نحوه تعمیرات یخچال فریزر
در این مقاله سعی شده تا به طور مفصلی به موضوع چگونه یخچال فریزر را تعمیر کنیم با نمایش تصاویر بپردازیم.
بدون شک اولین مشکل بشر پس از تهیه غذا، حفظ و نگهداری آن در برابر فساد و تغییر ماهیت بود. می توان تصور نمود که بشر اولیه ابتدایی ترین امکانات را جهت حفظ و نگهداری گوشت، ماهی و … به کار می گرفت که از آن جمله می توان به غارهای تاریک و سرد، چاله های پر از برف و یا سرمای چشمه هایی که پس از ذوب برف کوه جاری می شود اشاره نمود.
ظهور تکنولوژی و دست یابی انسان به یافته های علمی و صنعتی، دید او را به سوی بهره گیری از گازهای سرماساز معطوف نمود و آن گونه که کتاب های ذیربط آورده اند اولین طرح یک ماشین سرماساز به وسیله ژاکوب پراکینز (۱۸۳۴) ابداع گردید.
قطعا نمی توان ساخته او را یخچال امروزی دانست و همچنین نمی توان سهم وی را در اختراع ماشینی که امروزه یخچال نامیده می شود از نظر دور داشت. بلکه اندیشه و ساخته او چراغ راه بسیاری از جمله دیود آمریکایی شد و طرح او که شباهت بسیار زیادی به یخچال های امروزی داشت روانه بازار مصرف گردید.
تحول و به کارگیری روش های نوین در ساخت یخچال ها، همچنان ادامه دارد و امروزه شاهد ظهور و پیدایش تولیداتی بسیار مدرن و زیبا هستیم که علاوه بر نگهداری مطلوب و رضایتبخش مواد غذایی، کاربردهای دیگری از جمله تولید قطعات یخ جهت صرف نوشیدنی و یا حتی مخازن مخصوص نگهداری و استفاده از نوشیدنی های خنک را نیز در آنها تدارک دیده اند.
علیرغم مارک و اشکال متنوع یخچال ها، می توان به اجزاء مشترک و حتی اصول سرماسازی متحدی که در اکثر آنها به کار گرفته شده اشاره نمود. این بحث را با بررسی گازهای سرماساز آغاز می کنیم:
15-1 گازهای سرماساز (مبرّد)
در بسیاری از یخچال های خانگی و یخچال هایی که در رستوران ها، هتل ها، مغازه های مخصوص فروش گوشت، شیرینی و … به کار گرفته می شوند، نوعی از فریون ها، ایفای نقش می کند. البته نمی توان گفت که گازهای مبرد به خانواده فریون محدود می شود. به عنوان مثال در یخچال های قدیمی از گاز آمونیاک NH_3 استفاده می شد ولی آمونیاک دارای معایب فراوانی بود که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
آمونیاک گاز سمی است و در برخورد با چشم، پوست بدن و … عوارض ناگواری را بر جای خواهد گذاشت. آمونیاک در ترکیب با رطوبت، اثرات مخربی را بر فلزاتی چون آلومینیوم و مس وارد ساخته و قابلیت انفجاری دارد.
دلایل فوق جهت محدودیت کاربرد آمونیاک کافی است. با اختراع و به کارگیری فریون ها، تکنولوژی ساخت یخچال کاملا متحول شد. در اکثر یخچال های معمولی گاز فریون ۱۲ (CCI_2 F_2) به کار رفته است. این گاز بی رنگ و بو است و بر روی فلزات هیچ گونه اثر مخربی بر جای نمی گذارد. حتی اگر با رطوبت ترکیب شود همچنان نسبت به فلزات بی خطر است. فریون ها سمی نیستند و در مناطقی که از دمای بسیار بالا برخوردارند (حتی دمای C° 60 ) سرماساز ایده آلی به نظر می رسند. علاوه بر محاسن فوق گاز فريون به هیچ وجه قابل اشتعال نیست.
در رابطه با معایب فریون ها نیز باید اظهار داشت که اولاً فريون نسبت به آمونیاک (در حجم های برابر) از قدرت سرماسازی ضعیف تری برخوردار است. دوماً در بررسی های به عمل آمده توسط کارشناسان حفظ محیط زیست، نقش فریون ها در تخریب لایه اوزون بسیار مخرب و قابل توجه است و به همین دلیل دانشمندان جهت یافتن جایگزینی مناسب تمامی مساعی خویش را به کار گرفته اند ولی به نظر می رسد تا اختراع جانشینی مناسب، استفاده از فريون الزامی است.
در رابطه با گازهای مبرّد می توان به موارد زیر اشاره نمود:
15 – 2 اجزاء تشکیل دهنده یخچال
یخچال را می توان همچون بسیاری دیگر از تولیدات به دو دسته کلی اجزاء الکتریکی و اجزاء مکانیکی تقسیم نمود که به اختصار شرح و بررسی هر یک آورده می شود:
15-2-1 اجزاء الکتریکی یخچال
1- موتور (کمپرسور):
اگر بخواهیم موتور یخچال را از نظر الکتریکی مورد بحث قرار دهیم باید بگوییم که این موتور از نوع موتورهای آسنکرون با روتور قفس سنجابی است (مبحث ۱-۱۲-۲). چرخش روتور تحت اثر میدان مغناطیسی دوار موجب حرکت گاز سرماساز در شبکه موجود شده و سرماسازی را ایجاد می سازد.
