علت سیاه شدن شمع موتور سیکلت

علت سیاه شدن شمع موتور سیکلت می تواند یکی از این دلایل باشد: کثیف بودن فیلتر هوا ، تنظیم نبودن کاربراتور ، کثیف بودن مجراهای کاربراتور ، وقتی سوخت و هوا به اندازه کافی یا به اندازه مناسب هم با هم ترکیب نشده و به قسمت اتاقک احتراق موتور نمی رسند ، ممکن است میزان هوا یا بنزین کم و زیاد باشد که باعث خام سوزی و دود سیاه می شود. در این مقاله ی آموزشگاه فن آموزان دلایل سیاه شدن شمع موتور سیکلت ، خرابی های مختلف شمع موتورسیکلت ، قسمت های مختلف شمع موتورسیکلت ، زمان مناسب تعویض شمع و .. توضیح داده شده است.

تمامی مهارتهای لازم برای تعمیرات موتور سیکلت در دوره آموزش تعمیر موتور سیکلت آموزشگاه فن آموزان در تعمیرگاههای مجهز با کار عملی روی نمونه های واقعی آموزش داده کی شود. برای مشاهده سرفصل های کامل و جزئیات بیشتر دوره تعمیرات موتور سیکلت روی تصویر زیر کلیک نمایید:

زمانی که به این مشکل برخوردید باید هم هواکش و هم کاربراتور را باز کنید و سرویس و تنظیمات ان را انجام دهید. در  99 درصد موارد با این روش مشکل حل می شود و در صورتی که هنوز مشکل رفع نشده باشد احتمال دارد سوپاپ ورودی داخل سرسیلندر که سوخت و هوا از پشت آن وارد اتاقک احتراق می شود از حالت آب بندی خارج شده باشد و سوخت و هوا غیر مستقیم و در تایم دیگری وارد اتاقک احتراق شود؛ در این حالت حجم هوا و بنزین بیش از حد داخل اتاقک احتراق شده  و باعث خام سوزی و دود سیاه شود.

فیلم توضیح علت سیاه شدن شمع موتورسیکلت

همچنین می توانید توضیح علت های سیاه شدن شمع موتور سیکلت و روشهای رفع آن را از طریق فایل صوتی زیر بشنوید:

قسمت های مختلف شمع موتور سیکلت

• بدنه فلزی و رزوه
• قسمت آچار خور یعنی مهره
• الکترود کناری (الکترود منفی)
• الکترود مرکزی (الکترود مثبت)
• شیار، شکاف یا گپ بین دو الکترود
• عایق (از جنس سرامیکی یا چینی)
• ترمینال
• واشر

خرابی های مختلف شمع موتور سیلکت

سیاه شدن شمع موتور سیکلت، تنها یکی از دلایل و نشانه های خرابی شمع موتور سیکلت می باشد. خرابی شمع موتور سیکلت ممکن است خود را با کم و زیاد مصرف کردن سوخت، آلوده کردن هوا، بد کار کردن در دورهای زیاد و شتاب نداشتن موتور سیکلت و… خود را نشان دهد.

از آنجایی که شمع ها برای احتراق در موتور موتورسیکلت ضروری هستند، نگه داشتن آنها در شرایط خوب برای احتراق سوخت مهم است. اگر شمع خوب کار نکند، مقدار زیادی سوخت، به صورت نسوخته از موتور خارج می شود. در نتیجه، هدر رفت سوخت زیادی وجود خواهد داشت که در نهایت باعث کاهش مسافت پیموده شده می شود.

احتراق حاصل فرایند شیمیایی گرمازا می باشد که بین یک سوخت و عامل اکسید کننده بوجود می آید. هیچ موتور بنزینی بدون شمع نیست و کار نمی کند. در موتور سیکلت، شمع موتورسیکلت (Spark plug)، عامل اصلی جرقه زنی و احتراق می باشد و نقش به سزایی در مصرف سوخت دارد. تعمیر و نگهداری دوره ای شمع موتور سیکلت و جایگزینی آنها با شمع های جدید برای عملکرد صحیح موتور ضروری است که در که اگر به موقع انجام نشود می تواند خسارت و هزینه بیشتری را متحمل شویم.

