سیبک چیست و چه وظیفه ای در خودرو دارد؟

یکی از قطعات کلیدی در حفظ تعادل خودرو، سیبک می باشد که وظیفه کاهش فشار وارد شده به سیستم تعلیق و فرمان خودرو را بر عهده دارد. این قطعه فولادی ممکن است به دلایل مختلف آسیب دیده و خراب شود. هر مکانیک و تعمیرکار خودرو لازم است ضمن آشنایی با انواع سیبک ها در خودرو های مختلف، بتواند آن ها را عیب یابی کرده و تعمیر کند. در این مقاله ضمن تعریف سیبک و وظیفه آن در خودرو، مدل های مختلف سیبک را معرفی کرده و علائم خرابی آن ها را بررسی می کنیم.

اگر علاقه مند به خودرو و رشته های مکانیک خودرو هستید میتوانید در دوره های آموزش جلوبندی سازی خودرو که یکی از مهمترین بخش های خودرو محسوب میشود و به صورت صفر تا صد و کاملاً عملی و تخصصی و جداگانه در آموزشگاه فن آموزان برگزار میشوند شرکت کرده و مدرک فنی حرفه ای آن را دریافت کنید. جهت مشاهده شرایط این دوره روی تصویر بالا کلیک کنید و یا با آموزشگاه تماس حاصل فرمایید.

سیبک چیست؟

سیبک خودرو یک قطعه کروی شکل از جنس فلز مستحکم می باشد که توسط یک محافظ پلاستیکی پوشانده شده است. این قطعه که به یک بازو وصل شده است، حرکت دورانی و چرخشی را در اتومبیل راحت تر کرده و موجب عملکرد بهتر سیستم تعلیق و فرمان خودرو می شوند.

حال بیایم اجزای داخلی سیبک را تشریح کنیم. بخش کروی سیبک که با نام توپ نیز شناخته می شود داخل سوکت قرار گرفته و در این محفظه فلزی به حرکت در می آید. هم چنین برای کاهش مقدار اصطکاک بین دو قطعه فلزی، یک قطعه پلاستیکی بین توپ و سوکت به نام بوش قرار گرفته است. با توجه به آمار بالای خرابی سیبک، یک قطعه پلاستکی دیگر به نام گردگیر در روند ساخت سیبک استفاده شده است تا از آن در برابر ورود گرد و غبار و رطوبت جلوگیری گردد.

وظیفه سیبک در خودرو

سیبک ‌های خودرو وظایف متعددی در سیستم تعلیق و فرمان خودرو دارند. به طور کلی می ‌توان وظایف اصلی سیبک ‌ها را به شرح زیر دسته بندی کرد:

• ایجاد حرکت: سیبک ‌ها به چرخ‌ ها این امکان را می دهند تا حرکت چرخشی در زوایای مختلف داشته باشند. این حرکت برای پیچیدن، دور زدن و تغییر مسیر خودرو ضروری است.
• جذب ضربات: سیبک ‌ها با جذب ضربات ناشی از ناهواری ‌های جاده، به رانندگی نرم و راحت ‌تر کمک می ‌کنند.
• کنترل لرزش: سیبک‌ ها با کنترل لرزش چرخ ‌ها، از بروز ارتعاشات در هنگام حرکت جلوگیری کرده و پایداری خودرو را در جاده افزایش می‌ دهند.
• هدایت چرخ‌ ها: سیبک فرمان با هدایت چرخ‌ ها، نقشی اساسی در هدایت چرخ ها و فرمان خودرو ایفا می ‌کند.
• تحمل وزن: سیبک ‌ها به دلیل نقش حیاتی در اتصال، از فلز های مقاوم ساخته شده اند و بخشی از وزن خودرو را نیز تحمل کرده و از وارد شدن ضربه به کابین خودرو جلوگیری می کنند.

سیبک چگونه کار میکند؟

حال که با تعریف سیبک خودرو و وظیفه آن در بهبود عملکرد اتومبیل در جاده آشنا شدید، نوبت به این رسیده است تا نحوه عملکرد آن را در سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو نیز بررسی کنید. بهتر است ابتدا به این نکته توجه کنید که سیبک ها از یک سمت به طبق و از سمت دیگر به چرخ اتومبیل متصل شده اند.

هنگامی که راننده فرمان خودرو را به سمت راست یا چپ می چرخاند، حرکتی که در فرمان به وجود می آید، از طریق ایین قطعات به چرخ ها انتقال داده شده و حرکت اتومبیل در همان سمت ایجاد می شود. به علاوه هنگامی که راننده خودرو را در سطوح ناهموار و دست انداز ها هدایت می کند، ارتعاشات وارد شده به کابین خودرو از طریق سیبک ها گرفته شده تا در نهایت رانندگی آرامی را داشته باشید.

