معرفی جامع رشته رباتیک و موقعیت‌های شغلی آن

رشته‌های مهندسی جزو آن دسته از رشته‌های جذابی هستند که داوطلبان گروه ریاضی به آن‌ها گرایش دارند.‌ در واقع دانش آموزانی که در دوران دبیرستان رشته ریاضی را انتخاب می‌کنند، از توانایی ذهنی بهتری برای درک مسائل پیچیده ریاضی برخوردار هستند. به همین دلیل بهترین کاندیداها برای رشته‌های مهندسی هستند. رشته مهندسی رباتیک هم یکی از همین رشته‌ها است که داوطلبان علاقمند به ساخت و ساز آن را انتخاب می‌کنند. این داوطلبان باید از قدرت درک بالایی برخوردار شده باشند و بتوانند رابطه بین اجزا را به خوبی تشخیص دهند. در این مقاله ی آموزشگاه فن آموزان شما را به طور کامل با رشته رباتیک و موقعیت‌های شغلی که این رشته دارد، آشنا می کنیم.

کوتاه ترین مسیر برای اینکه بتوانید یک مهندس رباتیک شوید، شرکت در دوره های آموزش رباتیک می باشد. این دوره در آموزشگاه فن آموزان بصورت حرفه ای برای کودکان ، بزرگسالان و دانشجویان ارائه می شود و از پایه تا پیشرفته مباحث این حوزه را پوشش می دهد و با حذف مطالب غیر ضروری مسیر آموزش این رشته را کوتاه نموده است. برای مشاهده سرفصل های کامل این دوره و اطلاع از نحوه برگزاری آن بر روی تصویر زیر کلیک نمایید:

مهندسی رباتیک چیست؟

رشته رباتیک یکی از ده رشته برتر در سطح جهان است. این رشته ترکیبی از رشته‌های مربوط به برق، کامپیوتر و مکانیک است. افرادی که این رشته را انتخاب می‌کنند، معمولا به ساخت و ساز دستگاه‌های جدید یا تعمیر دستگاه‌هایی که از قبل وجود داشته‌اند، علاقه می‌ورزند. همه ما می‌دانیم که امروزه صنایع مختلف به سمت اتوماتیک شدن متمایل هستند. بنابراین آینده شغلی خوبی برای افرادی که در رشته رباتیک فعالیت دارند، پیش بینی شده است.

فیلم معرفی جامع شغل رباتیک

در ویدئوی زیر به معرفی جامع رشته رباتیک و موقعیت های شغلی که بعد از اتمام دوره رباتیک می توانید در آنها مشغول به کار شوید، توضیح داده شده است.

همچنین در فایل صوتی زیر رشته رباتیک و موقعیت های شغلی آن به تفصیل توضیح داده شده است.

وظایف مهندس رباتیک‌ چیست؟

ربات‌هایی که امروزه برای امور مختلف به کار گرفته می‌شوند، انواع مختلفی دارند. به همین دلیل گفته شده است که در هر صنعتی باید مهندسینی موسوم به مهندس رباتیک فعال باشند. مهندسین رباتیک همان مهندسینی هستند که در حوزه‌های مختلف از حوزه خودرو سازی گرفته تا پزشکی و هوا و فضا فعالیت دارند. اصلی‌ترین وظیفه این افراد این است که ربات‌هایی را طراحی و تولید کنند که بتوانند به کنترل سیستم‌های کاری صنعتی بپردازند. همین گستردگی حوزه کار باعث شده است که وظایف دیگری هم برای مهندسین در نظر گرفته شود.

برخی از مهم‌ترین وظایف این افراد عبارتند از:

• طراحی و ساخت ربات که با استفاده از تکنولوژی‌های موجود انجام می‌شود.
• نگهداری و تعمیر ربات‌ها که انجام آن بر دوش افرادی است که آموزش تعمیر کردن ربات را گذرانده‌اند.
• توسعه دادن نرم افزارهای کاربردی در ربات و به روز رسانی این نرم افزارها
• انجام پروژه‌های تحقیقاتی برای رشد دادن علم رباتیک هم از وظایفی است که مهندسین فعال در این حوزه دارند.
• نظارت بر روند اتوماسیون در کارخانجات و شرکت‌های مختلف
• مهارت‌های مورد نیاز برای مهندس رباتیک

شاخه‌های شغل مهندسی رباتیک کدام شاخه‌ها هستند؟

مهندسی رباتیک به دلیل ویژگی‌های متعددی که دارد، در حوزه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این شاخه علمی نیاز به دقت و مهارت بالا و همچنین تخصص زیاد احساس می‌شود. به همین دلیل شاخه‌های مختلفی که زیر مجموعه علم مهندسی رباتیک هستند، روی کار آمده‌اند. هوش مصنوعی، رباتیک پزشکی، میکرو رباتیک، اتوماسیون کارخانه، سیستم‌های کنترل به صورت اتوماتیک و توسعه نرم افزارهای کامپیوتری همگی  جزو زیر شاخه‌های این علم به شمار می‌آیند. در ادامه به معرفی این زیر شاخه‌ها خواهیم پرداخت.

