دلکو چیست و چه وظیفه ای در خودرو دارد؟

دلکو که از واژه انگلیسی Distributor گرفته شده است، در واقع یک قطعه مکانیکی مهم در خودرو های کاربراتوری محسوب می شود که مسئولیت توزیع و پخش جریان برق بین شمع های اتومبیل را بر عهده دارد. با توجه به عملکرد مهم این قطعه در سیستم سوخت رسانی، هر مکانیک و برقکار خودوریی باید دلکو را بشناسد و وظیفه آن را در خودرو ها بداند. به همین منظور، در این مقاله از فن آموزان ضمن تعریف دلکو، با قطعات به کار رفته در آن آشنا شده و وظیفه آن را بررسی می کنیم.

اگر علاقه مند به خودرو و رشته برق و مکانیک خودرو هستید میتوانید در دوره های آموزش برق خودرو و آموزش مکانیک خودرو که به صورت صفر تا صد و کاملاً عملی و تخصصی و جداگانه در آموزشگاه فن آموزان برگزار میشوند شرکت کرده و مدرک فنی حرفه ای آن را دریافت کنید. جهت مشاهده شرایط این دوره روی تصویر بالا کلیک کنید و یا با آموزشگاه تماس حاصل فرمایید.

دلکو چیست؟

دلکو یک قطعه برقی و مکانیکی در خودرو های کاربراتوری قدیمی می باشد که اولین بار در سال 1910 میلادی روی خودرو های کادیلاک آمریکایی نصب شد. این قطعه که به عنوان یکی از حیاتی ترین قطعات سیستم جرقه زنی خودرو محسوب می شود، وظیفه برق رسانی از کوئل به شمع ها را بر عهده دارد. از آن جایی که عملکرد صحیح چرخه اشتعال شمع ها و سیلندرها بستگی به ارسال جریان الکتریکی صحیح توسط المنت دارد، استفاده از دلکو برای موتور های بنزینی دو زمانه و چهار زمانه ضروری است.

دلکو در سیستم سوخت رسانی خودرو های کاربراتوری وظیفه ایجاد نظم و ترتیب در سیستم احتراق می باشد. این وظیفه از طریق منتقل کردن جریان الکتریکی فشار بالا از کوئل به شمع امکان پذی است.

نامگذاری این قطعه به نام دلکو به نخستین شرکتی که توانست این قطعه را تولید کند، بر می گردد. نام DELCO از کنار هم قرار دادن حروف اول شرکت Dayton Engineering Laboratories Company به وجود آمده است. امروزه با توجه به محدود شدن استفاده از خودرو های کاربراتوری و جاگزین شدن خودرو های انژکتوری، از دلکو در سیستم جرقه زنی خودرو ها استفاده نمی شود و لازم است سنسور هایی را روی میل لنگ یا میل سوپاپ نصب کرد.

اجزای دلکو

دلکو خودرو از یک سری قطعات اساسی تشکیل شده است که در ادامه با آن ها آشنا شده و عملکرد آن ها را بررسی می کنیم.

1. درب دلکو
2. فنر و ذغال دلکو
3. چکش برق دلکو
4. پلاتین دلکو
5. خازن دلکو
6. صفحات دلکو
7. میل دلکو

درب دلکو

درب دلکو یکی از قطعات اساسی دلکو می باشد که پوششی را روی اجزای دیگر دلکو قرار داده است. این قطعه که از پلاستیک فشرده ساخته شده است، عایق بوده و مقاومت بالایی در برابر عبور جریان برق و حرارت از خود نشان می دهد. درب دلکو از یک ترمینال مرکزی در وسط آن تشکیل شده است که به وایر خروجی کوئل خودرو متصل است. برای اتصال وایر شمع ها، ترمینال های دیگری در کنار ترمینال مرکزی وجود دارد که خروجی برق دلکو را فراهم می کنند. تعداد این ترمینال های اطراف به تعداد سیلندر های خودرو وابسته بوده تا دریافت جریان برق فشار قوی از چکش برق دلکو تضمین شده و به شمع ها برسد. وجود شکستگی یا ترک روی درب دلکو خودرو می تواند موجب افت ولتاژ شده و قسمتی از جریان برق به بدنه انتقال داده شود.

فنر و ذغال دلکو

فنر و ذغال خودرو برای منتقل کردن جریان برق فشار قوی از ترمینال مرکزی کویل به سمت چکش برق دلکو، ضروری هستند. این عملکرد با در تماس نگه داشتن زغال دلکو با چکش برق انجام می گیرد و فنر خودرو از برقراری ارتباط صحیح آن ها اطمینان حاصل می کند. هنگامی که درب دلکو را باز می کنید باید از وجود فنر و ذغال در جای صحیح خود مطمئن شوید.

چکش برق دلکو

چکش برق دلکو در بخش بالایی دلکو بر روی میل دلکو قرار گرفته است. این قطعه با حرکت دایره ای خود، وظیفه قطع و وصل پلاتین های دلکو را بر عهده دارد. این قطعه وظیفه خود را با قطع و وصل پلاتین ها طبق زمان بندی دقیق انجام می دهد. به همین دلیل این جز حیاتی به عنوان پل ارتباطی برای رساندن جریان الکتریکی به شمع ها شناخته می شود.