سیم پیچی موتور آسنکرون در یخچال از دو دسته اصلی و کمکی تشکیل یافته و سرهای خروجی از بدنه موتور (کمپرسور) خارج و به سایر قطعات الکتریکی دستگاه متصل می شود. عموما از موتورهای یخچال سه سیم خارج می شود که یکی مشترک و دو سیم دیگر مربوط به سیم پیچ های اصلی و کمکی است(شکل ۱۵-۱)
شکل ۱۵-۱
ساده ترین روش جهت شناسایی سر سیم ها از یکدیگر اهم گیری است. اگر توسط اهم متر دیجیتالی دو به دو، سر سیم ها را مورد اهم گیری قرار داده و اعداد را ثبت نمایید به ۳عدد با اختلاف های بسیار دست خواهید یافت. دو سیمی که کمترین اهم را در اختیارتان قرار داده حاصل اهم گیری از سیم مشترک و سر سیم مربوط به سیم پیچ اصلی است. دو سیمی که اهم متوسط را در اختیارتان قرار داده حاصل اهم گیری از سیم مشترک و سر سیم مربوط به سیم پیچ کمکی است و دو سیمی که بیشترین اهم را در اختیارتان قرار داده دو سیم غیر مشترک موتور است. متناسب با ابعاد و طول لوله مویی و قدرت سرماسازی مورد نیاز در یخچال، از موتورهای الکتریکی با قدرت های مختلف استفاده خواهد شد که عموما این قدرت ها توسط اعداد و یا حروف و یا به عبارتی کدهای مختلف بر روی بدنه کمپرسور نوشته می شود. جدول ۱۵-۱ برخی از کدهای موردنظر را در اختیارتان قرار میدهد.
جدول ۱۵-۱
منظور از HP در واقع Horse Power یعنی قدرت اسب است
۲- محافظ الکتریکی موتور (اورلود):
جریان دریافتی موتور یخچال متناسب با توان آن است اما در شرایط بحرانی مقدار جریان کششی توسط موتور افزایش خواهد یافت. به عنوان مثال اگر در اثر وارد آمدن ضربه به رادیاتور(کندانسور) پشت یخچال، مسیر گردش گاز مسدود شود و یا ولتاژ شبکه بیش از حد ضعیف باشد و یا در موتور اتصال حلقه و اتصال کلاف رخ دهد و یا … در جميع موارد مذکور جریان موتور تجاوز نموده و موجب افزایش حرارت در کمپرسور خواهد شد که این امر زمینه را جهت آسیب دیدن سیم پیچ های سالم به وجود می آورد.
اگر موتور به اورلود مجهز باشد، به محض افزایش جریان موتور، خطر از ناحیه محافظ احساس شده و با عملکرد آن، کار موتور متوقف می شود.
اگر عیب برطرف نشود حرکت مجدد موتور پس از چند لحظه موجب تحریک اورلود در نتیجه قطع برق می شود. اورلود شکل (۱۵- ۲) از قسمتهای زیر تشکیل شده است:
1- بدنه ۴- پایه های فلزی اتصال برق
۲- پلاتین های اتصال ۵- صفحه حساس (بی متالی)
٣- سیم فنری از جنس کرم نیکل یا کرم آلومینیوم
شكل ۱۵- ۲: اورلود یخچال
همان طور که در شکل دیده می شود صفحه حساس با مقاومت سیمی (المنت) به صورت سری قرار گرفته و از آن جا که نول پس از اورلود به موتور می رسد، می توان گفت که تمامی جریان موتور از محافظ عبور خواهد نمود. در شرایط عادی حرارت تولید شده در المنت قادر به تحریک صفحه حساس نیست اما در شرایط بحرانی که جریان موتور افزایش می یابد، تولید حرارت در المنت اورلود فزونی یافته و موجب انبساط صفحه، در نتیجه قطع نول موتور می شود. با توقف موتور، محیط داخلی اورلود به تدریج سرد شده و صفحه پس از مدت کوتاهی به حالت اولیه خود بازگشته و موجب برقراری جریان برق می شود. اگر مشکل موتور همچنان وجود داشته باشد پس از مدت کوتاهی …
به یاد داشته باشید که اورلود دارای مشخصات الکتریکی است که البته این امر متناسب با توان موتور (کمپرسور) طراحی و انتخاب می شود. عموم سازندگان وسایل تبرید (سردکننده ها) مشخصات اورلود را با حروف و اعداد یا به عبارتی به صورت کد بر روی بدنه آن درج می کنند. به عنوان مثال شماره اورلود موتور نیکی با قدرت 1/8HP عبارت است از:
33KA18
نکته دیگری که رعایت آن برای یک تعمیر کار الزامی است تست اورلود است. اورلود را به دو شکل تئوری و عملی تست می کنند. در تست تئوری اهم متر را بر روی R * 1 قرار داده و به دو پایه اتصال اورلود متصل سازید (در این حالت باید ارتباط الکتریکی اورلود با سایر اجزاء مدار قطع شده باشد). عقربه منحرف شده و اهم ناچیزی را نشان می دهد. اگر عقربه منحرف نشود باید اورلود را تعویض نمود.
البته این تست به هیچ وجه نشان دهنده صحت کامل اورلود نیست. اورلود سالم باید در مدار صحیح عمل کند. به عنوان مثال اگر موتور یخچال روشن شده و بعد از چند ثانیه توسط اورلود خاموش شود یا موتور معیوب است یا اورلود. بهترین روش آن است که اورلود را از مدار جدا نموده و پس از استارت موتور، جریان دریافتی را توسط یک آمپرمتر حساس اندازه گیری کنید. اگر مقدار این جریان در حدود جریان نامی است، باید اورلود تعویض شود ولی اگر جریان موتور بیش از مقدار نامی است اورلود کاملا سالم است و باید مشکل موتور برطرف شود. این آزمایش را برای مواردی که موتور بیش از حد داغ می شود اما اورلود مدار را قطع نمی کند تکرار کنید.