• هوش مصنوعی

یکی از مهم‌ترین زیر شاخه‌هایی که علم رباتیک دارد، هوش مصنوعی است. به هر گونه شناخت و آگاهی که از دستگاه الکترونیکی یا نرم افزار نشئت می‌گیرد، هوش مصنوعی اطلاق می‌شود. به دیگر تعریف هوش مصنوعی را نوعی سیستم یا بهتر بگوییم نوعی تکنولوژی می‌دانند که به وسیله آن یک نرم افزار می‌تواند برای انجام وظایف خود تصمیمات مختلفی را اتخاذ کند. ربا‌ت‌ها نیز همگی به منظور اتوماتیک کردن کارها به کار گرفته می‌شوند‌. به همین دلیل هوش مصنوعی می‌تواند کمک شایانی در انجام وظایف یک ربات کند. به همین دلیل است که یکی از مهم‌ترین زیر شاخه‌های مهندسی رباتیک را هوش مصنوعی می‌دانند.

• اتوماسیون کارخانه و شرکت

در حال حاضر در بسیاری از شرکت‌ها و کارخانه‌ها از فناوری رباتیک استفاده می‌شود. ربات‌هایی که برای اتوماسیون کارخانه‌ها به کار گرفته می‌شوند، ربات‌هایی کاملا فعال و پیشرفته هستند. در شرکت‌های نساجی، خودرو سازی و چاپ استفاده از این ربات‌ها متداول است. در ضمن، برای کنترل و اتوماتیک سازی روند نظارت بر ورود و خروج کارمندان هم می‌توان از این ربات‌ها استفاده کرد.

• توسعه نرم افزارهای کامپیوتری، زیر شاخه علم رباتیک

یکی دیگر از شاخه‌های مهندسی رباتیک را شاخه توسعه دادن نرم افزار می‌دانند. بسیاری از دستگاه‌های الکترونیکی برای این که بتوانند به خوبی عمل کنند، به نرم افزارهای کاربردی نیاز دارند. حتی خود انسان نیز برای این که بتواند بر کار ربات‌ها نظارت کند یا با دستگاه‌های رباتیک ارتباط برقرار کند، به یک نرم افزار خاص نیاز دارد. در این زیر شاخه از رباتیک افرادی که به عنوان مهندس رباتیک شناخته شده‌اند، به برنامه نویسی می‌پردازند تا بتوانند نرم افزارهای مورد استفاده خود را توسعه بدهند. تمامی قابلیت‌هایی که در یک نرم افزار در دسترس شما قرار می‌گیرد، با علم مهندسی رباتیک روی کار آمده است.

• سیستم‌های کنترل اتوماتیک

مهندسی رباتیک می‌تواند در طراحی و راه اندازی سیستم‌های کنترل اتوماتیک هم کاربرد داشته باشد. در تمامی سیستم‌های احراز هویت افراد، در سیستم‌های امنیتی، در سیستم‌های مدیریت ترافیک و همچنین در سیستم‌های کنترل خطوط تولید به نوعی از مهندسی رباتیک استفاده می‌شود. این در حالی است که بسیاری از این امور در گذشته به دست خود انسان انجام می‌شد. اما امروزه طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های انسان را از او گرفته و به مهندسی رباتیک واگذار کرده‌اند.

• رباتیک پزشکی

علاوه بر زیر شاخه‌های فوق، در علم پزشکی هم به مهندسی رباتیک نیاز است. امروزه دستگاه‌های زیادی در صنعت پزشکی کاربرد دارند که اکثر آن‌ها با علم رباتیک عجین شده‌اند. بر همین اساس، از علم رباتیک برای تشخیص و شناخت بسیاری از بیماری‌ها هم استفاده می‌شود. دیگر کاربردی که این زیر شاخه دارد در طراحی و تولید ربات‌هایی است که در اتاق عمل فعالیت می‌کنند. اسم ربات‌های پیشرفته می‌توانند به عنوان یک دستیار برای پزشک روند درمان را کنترل کنند. همچنین اگر قرار باشد که سیستم‌های کنترل اطلاعات بیمار و بایگانی این اطلاعات در مراکز پزشکی راه اندازی شوند، به علم رباتیک نیاز است.

