نحوه تست قطعات الکترونیکی با مولتی متر

قطعات الکترونیکی بسیار زیادی در موبایل وجود دارند که در صورت بروز مشکل و یا خرابی، باید شناسایی، ترمیم و یا تعویض شوند. به این منظور، مولتی­متر یکی از مهم­ترین و پرکاربردترین ابزارهای تعمیرات موبایل می­باشد که از آن به منظور تست قطعات الکترونیکی موجود روی برد می­توان بهره برد. بطور کلی دو نوع مولتی­متر آنالوگو دیجیتال وجود دارد. از آنجا که کار کردن با مولتی­متر دیجیتال راحتتر است، به بررسی آن می­پردازیم.

دوره آموزش طراحی برد الکترونیکی و آموزش تعمیرات برد الکترونیکی در آموزشگاه فن آموزان از پایه تا پیشرفته بصورت عملی در کارگاههای مجهز برگزار می شود. جهت شرکت در این دوره ها و دریافت مشاوره رایگان با شماره 02191321001 تماس بگیرید.

فیلم آموزش کار با مولتی متر

مولتی­ متر چیست

مولتی­ متر دستگاهی برای اندازه­ گیری ولتاژ و جریان می­باشد. این دستگاه یک پیچ سلکتور دارد که با استفاده از آن می­توان واحدها، حدود و رنج­های مختلفی را انتخاب نمود. باید به این نکته دقت نمود که برای تست هر قطعه رنج و واحد مناسب را انتخاب نمود. رنج­های موجود روی اکثر مولتی­مترها بصورت زیر است:

1. رنج اهمی با علامت Ω یا Ohm برای تست مقاومت
2. رنج فاراد با علامت CX یا F برای تست خازن
3. رنج دیود-بازر با علامت برای تست دیود-ترانزیستور-قطع و وصل بودن مسیر و …
4. رنج ولتاژ DC با علامت VDCبرای اندازه گیری ولتاژ DC
5. رنج ولتاژ AC با علامت VAC یاV~ برای اندازه گیری ولتاژ متناوب
6. رنج جریان DC با علامتADCبرای اندازه گیری جریان مستقیم
7. رنج جریا AC با علامت A~ یا AAC برای اندازه گیری جریان متناوب

برای کار کردن با مولتی­متر نیاز به دو پراب (Probe) مثبت و منفی داریم که معمولا به دو رنگ قرمز و مشکی (مثبت و منفی) موجود می­باشند تا با اتصال پراب­ها به پایه قطعات بتوانیم آن­ها را تست کنیم. به این نکته توجه داشته باشید که پراب مشکی (منفی) همیشه در قسمت ورودی (Com) مولتی­متر قرار می­گیرد و پراب قرمز (مثبت) را  با قطعه مورد نظرکه می­خواهیم اندازه بگیریم تماس می­دهیم.

چگونه قطعات الکترونیکی را با مولتیمتر تست کنیم؟

حال که تا حدودی با نحوه کار کردن با مولتی­متر آشنا شدیم، به چگونگی تست قطعات می­پردازیم:

1. نحوه تست مقاومت با مولتی­ متر

ابتدا سلکتور مقاومت را روی رنج اهمی تنظیم کنید. چنانچه میزان مقاومت اسمی را بدانیم می­توان رنج بهتری را انتخاب نمود. برای مثال چنانچه مقدار مقاومت زیر 200 اهم بود، رنج 200 را انتخاب می­کنیم.به عبارت دیگر، همواره یک رنج بالاتر از ظرفیت مورد نظر را انتخاب می­نمائیم.  چنانچه ظرفیت قطعه را ندانیم و با استفاده از مولتی­متر بخواهیم و با اندازه­گیری بخواهیم به آن پی بریم، از کمترین رنج شروع به تست نموده و دو پراب مولتی­متر را به پایه های مقاومت متصل می­کنیم. در صورتیکه هیچ عددی در صفحه دیده نشد، سلکتور را روی یک رنج بالاتر تنظیم می­کنیم و این کار را ادامه داده تا در یکی از رنج­ها عدد دیده شود. این روش تست کردن علاوه بر تست مقاومت در الکترونیک عمومی در زمینه تلفن همراه هم کاربرد دارد اما به این نکته بسیار دقت داشته باشید که باید قطعه را از مدار خارج نمائید.