٣- رله استارت (رله راه انداز موتور):
می دانیم که تمامی اجسام در برابر تغییر وضعیت از خود مقاومت نشان می دهند. این اصل که در واقع تعریف گشتاور ماند (اینرسی) است در مورد یخچال و گاز درون مجموعه آن نیز صادق است.
در یخچال به گونه ای طراحی شده که تنها در لحظه شروع به کار نیازمند میدان مغناطیسی تولید شده در سیم پیچی کمکی است و پس از راه اندازی دیگر به آن نیاز ندارد. از این رو، عمل ورود و خروج به موقع سیم پیچ کمکی توسط رله استارت انجام می شود.
با اتصال کنتاکت ها در ترموستات، فاز به سیم پیچ اصلی موتور آسنکرون می رسد. البته قبل از موتور، از سیم پیچی رله استارت که سری با سیم پیچ اصلی است عبور نموده و در آن میدان مغناطیسی به وجود می آورد.
تا به این لحظه جریان موتور بیش از هر زمان دیگری است زیرا مقدمات راه اندازی موتور و حرکت روتور و گاز درون سیستم یخچال در حال شکل گرفتن است. میدان مغناطیسی به وجود آمده در رله موجب جذب اهرم فلزی داخل آن شده و جذب اهرم، ارتباط الکتریکی سیم پیچ کمکی را با مدار برقرار می سازد.
با ورود سیم پیچی کمکی به مدار، میدان مغناطیسی لازم جهت استارت موتور و یا به عبارتی حرکت روتور ایجاد شده و پس از چند لحظه که دشواری حرکت اولیه برطرف شد، جریان دریافتی موتور کاهش خواهد یافت. با کاهش این جریان، میدان مغناطیسی درون رله نیز کاهش یافته و اهرم جذب شده رها می شود. با بازگشت اهرم به محل اولیه خود فاز متصله به سیم پیچی کمکی قطع شده و در واقع این سیم پیچ تا استارت بعدی از مدار جدا خواهد بود (شکل ۱۵-۳).
شکل ۱۵- ۳: رله استارت یخچال
همانند اورلود، رله نیز دارای مشخصات نامی الکتریکی است که متناسب با توان موتور انتخاب و توسط کد یا اعداد مخصوص بر روی آن نوشته می شود (جدول ۱۵- ۲).
جدول ۱۵- ۳: مشخصات رله در کمپرسور یخچال های خانگی
۴- هات پلات:
هات پلات به قطعه ای گفته می شود که در برگیرنده رله استارت و اورلود است. از آنجا که هر یک از قطعات اورلود و رله قبلاً به طور کامل مورد بررسی قرار گرفت از توضیح مجدد صرف نظر می شود. بر روی هات پلات معمولا کدی نوشته شده که بیانگر مشخصات نامی قطعه است (جدول 15-3).
جدول ۱۵-۳
۵- ترموستات (اتومات):
ترموستات یخچال از اجزاء زیر تشکیل شده است:
١- بدنه ۵- فانوسک محتوی گاز
۲- کنتاکت های اتصال ۶- لوله مویی
٣- پیچ تنظیم ۷- لوله بلو
شکل ۱۵-۴: ترموستات یخچال
ترموستات در واقع کلید اتومات تنظیم سرما در یخچال است. پس از حرکت ولوم در جهت عقربه های ساعت، کنتاکت های داخل آن به یکدیگر مرتبط شده و فاز ورودی به سوی موتور حرکت می کند. از آن جا که موتور قبلاً نول داشته شروع به کار نموده و با عملکرد موتور و حرکت گاز در يخچال، سرماسازی آغاز می شود.
لوله بلو (شكل ۱۵-۴) به بدنه جایخی (اواپریتور) مماس است و به همین دلیل سریع متوجه سرما شده و گاز درون مجموعه فانوسک – لوله مویی و لوله بلو بر اثر سرما منقبض می شود. انقباض مذکور در فانوسک نمود بیشتری دارد زیرا جمع شدن فانوسک موجب قطع ارتباط کنتاکتها در داخل ترموستات می شود.
در نتیجه این عمل، موتور متوقف شده و در واقع سرماسازی در یخچال دچار وقفه خواهد شد. در این زمان با کاسته شدن از سرمای محیط داخل دستگاه، گاز درون ترموستات به حالت انبساط در آمده و موجب افزایش حجم فانوسک میشود و مجدداً ارتباط کنتاکت های کلید ترموستات برقرار شده، سرماسازی ادامه خواهد داشت. پس از مدتی با سرد شدن بدنه لوله بلو …
با تنظیم ولوم بر روی اعداد نوشته شده در صفحه مشخصات ترموستات می توان حرکت فانوسک و یا به عبارتی سرمای داخل یخچال را کاملا کنترل نمود.
* در صورتیکه تمایل به آموزش حرفه ای تر و شرکت در کارگاه های مجهز آموزشی دارید به برگه آموزش تعمیرات لوازم خانگی مراجعه فرمایید.
۶- لامپ خبر:
وظيفه لامپ روشن نمودن محیط یخچال در زمان باز شدن درب است. از آن جا که عمل باز شدن درب یخچال به هنگام خاموش بودن موتور و یا حتی در زمان کار آن صورت می گیرد، لازم است مدار الکتریکی لامپ کاملاً مستقل از مدار الکتریکی موتور باشد.
۷- میکروسوئیچ:
به کلید اتومات فشاری در یخچال میکروسوئیچ گفته می شود با کاربرد آن به محض آن که درب باز شود، اهرم کلید به حالت آزاد در آمده و موجب ارتباط کنتاکت ها می شود. از این رو با رسیدن فاز به لامپ خبر (و با توجه به آن که نول مستقیماً از ترمینال به آن داده شده بود) روشن شده و مادامی که درب یخچال باز است، در این حال باقی می ماند. با بسته شدن درب اهرم میکروسوئیچ (شکل ۱۵-۵) به طرف پایین حرکت کرده و موجب قطع ارتباط کنتاکت ها و در نتیجه خاموشی لامپ می شود.