• میکرو رباتیک

آخرین زیر شاخه علم رباتیک، میکرو رباتیک است که نامی آشنا برای همه افراد به شمار می‌آید. این شاخه جدید از مهندسی به طراحی و تولید ربات‌های ریزی می‌پردازد که در کنار ریز بودن، از کاربردهای زیادی برخوردار شده‌اند. گفته شده است که میکرو رباتیک آینده شغلی بسیار روشنی هم دارد. برخی از دستگاه‌هایی که برای تشخیص و درکان بیماری‌های مختلف کاربرد دارند، دستگاه‌های خصوص پیدا کردن زنده از زیر آوار و دستگاه‌های جاسوسی همه و همه با میکرو رباتیک عجین شده‌اند.

معرفی دروس اصلی و تخصصی رشته مهندسی رباتیک در مقطع کارشناسی

برای این که به یک‌ مهندس رباتیک تبدیل شوید و مدرک لیسانس را اخذ کنید، لازم است که تحصیلات دانشگاهی را پشت سر بگذارید. البته این را بگوییم که افرادی که کنجکاو، منطقی و درونگرا هستند می‌توانند در این رشته دانشگاهی به موفقیت دست پیدا کنند. اصلی‌ترین دروسی که شما باید در این مقطع آن‌ها را پاس کنید، دروس زیر هستند:

• زبان تخصصی
• الکترومغناطیس
• ریاضی مهندسی
• کارگاه برق
• کارگاه جوشکاری و ورق کاری
• کارگاه ماشین‌ ابزار و ابزار سازی
• نقشه ‌کشی صنعتی
• استاتیک
• مقاومت مصالح
• طراحی اجزاء
• دینامیک
• دینامیک ماشین‌
• مکانیک سیالات
• مدارهای الکتریکی
• ماشین‌های الکتریکی مستقیم و متناوب
• مدارها منطقی
• تجزیه و تحلیل‌ سیستم‌ها
• سیستم‌های کنترل خطی
• پروژه کارشناسی
• کار آموزی
• ریاضی
• معادلات دیفرانسیل
• برنامه‌ سازی کامپیوتر
• محاسبات عددی
• فیزیک

در کنار این دروس اصلی، چندین واحد هم باید از دروس تخصصی را پاس کنید. این دروس در واقع همان ماهیت علم رباتیک و آنچه که در این علم نورد نیاز هستند را بیان می‌کنند. بسیاری از درس‌های تخصصی که در این رشته وجود دارند، به همراه آزمایشگاه به دانشجو تدریس می‌شوند. این درس‌ها درس‌هایی همچون طراحی مکانیزم‌ها، الکترونیک‌ قدرت و محرکه‌ها، رباتیک، اصول میکروکامپیوترها، ارتعاشات مکانیکی، آزمایشگاه ربات، سنسورهای ربات، کنترل ربات، سیستم‌های محرکه، مدارهای وابسته، کنترل فازی، شبکه‌های عصبی، طراحی ماشین به کمک کامپیوتر، اندازه‌ گیری الکتریکی، یاتاقان و روغن ‌کاری، آزمایشگاه ارتعاشات و دینامیک ماشین، علم مواد، کنترل مدرن را در بر می‌گیرند.

آینده کاری رشته رباتیک در ایران

امروزه کمتر کسی وجود دارد که به رشته و علم مهندسی رباتیک علاقه نداشته باشد.‌ گسترش این علم در کشور ما باعث شده است که تمامی فرآیندهای خدماتی تسهیل بشود.‌

به دلیل این که این رشته جزو رشته‌هایی است که با مهندسی برق الکترونیک هم در ارتباط است، جزو خوش آتیه‌ترین رشته‌های دانشگاهی هم هست. با این حال هنوز این رشته در کشور ما اشباع سازی نشده است و فارغ التحصیلان آن به حد نصاب نرسیده‌اند. به دنبال این امر، دانشجویان رباتیک بیشتر شدند.

هدف از پرورش دادن متخصصین رباتیک این است که کشورمان در این رشته به خودکفایی برسد.‌ شرکت‌های مختلف با استفاده از ربات‌ها و اتوماسیون‌های رباتیک، می‌توانند فرآیندهای تولیدی را سرعت ببخشند و این برایشان بسیار پر اهمیت است. به همین دلیل گفته می‌شود که این رشته از آینده بسیار خوبی برخوردار است.