2. نحوه تست خازن با مولتی­متر

• خازن غیر الکترولیت: برای اندازه­ گیری ظرفیت این نوع خازن، در مولتی­متر محلی برای این کار در نظر گرفته شده است. برای این منظور پایه های خازن را به محل تعبیه شده اتصال می­دهیم و همانگونه که برای مقاومت ذکر شد، رنج مناسب را انتخاب کرده و از کوچکترین رنج به سمت رنج­های بالاتر می­رویم. به این نکته دقت داشته باشید که به هیچ عنوان ظرفیت قطعه را نباید در مدار اندازه­ گیری کرده و حتما باید قطعه را از مدار خارج نمائید.
• خازن الکترولیت: اکثرا مولتی­مترها قادر به اندازه­ گیری ظرفیت خازن­ های الکترولیت نیستند و از مولتی­متر تنها به منظور تست سالم بودن قطعه استفاده می­شود. بدین گونه که دستگاه را روی رنج دیود-بازر تنظیم نموده و دو پراب مولتی­متر را به دو سر خازن مورد نظر وصل می­کنیم، در اینصورت بوقی در لحظه شنیده می­شود و چنانچه جای دو پراب را با یکدیگر عوض کنیم دوباره صدای بوق را در یک لحظه می­شنویم. اگر قطعه مورد نظر خراب باشد، بوق بصورت یکسره شنیده می­شود و یا اصلا بوقی نمی­شنویم. دقت داشته باشید که چنانچه دو سرپراب را اتصال دادید و صدای بوقی شنیده نشد، ابتدا جای دو سر پراب را با یکدیگر عوض کرده و اگر باز هم صدایی شنیده نشد، آنگاه خازن مورد نظر سوخته است.

3. نحوه تست سلف با مولتی­متر

در بیشتر مولتی­مترها، هانری متر وجود ندارد و به همین خاطر نمی­توان ظرفیت سلف را اندازه ­گیری کرد بلکه تنها می­توان از سلامت سلف مطلع شد. به این منظور، مولتی­متر را روی رنج دیود- بازر تنظیم کرده و پراب را به دو سر سلف متصل می­کنیم.در صورتیکه هنگام اتصال صدای بوق یکسره شنیده شود، نشان دهنده سلامت قطعه است در غیر اینصورت سلف سوخته است. توجه داشته باشید که سلامت سلف را می­توان روی برد و در مدار هم انجام داد.

4. نحوه تست دیود با مولتی­متر

ابتدا مولتی­متر را روی رنج دیود-بازر تنظیم کرده و سپس دو سر پراب را به دو سر دیود متصل می­کنیم. اگر عددی روی صفحه ظاهر نشد، برای اطمینان جای دو سر پراب را عوض کنید. چنانچه قطعه سالم باشد، باید عددی که نشان دهنده امپدانس دو سر دیود است دیده شود. هنگام اتصال پراب­ها به دیود، دیود باید فقط از یک جهت عدد نشان دهد و در صورتیکه عددی نشان نداد و یا از هر دو سمت عدد نشان داد و یا صدای بوق شنیدید، دیود مورد نظر خراب است.

5. نحوه تست ترانزیستور BJT با مولتی­متر

همانگونه که می­دانیم ترانزیستورها به دو نوع PNP و NPN تقسیم می­شوند. به منظور تست ترانزیستور مولتی­متر را روی رنج دیود- بازر تنظیم می­کنیم. سپس یکی از پراب­ها را روی یکی از پایه­ های ترانزیستور ثابت قرار می­دهیم و پراب دیگر را روی پایه­ های دیگر قرار می­دهیم. چنانچه هیچ عددی مشاهده نشد، جای پایه ای را که ثابت در نظر گرفته بودیم عوض می­کنیم و پایه­ ی دیگری را برای این منظور انتخاب می­کنیم و پراب دیگر را روی بقیه پایه­ ها قرار می­دهیم.

در اینصورت پایه ­ای که پراب روی آن ثابت باقی ماند، پایه بیس، پایه­ای که عدد کوچکتری را روی صفحه نمایش داد پایه­ ی کلکتور و پایه­ ای که عدد بزرگتری را نشان داد پایه­ ی امیتر ترانزیستور مربوطه می­باشد. حال به این نکته دقت کنید که اگر پراب ثابت مانده روی بیس به رنگ قرمز (مثبت) بود، ترانزیستور از نوع NPN است و اگر پراب روی پایه ثابت مشکی (منفی) بود، ترانزیستور از نوع PNP می­باشد. به منظور تست سلامت قطعه، چنانچه پراب ها را جابجا کرده ولی عددی مشاهده نشود و یا بوق یکسره بشنویم، ترانزیستور مورد نظر سوخته است.

آموزشگاه فنی حرفه ای فن اموزان دوره های تخصصی الکترونکیک ، تعمیرات و کنترل ابزار دقیق را با مجوز رسمی از سازمان فنی حرفه ای کشور و توسط اساتید مجرب و ماهر برگزار می کند. لیست برخی از دوره ها عبارتند از: آموزش تعمیرات موبایل ، آموزش تعمیرات لوازم خانگی ، آموزش plc ، آموزش هوشمند سازی ساختمان ، آموزش آردوینو و بیش از هشتاد دوره تخصصی دیگر. برای دریافت جزئیات بیشتر و مشاوره رایگان با شماره 02191321001 تماس بگیرید.