گیربکس at چیست ( مزایا و معایب گیربکس at )

گیربکس AT چیست؟
چکیده مطلب :

گیربکس اتوماتیک AT چیست؟ گیربکس اتوماتیک (AT) یکی از پیچیده‌ ترین سیستم‌ های مکانیکی در خودروهای مدرن است که از اجزای متعددی تشکیل شده است. هر یک از این اجزا نقش حیاتی در عملکرد صحیح و کارآمد گیربکس ایفا می‌کنند. در ادامه، به بررسی دقیق هر یک از این اجزای گیربکس اتوماتیک AT و نقش آن‌ ها در سیستم گیربکس پرداخته ایم.

گیربکس AT ، یک نوع سیستم انتقال قدرت در خودرو است که به طور خودکار دنده‌ ها را تعویض می‌ کند. این نوع گیربکس برای راحتی بیشتر راننده طراحی شده و نیاز به تعویض دستی دنده را از بین می‌ برد. گیربکس AT با استفاده از سنسورها و واحد کنترل الکترونیکی، شرایط رانندگی را تشخیص داده و بهترین دنده را برای هر موقعیت انتخاب می‌ کند. اما آیا گیربکس AT در همه شرایط رانندگی عملکرد بهینه دارد؟

این نوع گیربکس دارای مزایا و معایبی است. از جمله مزایای آن باید به راحتی استفاده، کاهش خستگی راننده در ترافیک شهری و بهبود مصرف سوخت در برخی شرایط اشاره کرد. با این حال، گیربکس AT معمولاً گران‌ تر از گیربکس دستی است و هزینه تعمیر و نگهداری بالاتری دارد. همچنین، برخی رانندگان احساس می‌ کنند که کنترل کمتری بر روی خودرو دارند. سوال دیگری که مطرح می‌ شود این است که آیا گیربکس AT در آینده جایگزین کامل گیربکس دستی میشود؟

آموزش گیربکس اتومکانیک

به دنبال یادگیری تعمیر گیربکس خودرو هستید؟ ما در آموزشگاه فن آموزان شما را از مبتدی تا حرفه‌ ای با بهترین و به‌ روزترین آموزش‌ تعمیر گیربکس خودرو همراهی می‌ کنیم. با اساتید مجرب، کارگاه‌ های عملی مجهز و برنامه‌ های آموزشی تخصصی. جهت کسب اطلاعات بیشتر برروی عکس کلیک کنید و یا با شماره زیر تماس بگیرید.

تماس با فن آموزان

گیربکس AT چیست؟

گیربکس اتوماتیک AT یکی از پیشرفته‌ ترین سیستم‌ های انتقال قدرت در صنعت خودرو سازی است که تحولی عظیم در تجربه رانندگی ایجاد کرده است. این نوع گیربکس، که به اختصار AT نامیده می‌ شود، با بهره‌ گیری از فناوری‌ های پیچیده هیدرولیکی، الکترونیکی و مکانیکی، وظیفه تعویض دنده را بدون نیاز به دخالت مستقیم راننده انجام می‌ دهد.

گیربکس‌ های AT معمولاً دارای چندین حالت عملکردی هستند که به راننده امکان انتخاب بهترین حالت متناسب با شرایط رانندگی را می‌ دهند. این حالت‌ ها شامل پارک (P) برای توقف کامل خودرو، دنده عقب ® برای حرکت به عقب، خلاص (N) برای قطع ارتباط موتور با چرخ‌ ها، و حالت‌ های مختلف حرکت رو به جلو مانند D (Drive) برای رانندگی معمولی و L (Low) برای شرایطی که نیاز به قدرت بیشتر است، می‌ باشند.

علی‌ رغم مزایای متعدد، گیربکس‌ های AT از نظر ساختاری پیچیده‌ تر از گیربکس‌ های دستی هستند و در نتیجه، هزینه‌ های تعمیر و نگهداری آن‌ ها نیز بالاتر است. با این حال، پیشرفت‌ های اخیر در فناوری ساخت و طراحی این گیربکس‌ ها، منجر به افزایش دوام و کاهش نیاز به تعمیرات مکرر شده است.