خرابی های مختلف شمع موتور سیلکت می تواند شامل موارد زیر باشد که با توضیح کوتاهی در مورد هر کدام به سراغ موضوع اصلی مقاله یعنی علت سیاه شدن شمع موتور سیکلت را بررسی خواهیم کرد. این موارد عبارتند از:

• مشاهده رسوب روغن روی شمع
• مشاهده رسوبات سربی روی شمع
• مشاهده خاکستر روی شمع
• شکستگی عایق مرکزی
• ذوب شدن یا تشکیل رسوبات مذاب روی الکترود مرکزی
• خوردگی زیاد الکترودها یا ذوب شدن الکترودها

1. مشاهده رسوب روغن روی شمع

   وقتی موتور سیکلت بد استارت می خورد و یا احتراق ناقص می باشد می توان به رسوب روغن روی شمع شک کرد. اگر شمع سالم و تمیز باشد می توان با تنظیم روغن این مشکل را رفع کرد. اگر الکترودها و عایق شمع کلا با رسوبات روغن پوشیده شده بود باید شمع تعویض گردد.

2. مشاهده رسوبات سربی روی شمع

   رنگ الکترودها با رسوبات سربی روی شمع به حالت قهوه ای نزدیک به سبز خواهد بود. این مشکل بیشتر از سوخت سرب دار ناشی می شود که در این حالت احتراق ناقص و کوتاه اتفاق می افتد و باید شمع موتور سیکلت تعویض شود.

3. مشاهده خاکستر روی شمع

   تجمع خاکستر روی الکترود و عایق نیز از روغن و سوخت غیر استاندارد به وجود می آید که قدرت موتور کاهش یافته و در بدترین حالت پیستون و سوپاپ ها را نیز خراب می کند و باید شمع عوض شود.

4. شکستگی عایق مرکزی، ذوب شدن یا تشکیل رسوبات مذاب روی الکترود مرکزی

   در این حالت موتور با افت قدرت، احتراق ناقص و درست نزدن جرقه همراه خواهد بود که باید سیستم سوخت و جرقه کنترل شده و در صورت نیاز شمع تعویض شود.

   خوردگی زیاد الکترودها و ذوب شدن الکترودها نیز از مشکلات دیگری هست که در مورد شمع موتور  سیکلت می تواند اتفاق بیافتد.

نشانه های شمع موتور سیکلت شرایط نرمال چیست؟

وقتی شمع موتور سیکلت دارای شرایط نرمال است که عملکرد موتور درست بوده و سالم می باشد. عواملی که باعث این مورد می شوند عبارتند از:

• احتراق، زمان و میزان جرقه زنی تنظیم می باشد.
• سوخت کیفیتی مناسب دارد و دارای سرب نیست.
• رنج دمایی درست است.

چه عواملی منجر به خرابی شمع موتور سیکلت می شوند؟

عواملی که منجر به خرابی شمع موتور سیکلت می شوند عبارتند از:

• استفاده از سوخت با کیفیت نامناسب (مثل وجود ترکیبات سربی در بنزین)
• تنظیم نبودن نسبت هوا و بنزین
• روغن‌ سوزی
• عدم تعویض به موقع شمع (ذوب شدگی یا پوسیدگی الکترود شمع )
• درست استارت نخوردن
• و…

دلایل سیاه شدن شمع موتور سیکلت

قبل از پاسخ به این سوال که چرا شمع های موتور سیکلت سیاه می شوند، باید عوامل سیاه شدن آنها را مشخص کرد. شمع فقط از یک طرف یا تمام قطر می تواند سیاه شود. همچنین می تواند دوده ها به شکل تر و خشک باشند. شمع موتور سیکلت معمولاً 10000 مایل (16000 کیلومتر) طول عمر دارد. استثنائاتی وجود دارد و شمع های کمی ساخته شده اند تا عمر طولانی تری مثل 30000 کیلومتر نیز طول عمرشان می باشد.

معمولا باید با توجه به عمر مفید پیشنهادی سازنده شمع و موتور سیکلت شمع را تعویض کنیم. عمر مفید شمع وابسته به نوع موتور سیکلت‌ (حجم سیلندر، کلاس و رده) می باشد. اگر بخواهیم به صورت بهینه از شمع خودرو استفاده کنیم، وقتی 60% عمر ذکر شده از طرف سازنده گذشته باشد زمان تعویض مناسبی برای این کار می باشد.

دوده سیاه و خشک روی الکترودها و نوک عایق نشان دهنده شمع موتور آلوده به کربن است. این می تواند به دلیل کثیف بودن فیلتر هوا، رانندگی بیش از حد با سرعت پایین، غنی بودن (زیاد بودن) بیش از حد از مخلوط سوخت/هوا یا بی حرکت بودن وسیله نقلیه شما برای مدت طولانی باشد.

وقتی نسبت ترکیبی سوخت و هوا مناسب نباشد دوده روی الکترودها، پوسته و دهانه شمع موتور سیکلت دیده می شود.