۸- دوشاخه – سیم رابط – ترمینال:
برق از پریز تا مدار الکتریکی یخچال به وسیله سه عنصر مذکور منتقل می شود. بدیهی است قطعات مورد نظر می بایست متناسب با جریان نامی دستگاه انتخاب شوند.
15-2-2 اجزاء مکانیکی یخچال
در بحث های گذشته به شرح قطعات الکتریکی یخچال پرداختیم اما اجزاء بررسی شده بدون مجموعه مکانیکی عملا کاربرد نخواهند داشت. اجزاء مکانیکی در یخچال ها تا حدودی با یکدیگر متفاوتند. در ادامه به وظایف و عملکرد هر قطعه به صورتی کلی اشاره شده است.
۱- کمپرسور یخچال:
در مبحث ۱۵-۲-۱ موتور یخچال از نظر الکتریکی بررسی شد. در واقع به موتور، مجموعه ای از قطعات مکانیکی مانند پیستون، میل لنگ، مسیرهای ورود و خروج گاز، محفظه مخصوص روغن سوپاپ های مخصوص اضافه شده و کمپرسور یخچال به وجود می آید. بنابراین وظیفه کمپرسور حرکت گاز سرماساز در مسیری است که شامل کندانسور – لوله مویی، جایخی (اواپریتور) و … می شود. در شکل ۱۵-۱ چند نمونه کمپرسور یخچال دیده می شود. در عموم سردکننده ها، کمپرسور دارای سه لوله است.
الف) لوله کور (مخصوص شارژ گاز)
ب) لوله برگشت یا مکش
ج) لوله رفت یا لوله فشار
با حرکت پیستون، گاز از مسیر لوله برگشت به درون کمپرسور مکیده شده و سپس تحت فشار قرار گرفته و از لوله رفت مجدداً وارد مسیر سرماسازی می شود. از لوله کور تنها در مواردی که نیاز به تعویض گاز سرماساز و یا نشت یابی و شارژ مجدد گاز است استفاده می کنند و در سایر موارد لوله مذکور مسدود است.
در بعضی از یخچال ها کمپرسور دارای ۵ لوله است. در این یخچال ها از دو شبکه کندانسور استفاده شده است که در ادامه به شرح آن خواهیم پرداخت.
۲- جایخی (اواپریتور):
اواپریتور در واقع سردترین مکان در یک یخچال است. از آنجا که آلومینیوم در انتقال سرما قابلیت ویژه ای را داراست عموماً در ساخت جایخی از این فلز استفاده می شود. به دلیل مسدود بودن درب جایخی و عدم ارتباط آن با محیط داخلی یخچال، تبخیر مداوم سرما، دما را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش میدهد و شرایط را جهت انجماد آب و سایر مواد غذایی فراهم می آورد.
جایخی دارای دو لوله ارتباطی است که به وسیله آن ها به سایر اجزاء مکانیکی یخچال می پیوندد. لوله خروجی از اواپریتور (شکل ۱۵-۶) دارای مقطع نسبتا زیادی است و به لوله برگشت کندانسور جوشکاری می شود اما لوله ورودی اواپریتور مقطع کمی دارد و به انتهای لوله مویی متصل است. جداره های نازک لوله های آلومینیومی که در ساخت جایخی مورد استفاده قرار گرفته اند، آسیب پذیری آن ها را افزایش داده است.
شکل ۱۵-۵: میکروسوئیچ شكل ۱۵-۶: اواپریتور
بنابراین پیشنهاد می شود از وارد آوردن ضربات بالاخص استفاده از چاقو جهت جدا ساختن مواد غذایی از جایخی جداً پرهیز نمایید زیرا بر اثر به وجود آمدن یک حفره بسیار باریک در سطح لوله های الومینیومی جایخی، ترمیم محل آسیب دیده و شارژ مجدد گاز در یخچال هزینه بسیار زیادی را بر شما تحمیل می سازد.
٣- کندانسور (رادیاتور خنک کننده):
بدیهی است گاز سرماساز جهت حرکت در مسیر مورد نیاز می بایست تحت فشار قرار گیرد و فشار موردنظر در تمام مدت کار یخچال ضروری است. گازی که تحت فشار قرار می گیرد متراکم شده و این امر تا حدود زیادی دمای گاز را افزایش می دهد.
در این شرایط استفاده از گاز مورد نظر به منظور ایجاد سرما عملی نخواهد بود و قبل از هر اقدامی لازم است تا حدودی دمای گاز کاهش یابد. جهت رسیدن به این منظور از رادیاتور (کندانسور) در عموم سردکننده ها بهره می برند.
کندانسور معمولاً دارای دو لوله ارتباطی است که یکی از لوله ها، ورودی رادیاتور بوده و به لوله رفت (فشار) کمپرسور متصل است و دیگری لوله برگشت است که به فیلتر (در ایر) بسته می شود. همان طور که در بحث کمپرسور اشاره شد، بعضی از یخچال ها دارای کمپرسور با ۵ لوله هستند که در این نوع سردکننده ها، رادیاتور دارای چهار لوله است که در مجموع می توان گفت دو لوله رفت و دو لوله به منظور برگشت گاز (شکل ۱۵-۷) مورد استفاده قرار می گیرد.
شکل ۱۵-۷: کندانسور (رادیاتور)
از آن جا که حرکت گاز در کندانسور موجب خنک شدن آن شده و این مسئله در کیفیت سرماسازی فوق العاده مهم است، رعایت فاصله کندانسور از دیوار به منظور ایجاد تهویه مناسب بسیار با اهمیت است. فاصله مورد نظر می بایست بین ۱۵ الی ۲۰ سانتیمتر در نظر گرفته شود.