امروزه، با توجه به تقاضای روزافزون برای راحتی و کارایی بیشتر در رانندگی، گیربکس‌ های AT به عنوان یک استاندارد در بسیاری از خودروهای مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرند و نقش مهمی در ارتقای ایمنی، راحتی و بهره‌وری سوخت خودروها ایفا می‌کنند.

گیربکس AT چیست؟

اجزای تشکیل دهنده گیربکس AT

  • چرخ دنده‌ ها
  • شفت
  • مجموعه صفحات کلاچ
  • مبدل گشتاور
  • ساعت گیربکس
  • واحد کنترل الکترونیکی (TCU)
  • روغن گیربکس
  • پوسته گیربکس

چرخ دنده‌ ها

چرخ دنده‌ ها از اساسی‌ ترین اجزای گیربکس AT هستند که وظیفه انتقال و تبدیل نیرو را بر عهده دارند. این قطعات دندانه‌ دار در اندازه‌ ها و نسبت‌ های مختلف طراحی شده‌ اند تا امکان تغییر سرعت و گشتاور را فراهم کنند. در گیربکس AT، مجموعه‌ ای از چرخ دنده‌ های سیاره‌ ای (Planetary gears) استفاده می‌ شود که امکان تغییر نسبت دنده را به صورت نرم و پیوسته فراهم می‌ کنند.

این سیستم پیچیده از چرخ دنده‌ ها شامل چرخ دنده خورشیدی و رینگ دنده است که با همکاری یکدیگر، امکان ایجاد نسبت‌ های مختلف دنده را فراهم می‌ کنند. طراحی دقیق و ساخت با کیفیت بالای این چرخ دنده‌ ها برای عملکرد صحیح، دوام طولانی مدت و کاهش صدا و لرزش در گیربکس AT بسیار حیاتی است.

چزخ دنده ها

شفت

این اجزای استوانه‌ ای شکل، که معمولاً از فولاد با استحکام بالا ساخته می‌ شوند، مسئول حمل و نگهداری چرخ دنده‌ ها و انتقال حرکت دورانی هستند. در یک گیربکس AT معمولی، چندین شفت وجود دارد که هر کدام وظایف خاصی را بر عهده دارند.

شفت ورودی، که مستقیماً به مبدل گشتاور متصل است، نیرو را از موتور دریافت می‌ کند. شفت‌ های میانی، که چرخ دنده‌ های سیاره‌ ای روی آن‌ ها نصب شده‌ اند، وظیفه انتقال و تبدیل نیرو را بر عهده دارند و در نهایت، شفت خروجی، نیروی تولید شده را به دیفرانسیل و چرخ‌ ها منتقل می‌ کند.

طراحی و ساخت دقیق این شفت‌ ها برای تحمل نیروهای پیچشی بالا و حفظ تعادل دینامیکی سیستم بسیار مهم است. علاوه بر این، شفت‌ ها باید به گونه‌ ای طراحی شوند که امکان روان‌ کاری مناسب و خنک‌ سازی را فراهم کنند تا از فرسایش زودهنگام و خرابی جلوگیری شود.

مجموعه صفحات کلاچ

این مجموعه شامل تعدادی صفحات فلزی است که به صورت متناوب با صفحات اصطکاکی قرار گرفته‌ اند. هنگامی که فشار هیدرولیکی اعمال می‌ شود، این صفحات به هم فشرده شده و باعث درگیری و انتقال نیرو می‌ شوند.

در گیربکس AT، چندین مجموعه کلاچ وجود دارد که هر کدام مسئول فعال یا غیرفعال کردن بخش‌ های خاصی از سیستم چرخ دنده‌ های سیاره‌ ای هستند. این امر امکان تغییر نسبت دنده را بدون نیاز به قطع کامل جریان قدرت فراهم می‌ کند که منجر به تعویض دنده نرم و بدون وقفه می‌شود.