3 نوع نسبت ترکیبی سوخت و هوا (air fuel mixture) وجود دارد:

غنی یا زیاد: سوخت بیشتر و هوای کمتر

در این حالت الکترود شمع دارای رنگ قهوه ای مایل به قرمز است.

متعادل یا بالانس: مقدار مساوی سوخت و هوا

بهترین نسبت برای عملکرد شمع ها می باشد و رنگ قهوه ای دارند.

کم: سوخت کمتر و هوا بیشتر

سوخت کمتر و هوای بیشتر آسیب زیادی به شمع ها وارد می کند و در این حالت شمع ها رنگ مشکی دارند.

عوامل دیگری که باعث سیاه شدن شمع می شوند عبارتند از:

• کثیف بودن فیلتر هوا
• سوخت زیاد و هوای کمتر
• فاصله زمانی کم بین روشن و خاموش شدن موتور سیکلت

زمان تعویض شمع های موتورسیکلت

شمع های موتورسیکلت باید هر 8000 تا 10000 مایل (13000 تا 16000 کیلومتر) تعویض شوند. علاوه بر این، اگر رنگ مقره (insulator) به طور مشخص با رنگ قهوه ای مایل به زرد متفاوت است یا الکترودها فرسایش یافته اند یا رسوبات کربن اضافی وجود دارد نیز باید شمع عوض شود. اگر روی لایه شمع رسوبات ایجاد شده باشد، احتراق موتور برای شمع دشوار خواهد بود. در این موارد نیز شمع باید تعویض شود.

چک کردن شمع ها

شمع ها از اجزای مهم موتور هستند که باید به صورت دوره ای بررسی و بازرسی شوند و پس از اتمام عمر آن ها تعویض شوند.

استفاده از سرعت زیاد به صورت مداوم یا سرعت کم مداوم، استفاده از سوخت با ترکیبات سربی موجب عملکرد ضعیف شمع خواهد شد که در بهترین حالت باید تمیز کنید و در بدترین حالت باید آن را عوض کنید. چرا که کارکرد همیشگی را نخواهد داشت.

از آنجایی که گرما و رسوبات باعث فرسایش آهسته شمع ها می شود، باید طبق تعمیر و نگهداری دوره ای توصیه شده در دفترچه راهنما بررسی کرد.

علاوه بر این، شمع ها باید در هر 4000 تا 5000 مایل (6500 تا 8000 کیلومتر) مسافت نیز از نظر سالم بودن چک و بررسی شوند.

نکته مهم هنگام تعویض شمع موتور سیکلت

اگر شمع اشتباهی در موتورسیکلت خود استفاده کنید، ممکن است موتور عملکرد خود را از دست بدهد. همچنین ممکن است باعث افزایش مصرف سوخت و مشکلات استارت شود. حتی در موارد شدیدتر حتی ممکن است با آسیب های جدی تر مواجه شوید. بنابراین همیشه باید از شمع‌هایی که سازنده موتورسیکلت برای مدل خاص موتورسیکلت در دفترچه راهنمای اطلاعات خود تعیین کرده است استفاده کنید. همچنین باید به لیست سازنده های شمع مدل موتور سیکلت خود را بررسی کنید و برای خرید به آن ها مراجعه کنید و یا آن برند را تهیه کنید.

مراحل بررسی/تعویض شمع موتور سیکلت

برای بررسی، تمیز کردن یا تعویض شمع‌ها در موتورسیکلت خود، گام به گام مراحل زیر را برای اطمینان از بررسی یا تعویض شمع‌ها دنبال کنید.

مرحله اول: درپوش شمع را بردارید.

مرحله دوم: هر گونه آلودگی را از اطراف پایه شمع تمیز کنید.

مرحله سوم: شمع را با استفاده از یک آچار شمع مناسب باز کرده و خارج کنید.

مرحله چهارم: الکترودها و چینی یا عایق مرکزی را از نظر رسوب، فرسایش یا رسوب کربن بررسی کنید.

اگر فرسایش الکترودها زیاد است یا مقدار زیادی رسوب سیاه، دوده و کربن وجود دارد، باید شمع را تعویض کنید.

اگر در حال تعویض شمع هستید، از چند مرحله بعدی صرفنظر کرده و مستقیماً به مرحله 7 بروید.

اگر فرسایش خیلی زیاد نیست یا رسوبات حداقل هستند، شمع سیاه یا خیس را پاک و تمیز کرده و استفاده کنید. برای این کار می توانید از برس سیمی نیز استفاده کنید.