۴- لوله مویی (کاپیلاری تیوب):
این لوله به واسطه قطر بسیار کمی که داراست به لوله مویی مشهور است. گاز پس از آن که در رادیاتور قدری خنک شده و در عبور از فیلتر، مواد زاید خود را از دست داد وارد کاپیلاری تیوب می شود. مقطع بسیار اندک این لوله و مسیر طولانی که دارد گاز را بسیار فشرده نموده و تحت اثر این فشار گاز به مایع تبدیل می شود. این امر در حصول نتیجه نهایی فوق العاده با اهمیت است. بنابراین در طراحی یخچال قطر و طول لوله مویی از حساسیت بسیار زیادی برخوردار است. در جدول ۱۵-۴ قطر و طول لوله مویی در یخچال های مختلف مورد اشاره قرار گرفته است.
جدول ۱۵-۴
۵- فیلتر (درایر):
گاز پس از آن که در کمپرسور تحت فشار قرار گرفت روانه کندانسور می شود تا قدری از دمای آن کاسته شود. از آن جا که ممکن است جداره داخلی لوله های کندانسور فرسوده شده و توسط گاز حمل شود و همچنین ممکن است گاز مرطوب بوده و کاملاً خشک نباشد، لازم است قبل از سرماسازی آن را از حیث رسوبات و موارد زاید، همچنین رطوبت کاملا تصفیه نمود. از این رو در تمامی سرد کننده ها، قبل از آن که گاز خنک شده در کندانسور وارد لوله مویی شود، آن را از درایر عبور می دهند. مسیر ورودی درایر از سطح مقطع بالایی (نسبت به مسیر خروجی) برخوردار است و گاز به محض ورود به آن از شبکه مشبک می گذرد تا موارد زایدش گرفته شود. سپس با عبور از درون مواد سیلیکاژل رطوبت خود را از دست داده و کاملا خشک می شود.
رنگ اولیه مواد سیلیکاژول قهوه ای روشن است که بتدریج تغییر رنگ داده و تیره می شوند. بدیهی است که پس از مدتی این مواد خاصیت جذب رطوبت خود را کاملاً از دست می دهند. اکثر تعمیرکاران مجرب همراه با تخلیه و شارژ مجدد گاز یخچال، فیلتر را نیز تعویض می کنند تا سرماسازی کیفیت مطلوبی داشته باشد.
شکل ۱۵-۸: فیلتر (در ایر)
از آن جا که خروجی درایر به لوله مویی متصل است از مقطع بسیار کمی برخوردار خواهد بود.
نتیجه گیری:
در بررسی اجزاء مکانیکی یخچال به جایگاه و نقش هر قطعه در تولید سرما اشاره شد. همان طور که در شکل
۱۵- ۹ دیده می شود لوله رفت کمپرسور به ورودی کندانسور متصل است. خروجی کندانسور به فیلتر و خروجی فیلتر به لوله مویی بسته میشود. لوله مویی گاز را به طرف اواپریتور هدایت نموده و از آن جا هم توسط لوله برگشت به کمپرسور بازگردانده می شود. و این سیکل به طور پیوسته ادامه خواهد داشت تا محیط داخلی یخچال همواره دارای برودت (سرما) کافی باشد.
شکل ۱۵-۹: اجزاء مکانیکی یخچال
شکل ۱۵-۱۰: دیاگرام سیم بندی یخچال وستینگهاوس
شکل 15-11: دیاگرام سیم بندی یخچال سوپر مدل SA 1880
شکل ۱۵-۱۲: دیاگرام سیم بندی یخچال آزمایش WIRING DIAGRAM
شکل 15-13 : دیاگرام سیم بندی یخچال و ستینگهاوس (ویترنی) مدل W-199-SA
شکل ۱۵-۱۴:A- مدار الکتریکی فریزر پارس ۱۲ فوت
شکل ۱۵-1۴:B- مدار الکتریکی فریزر پارس جدید
شکل ۱۵-۱۵: دیاگرام سیم بندی فریزر آزمایش با توموسیستم الکترونیکی
شکل ۱۵-۱۶: مدار الکتریکی فریزرهای خانگی فیلیپس با چراغ های نمودار
شکل ۱۵-۱۷: مدار الکتریکی یخچال وستینگهاوس مدل ۶۵۸۶
شکل ۱۵-۱۸: دیاگرام سیم بندی فریزر آزمایش با دماسنج الکترونیکی
شکل ۱۵-۱۹: دیاگرام سیم بندی یخچال بدون خازن و ستینگهاوس
شکل ۱۵-۲۰: دیاگرام سیم بندی فریزرهای خانگی بدون چراغ نمودار مانند ارج
شکل ۱۵-۲۱: دیاگرام سیم بندی یخچال وستینگهاوس مدل 73240
شکل ۱۵-۲۲: دیاگرام سیم بندی فریزر آزمایش
شکل ۱۵-۲۳: دیاگرام سیم بندی فریزر آزمایش با گرمکن درب
شکل ۱۵-۲۴: دیاگرام سیم بندی یخچال های خانگی
شکل ۱۵-۲۵: دیاگرام سیم بندی یخچال – فریزر آزمایش
شکل ۱۵-۲۶: دیاگرام سیم بندی فریزر ارج جديد
15-4 سرماسازی در یخچال
تا به این قسمت با تمامی اجزاء مکانیکی و الکتریکی در یخچال آشنا شده اید و حتی می توان گفت در رابطه با چگونگی تولید سرما در یخچال به مطالبی نیز دست یافته اید. اما به منظور تشریح كامل بحث و تسلط شما خواننده گرامی بر نحوه تولید سرما، یکبار دیگر مطالب را به صورت جامع بررسی خواهیم نمود.