انواع مدل سیبک

همان طور که گفته شد وظیفه اصلی سیبک خودرو، مقاومت در برابر فشار و ضربه های وارد شده به خودرو بوده و از اصطکاک زیاد قطعات به یکدیگر جلوگیری می کند. در نتیجه فلز های فولادی مقاوم مهم ترین بخش سازنده این قطعات کاربردی می باشند. با توجه به اهمیت وجود این قطعه در کارکرد بهتر خودرو، شاهد تولید و طراحی انواع سیبک خودرو توسط شرکت ها و برند های مختلف هستیم. در ادامه انواع سیبک خدرو را که در سیستم جلوبندی و تعلیق خودرو و هم چنین سیستم فرمان خودرو نصب می شوند را معرفی می کنیم.

1. سیبک فرمان
2. سیبک بغل شاسی خودرو
3. سیبک مفصلی یا قرقری
4. سیبک زیر اکسل یا زیر کمک
5. سیبک طبق خودرو
6. سیبک تعادل

سیبک فرمان

سیستم فرمان خودرو شامل اجزای مختلفی است که با هم هماهنگ عمل می ‌کنند تا امکان تغییر جهت حرکت خودرو را فراهم کنند. یکی از مهم ترین اجزای این سیستم، سیبک فرمان است. سیبک فرمان عبارت است از یک گوی فلزی که درون یک محفظه کروی فولادی قرار گرفته و اطراف آن با لاستیک پوشانده شده است. این قطعه به عنوان محور چرخش، چرخ ‌ها را به سیستم تعلیق متصل می‌ کند.

سیبک فرمان همواره تحت فشار نیرو های کششی بوده و با کاهش اصطکاک بین قطعات، به روان ‌تر شدن حرکت فرمان کمک می ‌کند. از آنجا که سیبک فرمان نقش مهمی در جهت ‌دهی به چرخ ‌ها دارد، بخشی از وزن خودرو را نیز تحمل می‌ کند که این امر می ‌تواند منجر به خرابی زود هنگام آن شود.

در صورت خرابی سیبک فرمان و عدم توانایی آن در انجام صحیح حرکت مفصلی، فرمان ‌پذیری خودرو با مشکل مواجه می‌ شود. هم چنین باید توجه داشت که سیبک نباید حرکت عمودی داشته باشد و وجود هرگونه لقی در آن نشانه ‌ای از خرابی بوده و موجب لرزش فرمان می ‌شود.

سیبک بغل شاسی خودرو

سیبک بغل شاسی یکی دیگر از انواع مهم سیبک در خودرو ها محسوب می ‌شود که نقش تکیه‌ گاه را ایفا کرده و به برقراری تعادل خودرو کمک می کند. این سیبک از یک طرف به سیبک تعادل و از طرف دیگر به خاری جعبه فرمان وصل شده است. به طور کلی، وظیفه اصلی سیبک بغل شاسی برقراری ارتباط بین قسمت جلوبندی و بدنه خودرو می‌باشد.

علاوه بر این، سیبک بغل شاسی با ایجاد نرمش در سیستم فرمان، باعث راحتی چرخش فرمان شده و از بروز لرزش‌ های ناخواسته در خودرو جلوگیری می‌ کند. بنابراین نقش این قطعه در افزایش راحتی و ایمنی سرنشینان بسیار حائز اهمیت است. در صورت بروز مشکل در عملکرد سیبک بغل شاسی، باید سریعا آن را تعویض نمود تا از بروز خطرات احتمالی جلوگیری شود.

سیبک مفصلی یا قرقری

سیبک مفصلی که با نام سیبک قرقری بین مکانیک های خودرو معروف است، یکی از مهم ‌ترین انواع سیبک در خودرو به شمار می ‌رود که دو نوع مدل معمولی و هیدرولیکی وجود دارد. وظیفه اصلی این قطعه اتصال جعبه فرمان به سیبک و در نتیجه یکپارچه‌ سازی جعبه فرمان است.

علاوه بر این، سیبک مفصلی در جذب لرزش‌ های اضافی خودرو، حفظ تعادل در پیچ ‌ها، هماهنگی حرکت لاستیک‌ ها با چرخش فرمان، عبور از موانع و ناهمواری ‌ها و غیره نقش بسزایی دارد. به طور کلی کارکرد صحیح این سیبک برای فرمان ‌پذیری و رانندگی روان خودرو حیاتی است و نباید از اهمیت آن غافل شد.

سیبک زیر اکسل یا زیر کمک

سیبک زیر اکسل، که با نام سیبک زیر کمک نیز شناخته می ‌شود، یکی از اجزای کلیدی سیستم تعلیق خودرو است. این قطعه که در زیر اکسل نصب می ‌شود، نقشی حیاتی در اتصال کمک فنر به بدنه ایفا می‌ کند و به نوعی مانند زانو عمل می ‌کند. این نوع سیبک دو وظیفه اصلی زیر را بر عهده دارند:

• اتصال کمک فنر به بدنه: سیبک زیر اکسل، کمک فنر را به چپ و راست بدنه متصل می ‌کند و به این ترتیب، حرکات عمودی چرخ ‌ها را کنترل می ‌کند.
• تحمل وزن: این قطعه به دلیل نقش حیاتی در اتصال، بخشی از وزن خودرو را نیز تحمل می ‌کند.