طراحی و ساخت این صفحات کلاچ بسیار حساس است، زیرا باید قادر به تحمل حرارت و فشار بالا باشند، در عین حال که عملکرد سریع و دقیق را حفظ کنند. مواد مورد استفاده در ساخت صفحات اصطکاکی ترکیبی از فیبرهای کربن، سرامیک و مواد اصطکاکی خاص است که برای افزایش دوام و کارایی طراحی شده‌ اند.

تاثیر صفحه کلاچ در شتاب موتور سیکلت

مبدل گشتاور

مبدل گشتاور یکی از مهم‌ ترین اجزای گیربکس AT است که وظیفه انتقال نیرو از موتور به گیربکس را بر عهده دارد. این قطعه که جایگزین کلاچ در گیربکس‌های دستی است، از سه بخش اصلی تشکیل شده است: پمپ (Impeller)، توربین (Turbine) و استاتور (Stator). پمپ که به موتور متصل است، روغن را به حرکت در می‌آورد. این روغن به توربین که به گیربکس متصل است برخورد کرده و آن را به حرکت در می‌آورد.

استاتور که بین این دو قرار دارد، جریان روغن را هدایت می‌کند تا بازدهی سیستم را افزایش دهد. مبدل گشتاور نه تنها امکان انتقال نرم نیرو را فراهم می‌کند، بلکه قادر است گشتاور موتور را در سرعت‌های پایین افزایش دهد. این ویژگی به خصوص هنگام شروع حرکت یا حرکت در سرعت‌های پایین بسیار مفید است. علاوه بر این، مبدل گشتاور مدرن دارای یک کلاچ قفل کننده است که در سرعت‌های بالا فعال شده و اتصال مستقیم بین موتور و گیربکس ایجاد می‌کند، که منجر به افزایش بازدهی و کاهش مصرف سوخت می‌شود.

ساعت گیربکس

ساعت گیربکس، که گاهی به عنوان سنسور سرعت خروجی نیز شناخته می‌ شود، یک جزء حیاتی در سیستم کنترل الکترونیکی گیربکس AT است. این قطعه وظیفه اندازه‌ گیری و گزارش سرعت دورانی شفت خروجی گیربکس را بر عهده دارد.

ساعت گیربکس معمولاً از یک سنسور مغناطیسی تشکیل شده است که در نزدیکی یک چرخ دنده یا دیسک دندانه‌ دار نصب می‌ شود. هنگامی که شفت می‌ چرخد، این سنسور پالس‌ های الکتریکی تولید می‌ کند که فرکانس آن‌ ها متناسب با سرعت چرخش شفت است.

این اطلاعات به واحد کنترل الکترونیکی (TCU) ارسال می‌ شود تا در محاسبات مربوط به زمان و نحوه تعویض دنده مورد استفاده قرار گیرد. دقت و قابلیت اطمینان ساعت گیربکس برای عملکرد صحیح سیستم تعویض دنده اتوماتیک بسیار مهم است. خرابی یا عدم دقت این سنسور منجر به تعویض دنده نامناسب، افزایش مصرف سوخت و حتی آسیب به گیربکس میشود. به همین دلیل، این قطعه باید به طور منظم مورد بررسی و در صورت لزوم تعویض قرار گیرد.

ساعت گیربکس

واحد کنترل الکترونیکی (TCU)

این واحد پردازشی پیشرفته، مسئول کنترل و هماهنگی تمام عملیات گیربکس اتوماتیک است. TCU به طور مداوم داده‌ های مختلفی را از سنسورهای متعدد در خودرو را دریافت می‌ کند، از جمله سرعت خودرو، دور موتور، موقعیت دریچه گاز، دمای روغن گیربکس و حتی شیب جاده.

با تجزیه و تحلیل این اطلاعات، TCU تصمیم می‌ گیرد که چه زمانی و چگونه دنده‌ ها را تعویض کند. این واحد با کنترل دقیق فشار هیدرولیک و زمان‌ بندی عملکرد کلاچ‌ ها و ترمزها، تعویض دنده نرم و بهینه را تضمین می‌ کند.

