از یک انژکتور برای تغذیه ۴ سیلندر استفاده می کند که وظیفه انژکتور پاشیدن سوخت در مورد نیاز در ابتدای منیفولد است . در سیستم پاشش سوخت چندگانه به تعداد سیلندرهای خودرو از انژکتور استفاده می شود که در حال حاضر معمول ترین سیستم سوخت رسانی در صنعت خودروسازی به حساب می آید.
این صنعت نسبت به SPFIعملکرد بهتری دارد و با شرایط بسیار بهتری سوخت وارد سیلندر می شود. در سیستم پاشش مستقیم سوخت برای احتراق ، سوخت مورد نیاز به صورت مستقیم وارد سیلندر می شود.
معایب موتورهای انژکتوری
با وجود این که تمام خودروهای تولیدی جدید از سیستم سوخت رسانی انژکتوری استفاده می‌کنند اما این به این معنا نیست که این سیستم بدون عیب است
- برای تعمیر آن نیاز به ابزارهای مخصوص است
- نیاز به بنزین با کیفیت تر نسبت به سیستم کاربراتوری و نیاز به صافی بنزین دقیق تر
- نیاز به نگهداری بالا دارد
- هزینه تولید بالا و تعمیرات این سیستم که باعث گران شدن موتور آن میشود
- برای تعمیر آن حتماً به یک فرد ماهر نیاز است
مزایای موتورهای انژکتوری
با توجه به این که موتورهای انژکتوری مزایای زیادی دارند ، بنابراین این مزایا باعث شده که خودروسازان در مقایسه با سیستم کاربراتوری به استفاده از سیستم انژکتوری تمایل بیشتری نشان دهند .
- ارتشاعات و ضربات کمتر موتور
- حجم نسبتاً ثابت هوای ورودی
- عدم نیاز به ساسات و سریعتر روشن شدن موتور در هوای سرد
- افزایش راندمان حجمی و حرارتی مو
- به دلیل استفاده از سیستمهای اندازه‌گیری دقیق الکترونیکی مصرف سوخت کاهش می‌یابد
- بهبود عملکرد و افزایش گشتاور و توان خروجی موتور
- مهمترین مزیت این سیستم کاهش تولید آلایندگی با توجه به استانداردهای سخت گیرانه است.
همانطور که گفته شد به دلیل قوانین سختگیرانه در رابطه با آلودگی محیط زیست و مصرف سوخت بهینه تر، امروزه از سیستم های انژکتوری در خودروهای تولیدی مورد استفاده قرار می گیرد.
سیستم های کاربراتوری به علت هزینه کمتر تولید و همچنین تعمیرات آسان‌تری که دارند در موتورسیکلت ها مورد استفاده قرار می‌گیرند ، که به نظر می رسد این موضوع در آینده تغییر خواهد کرد و در موتورسیکلت ها نیز شاهد استفاده از سیستم سوخت رسانی انژکتوری به جای سیستم سوخت رسانی کاربراتوری باشیم .
به دلیل قیمت بالا ، نیاز به تخصص ، برای تعمیر نیاز به نگهدارنده بیشتر و وجود قطعات حساس ، نیاز به سوخت با عدد اکتان بالاتر معایب اصلی سیستم های انژکتوری در مقابل با سیستم های کاربراتوری محسوب می شوند که باید توجه کرد در مقابل مزایای آن قابل چشم پوشی است .
از مزایای سیستم انزکتوری نسبت به سیستم کاربراتوری می توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:
در سیستمهای انژکتوری نیازی به گرم کردن منیفولد ورودی نیست و در نتیجه هوای ورودی بیشتر میشود و راندمان حجمی را افزایش می‌دهد و در نهایت قدرت خروجی موتور افزایش پیدا میکند .
با توجه به اینکه در سیستم های انژکتوری از سیستم های اندازه گیری دقیق الکترونیکی برای اندازه گیری هوای ورودی استفاده می شود در نتیجه مصرف سوخت کاهش پیدا میکند
از دیگر مزایای آن نسبت به سیستم های کاربراتوری می‌توان به کنترل موتور در شرایط مختلف کاری اشاره کرد که کارکرد موتور بهتر و مناسب‌تر است و در هوای سرد سریعتر روشن میشود و نیازی به ساسات نیست
نسبت هوای ورودی به هر سیلندر به خاطر استفاده همه سیلندرها از حجم ثابت تقریباً برابری برخوردار است
با افزایش راندمان احتراق و کنترل پدیده Detonation باعث طولانی شدن عمر موتور خودرو می شود.
افزایش راندمان حجمی باعث افزایش گشتاور و توان خروجی موتور تا ۳۳درصد
در این سیستم ها به دلیل حذف کاربراتور ، پیاله بنزین بخارات حاصل از تبخیر سوخت در پیاله از بین می‌رود
به خاطر یکنواختی که در ترکیب سوخت و هوا وجود دارد ث میشود تا احتراق مناسب‌تری شکل بگیرد و به دلیل افزایش بازدهی احتراق موتور خودرو بی سر و صدا تر و نرم تر است
به خاطر امتزاج مناسب سوخت و هوا راندمان احتراق افزایش پیدا کرده و در نهایت میشود ضریب تراکم حجمی موتور را افزایش داد.