سیبک زیر اکسل به دلیل نقش مهمی که در سیستم تعلیق دارد، از جمله مهم‌ ترین سیبک ‌ها در قسمت جلوبندی خودرو به شمار می‌ رود و خرابی این قطعه می ‌تواند به بروز مشکلاتی در سیستم تعلیق و فرمان خودرو منجر شود.

سیبک طبق خودرو

سیبک طبق، که به عنوان سیبک تعلیق نیز شناخته می ‌شود، یک قطعه کروی شکل است که در سیستم تعلیق خودرو به کار می ‌رود. این قطعه در واقع به عنوان مفصل بین طبق و چرخ ‌ها عمل می ‌کند و وظایف مهمی را در سیستم تعلیق بر عهده دارد. این قطعه موجب اتصال طبقه به سگ دست و در نهایت چرخ ها شده و به دلیل ساختار مفصلی خود، امکان چرخش چرخ ‌ها را در زوایای مختلف فراهم می‌ کند. به علاوه با جذب ضربات ناشی از ناهواری ‌های جاده، به رانندگی نرم و راحت ‌تر کمک می‌ کند.

خرابی سیبک طبق می ‌تواند به بروز مشکلاتی در فرمان، ترمز گیری و پایداری خودرو منجر شود. هم چنین لرزش فرمان، صدای تق تق، کشیده شدن خودرو به یک سمت و سایش نامنظم تایر ها از علائم خرابی سیبک طبق هستند. با توجه به نقش حیاتی سیبک طبق در سیستم تعلیق، بررسی و تعویض دوره‌ ای این قطعه توسط مکانیک ماهر ضروری است.

سیبک تعادل

سیبک تعادل که به عنوان میل موجگیر نیز شناخته می ‌شود، یک قطعه فلزی U شکل است که در سیستم تعلیق خودرو به کار می‌ رود. سیبک تعادل با انتقال نیروی اضافی از چرخ ‌های داخلی به چرخ‌ های خارجی در پیچ ‌ها، از خم شدن بیش از حد بدنه خودرو به یک سمت جلوگیری می ‌کند و به حفظ تعادل خودرو کمک می‌ کند. در نهایت این قطعه با افزایش پایداری خودرو در پیچ ‌ها، رانندگی ایمن ‌تر را به ارمغان می‌ آورد. علاوه بر موارد فوق، سیبک تعادل سیبک تعادل به کاهش ساییدگی تایر ها و افزایش عمر مفید آن ها کمک می ‌کند.

علائم خرابی سیبک چیست؟

سیبک خودرو نیز مانند تمامی قطعات مکانیکی خودرو بر اثر مرور زمان فرسوده و کهنه شده و در نهایت نمی توانند وظیفه اصلی خود را انجام دهند. در چنین شرایطی، لازم است با بررسی نشانه ها خرابی آن ها، به مکانیکی ها مراجعه کرده و آن ها را تعمیر یا تعویض کرد. علائم خرابی سیبک خودرو عبارتند از:

• لرزش در فرمان خودرو
• کشیده شدن فرمان به یک طرف
• بازنگشتن فرمان به موقعیت اصلی خود بعد از چرخش آن
• عدم کنترل فرمان در خودرو
• عدم حرکت در یک خط مستقیم و انحراف خودرو
• وجود ساییدگی در چرخ های جلویی
• صدای تق تق خودرو هنگام عبور از مسیر های ناهموار و دست انداز ها
• خلاصی بیش از حد فرمان خودرو
• انتقال ضربات به اتاق خودرو

توجه کنید که نادیده گرفتن این علائم می توانند خساراتجبران ناپذیری را به بار آورده و حتی سلامت افراد داخل خودرو را به خطر بیندازد. پس توصیه می شود هنگام مشاهده یکی از این علائم، سریعا به مراکز تعمیر و مکانیکی خودرو مراجعه نمایید.

دلایل خرابی سیبک چیست؟

با وجود این که سیبک ها از قطعات فولادی و فلزی ساخته شده اند و در برابر ضربات شدید وارد به بدنه و کابین خودرو مقاومت بالایی را از خود نشان می دهند، اما ممکن است عملکرد صحیح خود را از دست بدهند و دچار مشکلاتی شوند. در این قسمت قصد داریم دلایل متداول خرابی سیبک ها را معرفی کنیم. این دلایل عبارتند از:

• پوسیدگی و زنگ زدگی سیبک ها
• هرزشدن مهره ها
• خراب شدن رزوه پیچ سیبک
• نفوذ گرد و غبار به داخل سیبک
• پارگی گردگیر
• لق شدن و شل شدگی پیچ ها

اگر علاقه مند به خودرو و رشته های مکانیک خودرو هستید میتوانید در دوره های آموزش مکانیک خودرو که به صورت صفر تا صد و کاملاً عملی و تخصصی و جداگانه در آموزشگاه فن آموزان برگزار میشوند شرکت کرده و مدرک فنی حرفه ای آن را دریافت کنید. جهت مشاهده و دریافت اطلاعات بیشتر و شرایط این دوره روی تصویر بالا کلیک کنید.