علاوه بر این، TCU قادر است الگوهای رانندگی راننده را یاد بگیرد و عملکرد گیربکس را متناسب با آن تنظیم کند. در گیربکس‌ های پیشرفته‌ تر، TCU با سایر سیستم‌ های خودرو مانند کنترل پایداری و سیستم مدیریت موتور ارتباط برقرار کرده و عملکرد کلی خودرو را بهینه میکند. همچنین، این واحد قابلیت تشخیص و ثبت خطاها را دارد که برای عیب‌ یابی و تعمیر گیربکس بسیار مفید است.

روغن گیربکس

این مایع ویژه نه تنها به عنوان یک روان‌ کننده برای کاهش اصطکاک و فرسایش بین قطعات متحرک عمل می‌ کند، بلکه به عنوان یک مایع هیدرولیک برای انتقال نیرو در سیستم کنترل گیربکس نیز استفاده می‌ شود.

روغن گیربکس AT دارای خواص ویژه‌ ای است که آن را از سایر روغن‌ های موتور متمایز می‌ کند. این روغن باید قادر به تحمل دماهای بالا باشد، در برابر اکسیداسیون مقاوم باشد و خاصیت ضد کف و ضد سایش داشته باشد.

علاوه بر این، روغن گیربکس AT باید سازگار با مواد مورد استفاده در واشرها و آب‌ بندها باشد تا از نشتی جلوگیری کند. کیفیت و سطح مناسب روغن گیربکس برای عملکرد صحیح، دوام و کارایی گیربکس AT بسیار حیاتی است. روغن کم یا آلوده می‌ تواند منجر به تعویض دنده نامناسب، افزایش فرسایش قطعات و حتی خرابی کامل گیربکس شود. به همین دلیل، بررسی منظم سطح و کیفیت روغن گیربکس و تعویض آن طبق دستورالعمل سازنده از اهمیت بالایی برخوردار است.

پوسته گیربکس

پوسته گیربکس که معمولاً از آلیاژ آلومینیوم یا چدن ساخته می‌ شود، وظیفه محافظت و نگهداری تمام اجزای داخلی گیربکس را بر عهده دارد. پوسته گیربکس نه تنها از قطعات داخلی در برابر آلودگی‌ های خارجی و ضربات محافظت می‌ کند، بلکه به عنوان یک مخزن برای روغن گیربکس نیز عمل می‌ کند.

طراحی پوسته گیربکس باید به گونه‌ ای باشد که استحکام کافی برای تحمل نیروهای وارده را داشته باشد، در عین حال که وزن آن در حد امکان سبک باشد تا به کاهش وزن کلی خودرو کمک کند. علاوه بر این، پوسته گیربکس دارای مجراها و کانال‌ هایی برای گردش روغن و خنک‌ سازی اجزای داخلی است.

این پوسته همچنین محل نصب سنسورها، اتصالات الکتریکی و دریچه‌ های سرویس است. طراحی دقیق و ساخت با کیفیت پوسته گیربکس برای جلوگیری از نشت روغن، کاهش صدا و ارتعاشات و تضمین عمر طولانی گیربکس بسیار مهم است. در برخی از طراحی‌ های پیشرفته، پوسته گیربکس به گونه‌ای طراحی میشود که به بهبود آیرودینامیک زیر خودرو نیز کمک میکند.

عملکرد گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک AT یا “Automatic Transmission” به‌ طور خودکار و بدون نیاز به تعویض دستی دنده، وظیفه انتقال قدرت از موتور به چرخ‌ ها را بر عهده دارد. عملکرد این نوع گیربکس به کمک مبدل گشتاور (Torque Converter) و سیستم چرخ‌ دنده‌ های سیاره‌ ای (Planetary Gears) انجام می‌ شود.