فرصت‌های شغلی برای افراد فعال در حوزه رباتیک

افرادی که در رشته مهندسی رباتیک فارغ التحصیل شدند، می‌توانند از فرصت‌های شغلی متنوع و بی نظیری برخوردار شوند.‌ این افراد با توجه به علاقه خود قادر هستند که در صنایع خودرو سازی، نساجی، هسته‌ای، کشاورزی، هوا و فضا، کامپیوتر و تولید مشغول به کار شوند. همچنین افرادی که دروس رشته رباتیک را به خوبی یاد گرفته‌اند، می‌توانند به تدریس این دروس بپردازند.‌ به دلیل این که در کشور ما در زمینه تدریس این علم محدودیت وجود دارد، درآمد بالایی عاید اساتید علم رباتیک خواهد شد.

مهندسین رباتیک بیشتر وقت خود را در دفتر هستند و نیمی از آن را نیز در آزمایشگاه می‌گذرانند. این مهندسین سعی می‌کنند که در آزمایشگاه ربات‌های مختلف را تعمیر یا طراحی کنند. در دفتر هم نقشه‌های مربوط به ساخت دستگاه‌های مختلف را می‌کشند. برای برخی از پروژه‌ها که نیاز به اضافه کاری است، اضافه کاری انجام می‌شود و برای برخی از پروژه‌ها که نیاز به سفر است، سفر انجام می‌شود. این می‌تواند اهمیت علم رباتیک را برساند.

میزان درآمد و ‌حقوق فارغ التحصیلان مهندسی رباتیک

رشته رباتیک را یکی از پرتقاضاترین رشته‌هایی می‌دانند که بازار کاری آن بسیار زیاد است اما متقاضی چندانی برای فعالیت در این بازار کار وجود ندارد درآمدی که این متقاضیان می‌توانند کسب کنند همانند درآمدی است که مهندسین مکانیک مهندسین برق به دست می‌آورند. افرادی که در رشته مهندسی رباتیک تحصیلات خود را به پایان رسانده‌اند، می‌توانند ماهیانه حقوق هفت میلیون تومان یا بالاتر را در کشور ما دریافت کنند. اما در کشورهای خارجی این حقوق بیشتر است.

رباتیک یکی از شغل های پردرآمد در کشورهای خارجی است. حدود ۶۰ تا ۱۴۴ هزار دلار برای شاخه‌های مختلف آن حقوق پرداخت می‌شود. برای مثال افرادی که توسعه دهنده نرم افزار هستند، می‌توانند ۶۰ تا ۸۰ هزار دلار در ماه را حقوق بگیرند. کشورهایی مثل استرالیا، کانادا، چین، فرانسه و آلمان همواره متقاضیانی که در رشته رباتیک تحصیل کرده‌اند را جذب کرده و با حقوق بالا آن‌ها را در کشور خود به کار می‌گیرند. آلمان ۸۳ یورو، سنگاپور ۱۱۰ پاند، کانادا ۱۲۱دلار و استرالیا ۱۴۴ را در ماه به این افراد حقوق می‌دهد.

مزایا و معایب حرفه رباتیک

رشته رباتیک از سال ۱۳۸۱ در دانشگاه‌های سر تا سر کشور ما به علاقمندان تدریس می‌شود. طراحی و ساخت انواع ربات‌ها یک فرآیند زمان بر و دشوار است که هر کسی از پس آن بر نمی‌آید. یکی از سختی‌های کار رباتیک این است که یک مهندس باید چندین آزمون و خطا را انجام دهد تا در نهایت بتواند یک ربات را روی کار بیاورد. اما زمانی که ربات طراحی شد، وارد بخش مزایا می‌شود. یعنی مهندس می‌تواند به کمک رباتی که ساخته است، درآمد کسب کند یا با استفاده از آن یک شرکت را راه بیندازد. همچنین مدیریت و کنترل سایر کارهای اداری هم در زیر مجموعه وظایفی قرار می‌گیرد که رشته رباتیک باید آن‌ها را انجام دهد. با این وجود فرد به درآمد بالایی هم خواهد رسید. به همین دلیل است که خیلی از افراد این رشته را به دیگران معرفی می‌کنند تا اگر فردی واقعا مهارت‌های مورد نیاز برای مهندس رباتیک شدن را دارد، استعدادهای خود را شناسایی کند. سپس با همین استعدادها به کسب درآمد بپردازد.

ما در این مطلب در مورد مهندسی رباتیک و آینده کاری آن با شما صحبت کردیم. افرادی که در به این رشته علاقه دارند ، می توانند در دوره های آموزشی این رشته شرکت کنند. سپس در شرکت‌های مختلف مشغول به کار می‌شوند. شرکت‌های نساجی، خودرو سازی، الکترونیک و … خواهان مهندسین رباتیک هستند. با این رشته شما می‌توانید به درآمد بالایی دست پیدا کنید و آینده کاری خوبی هم داشته باشید.