مرحله پنجم: شکاف یا فاصله بین الکترود مرکزی و الکترود کناری شمع را با استفاده از فیلر (شیارسنج یا شکاف سنج) جهت جرقه زنی درست بررسی کنید.

شکاف یا شیار شمع (گپ) باید در محدوده مشخص شده توسط سازنده باشد. توصیه فاصله شکاف ایده آل را می توان در کتابچه راهنمای موتورسیکلت پیدا کرد.

شکاف یا شیار شمع معمولا باید بین 0.03 – 0.04 اینچ (0.8 – 0.9 میلی متر) باشد. با این حال، باید دفترچه راهنمای مالک مدل موتورسیکلت خود را بررسی کنید زیرا شکاف ایده‌آل می‌تواند از سازنده‌ای به سازنده دیگر کمی متفاوت باشد.

مرحله ششم: مطمئن شوید که واشر شمع آسیبی ندیده است و در شرایط خوبی قرار دارد. اگر واشر آسیب دیده باشد باید شمع تعویض شود.

واشر اتصال گازی بین محفظه احتراق و شمع را ایجاد می کند تا از خروج فشار احتراق هنگامی که گرما باعث انبساط دو قسمت با سرعت های مختلف می شود جلوگیری کند. همچنین واشر به عنوان وسیله ای برای تبادل حرارت عمل می کند که اگر آسیب دیده باشد باید شمع جدید را جایگزین کنید.

مرحله 7: شمع را تعویض کنید.

علت نیامدن برق سر شمع موتور سیکلت

 زمانی که ما متوجه می شویم که برق به سر شمع موتور سیکلت نمی آید در قدم اول کاری که باید انجام دهیم این است که سری شمع موتور را برداریم تا بتوانیم سیم لخت و بدون روکش را ببینیم سپس باید استارت بزنیم اگر در هنگام استارت زدن دیدیم که جرقه ی شمع رنگ آبی دارد یعنی کوئل سالم است و مشکل از قسمت دیگری است ولی اگر متوجه شدیم که جرقه ی شمع رنگ زرد دارد یعنی کوئل مشکل دارد و حتما برای برق رسی به سر شمع موتور باید تعویض شود.

در قدم دوم اگر دیدید که مشکل از کوئل نیست باید ترانزیستور موتور را چک کنید و ببینید که آیا ترانزیستور موتور درست کار می کند اگر سالم بود که هیچ ولی اگر ترانزیستور خراب بود باید ترانزیستور را تعویض کنید.

در قدم بعد اگر دیدید که این دو قطعه در موتور مشکل ندارند ولی جرقه ی موتور ضعیف است باید بوبین را چک کنید زیرا در بیشتر موقع ضعیف شدن جرقه شمع مربوط می شود به نیم سوز شدن بوبین موتور.

در برخی مواقع هم این امکان وجود دارد که کل دینام برق ضعیف تولید کند که این برق ضعیف نمی تواند به سر شمع منتقل شود و در نهایت ما نمی توانیم که موتور سیکلت را روشن کنیم.

اگر همه موارد ذکر شده را با دقت بررسی کردید و مشکل از هیچ یک نبود حتما باید به یک فرد متخصص در این حرفه مراجعه کنید تا علت نرسیدن برق به سر شمع را ابتدا عیب یابی کند و سپس آن را بر طرف کند.

نکته-1: اگر اطلاعات کافی درباره یک قطعه در موتور نداشتید به هیچ عنوان سعی در چک کردن و تعویض کردن آن نداشته باشید زیرا ممکن است باعث بروز مشکل بزرگ تری در موتور سیکلت شوید.

نکته-2: حتما پس از برسی قطعات اگر قطعه ای دچار مشکل شده بود در اولین فرصت آن را تعویض کنید تا به دیگر قطعات آسیب وارد نکند.

ما در این مطلب تمام مواردی را که نیاز بود درباره ی این دو موضوع بدانید را با شرح کامل توضیح دادیم، امیدواریم که توانسته باشید اطلاعات مفیدی از این مطلب بدست آورید. مرسی که تا پایان این مطلب با ما همراه بودید.

برخی دیگر از سایر دوره های پرطرفدار و پردرآمد که در اموزشگاه فن اموزان برگزار می شود شامل آموزش نقاشی خودرو ، آموزش صافکاری pdr ، آموزش نصب دزدگیر خودرو ، آموزش گیربکس اتوماتیک ، آموزش جلوبندی سازی و بیش از هشتاد دوره تخصصی دیگر می باشد. برای دریافت مشاوره رایگان با شماره 02191321001 تماس بگیرید.