در ساخت چکش برق دلکو، از فلز و پلاستیک فشرده با کیفیت استفاده شده است. بخش فلزی این قطعه مسئولیت انتقال جریان برق فشار قوی از قنر و ذغال دلکو به ترمینال های اطراف ترمینال مرکزی را بر عهده داشته و بخش پلاستیکی برای مقاومت در برابر جریان بیش از اندازه کاربرد دارد. بخش پلاستیکی که عایق این قطعه محسوب می شود، مانع از رسیدن جریان برق به میل دلکو می شود.

پلاتین دلکو

پلاتین که روی صفحات دلکو قرار گرفته است، از دو بازو ثابت و متحرک و یک قطعه کوچک به نام کنتاکت تشکیل شده است. بازوی ثابت با عنوان پلاتین منفی و بازوی متحرک با عنوان پلاتین مثبت شناخته می شود. قطع و وصل شدن جریان برق در ولتاژ های بالا روی محل اتصال بازو های پلایتن با کنتاکت انجام می شود.

خازن دلکو

خازن دلکو که با نام فیوز دلکو شناخته می شود، وظیفه جذب ولتاژ حاصل از قطع سیم پیچ اولیه را بر عهده دارد. عملکرد این قطعه موجب تداوم جرقه زنی در خودرو شده تا مخلوط سوخت و هوا بهتر بسوزد. خازن دلکو مانند خازن های معمولی از دو صفحه فلزی تشکیل شده اند که نسبت به هم عایق بوده و اتصالی ندارند. این صفحات فلزی می توانند از سرب یا آلومینیوم ساخته شوند. این خازن ها با ولتاژ حدود 100 تا 250 ولت شارژ می شوند و با ظرفیت های مختلفی بین 18 تا 25 میکرو فاراد برای خودرو های مختلف موجود هستند.

صفحات دلکو

پلاتین و خازن دلکو روی صفحات دلکو نصب می شوند. این صفحات شامل یک صفحه ثابت و یک صفحه متحرک می باشد. صفحه ثابت که در قسمت زیرین قرار گرفته است با کمک پیچ هایی به بدنه دلکو وصل شده است و صفحه متحرک در قسمت بالایی قرار گرفته است و می تواند چند درجه چرخش داشته باشد.

میل دلکو

میل دلکو از بدنه دلکو عبور کرده و صفحات را به هم متصل کرده است. این قطعه از دو قسمت مجزا که با نام های قسمت بالایی و قسمت پایینی شناخته می شوند، تشکیل شده است. قسمت پایینی میله دلکو به انتهای میل محرک پمپ روغن متصل شده است و انرژی مورد نیاز خود را از چرخ دنده میل بادامک می گیرد. هم چنین برای باز کردن دهانه پلاتین دلکو، تعدادی سیلندر های پیشرانه بادامک روی قسمت بالایی میل دلکو تعبیه شده است.

وظیفه دلکو در خودرو

باتری خودرو جریان برق حدود 12 میلی ولتی را در اختیار دینام قرار داده و هنگامی که به کوئل خودرو می رسد تا چندین هزار برابر افزایش می یابد. این جریان برق زیاد برای احتراق داخلی موتور باید به شمع های خودرو برسد. تقسیم صحیح این ولتاژ بین شمع ها امری حیاتی محسوب می شود. چرا که همزمانی فرآیند احتراق و جرقه زنی در سیلندر های موتور موجب آسیب به سیستم احتراق خودرو می شود.

از این رو رعایت زمان بندی در این فرآیند حائز اهمیت است. این وظیفه بر عهده دلکو می باشد. دلکو به عنوان توزیع کننده یا تقسیم کننده جریان برق بین شمع ها در سیستم سوخت رسانی اتومبیل های کاربراتوری کاربرد دارد. رعایت زمان بندی کارکرد دلکو به میل لنگ وابسته است. به علاوه دلکو مسئول تعیین زمان شتاب گیری خودرو نیز می باشد.

امروزه در خودرو های انژکتوری به جای استفاده از دلکو، از یک سنسور میل لنگ و میل سوپاپ استفاده شده است تا اطلاعات مربوط به وضعیت دقیق پیستون را به کامپیوتر خودرو (ECU) منتقل کند.

نحوه عملکرد دلکو

حال که با دلکو و اجزای به کار رفته در آن آشنا شدید و وظیفه دلکو را متوجه شدید، نوبت به این رسیده است که نحوه عملکرد دلکو را مورد بررسی قرار دهید. به طور خلاصه توزیع جریان برق به شمع ها توسط دلکو با کمک قطعه میل لنگ انجام می شود. دلکو از بازوی چرخشی یا روتور تشکیل شده است که به بالای شفت دلکو متصل می باشد. با هر دور چرخش میل لنگ، روتور دلکو نیم دور می چرخد و جریان برق ولتاژ بالایی را که از کوئل ها دریافت کرده است را بین شمع ها توزیع می کند.

مطلبی که در رابطه با دلکو و کاربرد های دلکو در خودرو بود خواندید حاصل تلاش تیم تحریریه واحد اتومکانیک آموزشگاه فنی حرفه ای فن آموزان بود. فن آموزان با برگزاری دوره های تخصصی رشته مکانیک خودرو و برق خودرو و آموزش های جانبی برق خودرو چون آموزش تعمیرات ایسیو و ریمپ ایسیو خودرو در تلاش است تا در بهبود اشتغال زایی در صنعت خودرو و تعمیرات خودرو کشور تاثیری حتی کوچک داشته باشد. از آموزش تا اشتغال باشماییم.