با حرکت ولوم ترموستات که می تواند توسط دست و یا خودکار صورت گیرد فاز پس از سیم پیچ رله استارت، خود را به سیم پیچ اصلی موتور می رساند. نول نیز با عبور از اورلود به موتور می رسد. بدیهی است لحظه آغازین حرکت برای موتور یخچال، دشوارترین لحظه در تمام مدت کارکرد آنست از این رو سیم پیچ اصلی جهت دست یابی به میدان مغناطیسی لازم جریان زیادی را از شبکه خواهد کشید.
قبلا اشاره شد که سیم پیچ رله با سیم پیچ اصلی در حالت سری قرار گرفته، بنابراین جریان مورد نظر با عبور از سیم پیچ رله، آن را به یک مغناطیس قوی مبدل می سازد و در این لحظه اهرم فلزی درون رله جذب می شود (شکل ۱۵-۳). با جذب اهرم و ارتباط کنتاکت های درون رله با یکدیگر، به سیم پیچ کمکی نیز فاز رسیده و شروع به تولید میدان مغناطیسی خواهد نمود.
روتور تحت تأثیر دو میدان حاصله به چرخش در آمده و با حرکت میل لنگ و پیستون مقداری از گاز فشرده شده و روانه مسیر سرماسازی خواهد شد.
لازم است بدانید که گاز تحت فشار قرار گرفته گرم می شود و اگر به روشی، دمای آن کاهش نیابد، در تولید سرما ناموفق خواهیم بود. به همین دلیل همواره گاز را پس از کمپرسور روانه کندانسور می کنند تا دمای آن اندکی تقلیل یابد.
با عبور گاز از کندانسور دمای آن کاهش یافته و پس از فیلتر، خشک و تمیز خواهد بود. از آن جا که فضای لوله مویی بسیار محدودتر از کندانسور و فیلتر است، گاز بر اثر ازدیاد فشار به حالت مایع در می آید. گاز مایع تمام مسیر لوله مویی را طی نموده و به اواپریتور می رسد و چون در ورودی جایخی قطر و سطح مقطع لوله ها افزایش یافته اند به حالت فوران در آمده و تولید سرما می کند. آلومینیومی بودن جنس لوله ها به تبخیر سرما و نفوذ آن به تمامی سطح جایخی کمک فراوانی خواهد نمود.
پس از جایخی و تحت اثر مکش کمپرسور، گاز به سوی آن سرازیر شده و مجددا تحت فشار قرار گرفته و همان سیکل قبلی را تکرار می کند.
با حرکت روتور، جریان کششی موتور نیز کاهش یافته و این کاهش جریان موجب ضعیف شدن میدان مغنطيسی رله شده و اهرم رها می شود. بنابراین سیم پیچی کمکی تنها در لحظه شروع (استارت) در مدار است.
در ارتباط با لوله مویی اشاره شد که گاز در فضای محدود آن به مایع تبدیل می شود و از سوی دیگر می دانیم که گاز تحت فشار قرار گرفته گرم می شود به همین دلیل در اکثر یخچال ها لوله مویی را مماس با لوله برگشت جایخی قرار می دهند تا سرمای لوله مذکور موجب کاهش دمای گاز درون کاپیلاری تیوب شود. حتی برخی از کارخانجات جهت دست یابی به نتیجه بهتر، لوله مویی را از درون لوله برگشت عبور می دهند.
15-5 دیفراست (ذوب برفک در یخچال)
قرار دادن غذای گرم درون یخچال و یا باز و بسته شدن درب و در نتیجه راه یافتن هوای گرم به درون یخچال بر روی اواپریتور، قطرات آب را به وجود آورده و این قطرات به مرور بر سطح لوله های آلومینیومی جایخی توده های ضخیم یخ را ایجاد می سازند. بدیهی است با به وجود آمدن قطعات یخ مذکور عمل سرماسازی و اتومات مختل می شود. از این رو ذوب برفک و یخ های زاید در فواصل زمانی معین الزامی است. امروزه برای دست یابی به این منظور روش های متعددی به کار گرفته می شود. به عنوان مثال در برخی از یخچال ها، پشت درب، کلیدی تعبیه می شود که قادر است دفعات باز و بسته شدن درب را شمارش نماید. به محض آن که دفعات با عدد تنظیم شده در کلید تطبیق یافت، مدار یخچال برای مدت معینی قطع می شود که در این فاصله یخه ای زاید نیز از دیواره های جایخی جدا می شوند.
در برخی از یخچال ها، تایمری به کار رفته که در فواصل معین عمل قطع برق کمپرسور را صورت می دهد تا در زمان استراحت آن، با ازدیاد دمای جایخی، برفک ها ذوب شوند.
جهت تسریع در ذوب برفک، برخی از تایمرها را به گونه ای طراحی کرده اند که همزمان با قطع برق، المنت دور اواپریتور روشن شده و با ایجاد حرارت، موجب تسریع در ذوب یخهای المنت گرم کننده زاید شود (شکل ۱۵-۲۷) البته کاربرد المنت با خود ترموستات هم رایج است. این ترموستاتها به نام ترموستات دیفراست مشهورند.
شکل ۱۵-۲۷: دیفراست الکتریکی با استفاده از المنت
با فشار اهرم مرکزی ترموستات به داخل، برق کمپرسور قطع و المنت روشن می شود و مادامی که حرکت کلید بر اثر فشار فنر به طرف بیرون به طول می انجامد، المنت به ذوب یخ های زاید خواهد پرداخت.
روش دیفراست توسط شیر سولنوئیدی روشی کاملاً متفاوت و اصولی است. در این روش از یک شیر الکتریکی (شکل ۱۵-۲۸) استفاده شده.