این مبدل شامل سه بخش اصلی است: پمپ، توربین و استاتور، که با استفاده از جریان روغن هیدرولیک، نیروی موتور را به‌طور پیوسته به گیربکس منتقل می‌ کنند. در این سیستم، مبدل گشتاور امکان انتقال و تنظیم گشتاور را به دنده‌ های مختلف فراهم می‌ کند و دنده‌ ها بر اساس سرعت خودرو و نیروی مورد نیاز به‌طور خودکار تغییر می‌ کنند. این مکانیسم باعث می‌ شود که تعویض دنده به‌ صورت نرم و پیوسته انجام شود و رانندگی با کمترین تلاش از سوی راننده ممکن شود.

علاوه بر مبدل گشتاور، سیستم چرخ‌دنده‌ های سیاره‌ ای نیز نقش کلیدی در عملکرد گیربکس AT دارد. این سیستم از چندین چرخ‌دنده کوچک تشکیل شده که به دور یک چرخ‌دنده مرکزی (خورشیدی) می‌چرخند و وظیفه تغییر نسبت دنده‌ها را بر عهده دارند. هنگامی که خودرو شتاب می‌گیرد یا کاهش سرعت دارد، ترکیب و چرخش این چرخ‌دنده‌ها نسبت دنده مناسب را تنظیم می‌کند. همچنین یک سیستم الکترونیکی یا هیدرولیکی بر این فرآیند نظارت می‌کند تا زمان‌بندی تعویض دنده بهینه باشد و گشتاور مورد نیاز به چرخ‌ها منتقل شود. این سیستم پیشرفته باعث کاهش مصرف سوخت و بهبود کارایی خودرو در شرایط مختلف رانندگی می‌شود، ضمن اینکه راحتی و تجربه کاربری بالایی برای راننده فراهم می‌ کند.

عملکرد گیربکس اتوماتیک

مزایا و معایب گیربکس اتوماتیک AT

گیربکس اتوماتیک یکی از پیشرفته‌ ترین سیستم‌ های انتقال قدرت در صنعت خودروسازی است که در سال‌ های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این نوع گیربکس با ارائه راحتی بیشتر در رانندگی و بهبود عملکرد خودرو، تحولی در تجربه رانندگی ایجاد کرده است. با این حال، مانند هر فناوری دیگری، گیربکس AT نیز دارای مزایا و معایبی است که شناخت آن‌ ها برای انتخاب آگاهانه خودرو و استفاده بهینه از آن ضروری است. در ادامه، به بررسی پنج مزیت و پنج معایب اصلی این نوع گیربکس می‌پردازیم.

مزایای گیربکس اتوماتیک AT:

  • راحتی در رانندگی
  • کاهش خستگی رانندگی
  • تعویض دنده نرم تر
  • بهینه سازی مصرف سوخت
  • کاهش احتمال خطای انسانی

معایب گیربکس اتوماتیک AT:

  • هزینه اولیه بالاتر
  • هزینه‌های تعمیر و نگهداری بیشتر
  • کاهش حس کنترل
  • وزن بیشتر
  • پیچیدگی در تعمیرات

گیربکس AT چگونه کار می‌ کند؟

گیربکس اتومات چگونه کار میکند؟ گیربکس AT یا اتوماتیک با استفاده از یک سیستم هیدرولیکی پیچیده به نام مبدل گشتاور کار می‌ کند. این مبدل از روغن برای انتقال نیرو از موتور به گیربکس استفاده می‌ کند. زمانی که خودرو شروع به حرکت می‌ کند، روغن داخل مبدل گشتاور به چرخش در می‌ آید و باعث می‌ شود که توربین متصل به گیربکس نیز بچرخد. این چرخش، نیروی موتور را به گیربکس منتقل می‌ کند.

در گیربکس AT، مجموعه‌ ای از کلاچ‌ ها و ترمزهای هیدرولیکی وجود دارد که وظیفه تعویض دنده‌ ها را بر عهده دارند. یک واحد کنترل الکترونیکی (ECU) با دریافت اطلاعات از سنسورهای مختلف مانند سرعت خودرو، دور موتور و موقعیت دریچه گاز، تصمیم می‌ گیرد که چه زمانی دنده عوض شود. سپس با فعال کردن کلاچ‌ ها و ترمزهای مناسب، دنده مورد نظر را درگیر می‌ کند. این فرآیند به صورت خودکار و بدون دخالت راننده انجام می‌ شود.