شکل ۱۵-۲۸: شیر سولنوییدی
مادامی که نیازی به دیفراست نیست، شیر بسته بوده و گاز پس از ورود به مجرای A از مسیر C به سوی جایخی خارج می شود. اما به هنگام نیاز به دیفراست و با برقدار نمودن شیر برقی سولنوییدی)، گاز گرم از مسیر B به سمت جایخی جاری شده موجب ذوب برفک اواپریتور می شود (شکل ۱۵-۲۹).
شکل ۱۵-۲۹: دیفر است گازی (شیر سولنوییدی)
15-6 عیب یابی در یخچال های خانگی
عيب 1: با اتصال دوشاخه یخچال به پریز، فیوز برق منزل را قطع می کند.
علت ۱: یخچال دچار اتصال بدنه شدید شده است.
رفع عیب: قبل از هر چیز لازم است اشاره شود که عیب فوق تنها در یخچال هایی به وقوع خواهد پیوست که مجهز به ارت شده اند و در واقع برخورد فاز راه یافته به بدنه با نول (ارت) موجب تحریک و قطع فيوز شده است. جهت حصول اطمینان می توانید ارت را از بدنه یخچال جدا و سپس دو شاخه را به برق متصل نمایید. لازم است در حال انجام این عمل از بدنه یخچال فاصله داشته باشید. اگر بدون ارت، فیوز منزل برق را قطع نکرد، حدس شما درست بوده و یخچال اتصال بدنه شدید دارد. تا شناسایی عیب و رفع آن از اتصال مجدد دستگاه به برق خودداری کنید. برای شناسایی قطعه معیوب استفاده از چراغ سری (شکل 3-۱۰) الزامی است.
علت ۲: در مدار الکتریکی دستگاه، اتصال کوتاه به وجود آمده.
رفع عیب: معمولا یافتن نقطه اتصالی در مدار يخچال، کار چندان دشواری نیست زیرا محل اتصالی حالتی سوخته خواهد داشت و فلز اطراف آن تیره می شود که این مشخصات بر اثر وقوع جرقه اتصال کوتاه به وجود می آید.
اکثر تعمیرکاران در موارد مشابه، مجموعه سیم بندی دستگاه را تجدید می کنند تا احتمال بروز مجدد عیب در نقطه دیگری از مدار بر اثر فرسوده بودن هادیها، از بین برود.
علت ۳: موتور کاملا سوخته است.
رفع عیب: بر اثر بروز اتصال حلقه و کلاف شدید در موتور، مقاومت به حدی افت می کند که زمینه برای اتصال کوتاه فراهم می آید. البته باید در نظر داشت که موتور به یکباره دچار این مشکل نمی شود بلکه مدتی قبل از بروز عیب فوق علائمی چون زیر بار خوابیدن موتور، استارت های پی در پی و تحریک اورلود، داغ شدن بدنه موتور و حتی اتصال بدنه یخچال، دیده خواهد شد.
عیب ۲: به محض باز شدن درب یخچال، فیوز منزل برق را قطع می کند.
علت: مشکل در مدار لامپ روشنایی یخچال است.
رفع عیب: یا سیم های مدار لامپ کاملا فرسوده شده اند که باید تجدید شوند و یا در سرپیچ لامپ، اتصالی وجود دارد که باید ابتدا دوشاخه را از برق جدا ساخته و سپس به بررسی سرپیچ بپردازید. اگر قبل از اتصال دوشاخه به برق، مدار را تجدید سیم بندی نموده اید و پس از پایان کار، مشکل فوق بروز نموده است، قطعا در سیم بندی مدار مرتکب اشتباه شده اید. یک بار دیگر مدار روشنایی یخچال را مورد بررسی قرار دهید.
عيب 3: يخچال ظاهرا مشکل ندارد اما از اواپریتور (جایخی) قطرات آب می ریزد.
علت ۱: ترموستات بر روی دمای مناسب تنظیم نشده.
رفع عیب: اگر ترموستات بر روی دمای مناسب قرار نگیرد، مدت کار کمپرسور و ایجاد سرمای مناسب در محیط یخچال به هیچ وجه کافی نبوده و در زمان استراحت کمپرسور، یخ های اطراف اواپریتور ذوب شده و مشکل فوق به وجود می آید. لازم است دمای ترموستات را قدری افزایش دهید.
علت ۲: زمان استراحت ترموستات بسیار زیاد است.
رفع عیب: بر اثر تضعیف شدن فنر ترموستات، مدت استراحت آن افزایش یافته و در این مدت یخ های اواپریتور ذوب خواهد شد. نیاز است ترموستات را تعویض نمایید.
امروزه اغلب تعمیرکاران، تمایلی به تنظیم ترموستات از خود نشان نمی دهند و در این گونه موارد سريعا نسبت به تعویض ترموستات اقدام می کنند زیرا صحت کار این قطعه در سرماسازی و عمر مفید کمپرسور بسیار با اهمیت است. از طرف دیگر این احتمال وجود دارد که پس از تنظیم، بار دیگر و حتی به شکلی دیگر دچار مشکل شود و این بار موتور مورد تهدید قرار گیرد که تجدید سیم پیچی موتور و شارژ گاز، هزینه ای به مراتب بیشتر از تعویض ترموستات را در بر خواهد داشت.
عيب ۴: یخچال روشن نمی شود.
علت ۱: پریز برق ندارد.
رفع عیب: توسط آومتر (رنج ۲۵۰ ولت جریان متناوب) پریز را مورد آزمایش قرار دهید و اگر مشکل از آن است سریع به رفع عیب بپردازید.
علت ۲: دوشاخه و سیم رابط معیوب است.