گیربکس AT چگونه کار می‌ کند؟

چه ماشین هایی گیربکس at دارند؟

  • تویوتا
  • هیوندای
  • کیا
  • مزدا و نیسان
  • تویوتا کمری
  • سوناتا
  • مزدا 3
  • دنا پلاس اتوماتیک
  • کوییک اتوماتیک
  • هایما S7
  • جک S5
  • و …

نکات نگهداری از گیربکس اتوماتیک AT

نگهداری صحیح از گیربکس AT عمر مفید آن را افزایش داده و از بروز مشکلات پرهزینه جلوگیری کند. یکی از مهم‌ ترین نکات، بررسی منظم سطح و کیفیت روغن گیربکس است. روغن گیربکس AT نقش حیاتی در عملکرد صحیح و خنک کردن قطعات داخلی دارد.

توصیه می‌ شود هر 30 تا 60 هزار کیلومتر، بسته به توصیه سازنده، روغن گیربکس تعویض شود. همچنین، باید از روغن مخصوص گیربکس AT استفاده کرد و از مخلوط کردن انواع مختلف روغن خودداری نمود. نکته دیگر، پرهیز از تعویض دنده از حالت D به R یا برعکس، قبل از توقف کامل خودرو است. این کار فشار زیادی به قطعات گیربکس وارد می‌ کند.

رانندگی صحیح نیز در افزایش عمر گیربکس AT بسیار موثر است. باید از شتاب‌ گیری‌ های مکرر و ناگهانی خودداری کرد، زیرا این کار فشار زیادی به گیربکس وارد می‌ کند. همچنین، در سرازیری‌ های طولانی، بهتر است از دنده سنگین استفاده شود تا از داغ شدن بیش از حد گیربکس جلوگیری شود. نکته مهم دیگر، عدم یدک‌ کشی خودرو با گیربکس AT به روش نادرست است. در صورت نیاز به یدک‌ کشی، باید چرخ‌های محرک از زمین بلند شوند یا از کفی استفاده شود. رعایت این نکات به افزایش طول عمر گیربکس AT و کاهش هزینه‌ های تعمیر و نگهداری کمک میکند.

 

درباره دوره مکانیکی سوالی دارید؟ مشاورین ما پاسخ سوال شما رو میدن!

جهت دریافت مشاوره رایگان شماره موبایل خود را وارد کنید.

"*" indicates required fields

Hidden
این فیلد برای اعتبار سنجی است و باید بدون تغییر باقی بماند .
person
دریافت مشاوره رایگان

مطلبی که خواندید حاصل تلاش تیم تحریریه دپارتمان اتومکانیک فن آموزان بود. در این آموزشگاه دوره هایی از جمله آموزش جلوبندی سازی خودرو، آموزش برق خودرو و … برگزار می شود.

کامنت بگذارید

امتیاز بدهید
نویسنده مطلب
آرمان قاضیانی
پرهام انتظامی

پرهام انتظامی هستم. هشت سال سابقه کار در حوزه تعمیرات خودرو  موتورسیکلت از جمله مکانیکی و تعمیر موتور و گیربکس خودرو ، جلوبندی ماشین ، دیاگ زدن و ... دارم و در این سایت محتواهای مرتبط با مکانیک خودرو را با شما به اشتراک می گذارم.

دوره های پیشنهادی دپارتمان اتومکانیک

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تمامی حقوق این وبسایت متعلق به آموزشگاه فن آموزان فیدار می‌باشد. (طرف قرارداد با خانه کارگر)
اینستاگرام
تلگرام
یوتیوب
آپارات
بستن X
ارتباط با فن آموزان
تماس با فن آموزان تلگرام واتس آپ ایتا روبیکا بله