رفع عیب: اگر دوشاخه را می توان باز نمود، بهتر است ابتدا به بررسی آن بپردازید و در غیر این صورت می توانید ورودی فاز و نول در ترمینال اصلی را به یکدیگر گره زده و سپس اهم متر را (رنج R * 1 ) به دوشاخه متصل نمایید. در صورت سالم بودن دوشاخه و سیم رابط، عقربه منحرف شده و اهم ناچیزی را نشان می دهد. عدم انحراف عقربه به معنی قطع ارتباط در دوشاخه و یا سیم رابط است که باید هر یک را جداگانه بررسی کنید تا عيب مشخص شود.
علت 3: ترموستات یخچال عمل نمی کند.
رفع عیب: در شکل ۱۵-۲۴ مدار الکتریکی یخچال رسم شده است. این مدار در عموم یخچال ها با اندکی تفاوت رعایت می شود. همان طور که در شکل نشان داده شده، فاز وارد ترموستات شده و از آن جا به سمت موتور (کمپرسور) ارسال می شود. اگر ترموستات عمل نکند (خراب باشد) یخچال روشن نخواهد شد، به همین جهت لازم است قبل از هر عمل دیگر (پس از بررسی پریز – دوشاخه و سیم رابط) صحّت عملکرد آن بررسی شود.
یخچال را از برق جدا نموده و به آرامی ترموستات را از محل خود خارج نمایید. خروج ترموستات از محل استقرارش می بایست به آرامی انجام شود در غیر این صورت ممکن است لوله مویی آسیب دیده و گاز درون ترموستات تخلیه شود.
در صورت تخلیه گاز ترموستات (و در صورت سالم بودن کلید)، تعویض آن الزامیست زیرا عمل اتومات را انجام نخواهد داد.
بعد از خروج ترموستات، فیش های آن را جدا و سپس رابط های آومتر را به آن متصل کنید. (بهترین رنج جهت تست کلید ترموستات 1*R است). با حرکت ولوم در جهت عقربه های ساعت عقربه منحرف شده و به سمت صفر میل می کند و با حرکت ولوم در جهت خلاف عقربه ساعت، علاوه بر شنیده شدن صدای قطع کلید، عقربه به سمت بی نهایت بازگشته و متوقف می شود. اگر با حرکت ولوم در هر دو جهت، حرکتی از عقربه دیده نشود، ترموستات باید تعویض شود.
علت ۴: اورلود خراب است.
رفع عیب: جایگاه اورلود در مدار الکتریکی یخچال، عموما سر راه نول کمپرسور است. بدیهی است در صورت عدم ارتباط کنتاکت های داخل اورلود با یکدیگر، کمپرسور روشن نخواهد شد. پس از قطع برق يخچال، اورلود را که معمولا در کنار کمپرسور قرار دارد خارج نموده و رابطهای آن را جدا کنید. سپس رابطهای آومتر را به پایه های اورلود متصل نمایید. در صورت سالم بودن آن، عقربه اهم متر ( R * 1) منحرف شده و اهم ناچیزی را نشان میدهد و اگر عقربه منحرف نشد لازم است اورلود را با نوع مشابه آن تعویض نمایید. منظور از نوع مشابه، اورلودی است که دارای همان اعداد و ارقام نوشته شده بر روی اورلود معیوب باشد.
علت ۵: سیم پیچ رله استارت قطع شده است.
رفع عیب: قبلا اشاره شد که سیم پیچ رله استارت با سیم پیچ اصلی موتور (شكل ۱۵-۲۴) به حالت سری قرار دارد. اگر سیم پیچ رله قطع شود، در واقع به موتور فاز نرسیده و طبیعی است که با حرکت ولوم ترموستات، کمپرسور هیچ عکس العملی از خود نشان ندهد.
همان طور که در شکل ۱۵-۳ دیده می شود، در حالت عادی ۲ کنتاکت از مجموعه ۳ کنتاکت رله استارت به یکدیگر متصل هستند که این ارتباط توسط آومتر (R * 1)به راحتی دیده می شود. پس از وارو نمودن رله، اهرم به سمت بالا حرکت کرده و ارتباط یکی از دو کنتاکت قبل با کنتاکت سوم برقرار خواهد شد که البته این حالت توسط خود رله صورت می گیرد. در حال حاضر، مهم ارتباط کنتاکت های A و B شکل ۱۵-۳ است که اگر این ارتباط برقرار نباشد، رله معیوب بوده و باید آن را با نوع مشابه اش تعویض نمود.
علت ۶: موتور کاملا سوخته است.
رفع عیب: آسیب جدی موتورهای الکتریکی همواره پس از بروز معایب جزیی در آن ها صورت می گیرد. اتصال حلقه و کلاف در مقدمه، موجب افزایش جریان دریافتی می شود و در صورت عدم حساسیت اورلود، جریان اضافی، حرارت داخلی کمپرسور را افزایش داده و زمینه را جهت اتصالی سایر حلقه ها فراهم می آورد. به تدریج آسیب جدی بر موتور وارد می آید و اکثر کلاف ها قطع می شوند. در این حالت دیگر کمپرسور با اتصال برق عکس العملی از خود نشان نخواهد داد. البته باید ذکر شود که موتورها همواره قبل از رسیدن به عیب مذکور علائم خاصی چون داغ شدن بدنه، عدم قدرت کافی، تحریک مداوم اورلود، اتصال بدنه و حتی در مواردی اتصال کوتاه را از خود نشان می دهند.
برای تست موتور می توانید از یک کلید و یک شستی (شکل ۱۵- ۳۰) استفاده کنید. از آن جا که دیگر رله در مدار نیست پس از بستن کلید b_1 برای یک لحظه شستی b_2 را فشار دهید و سپس آن را رها کنید. در واقع شما پس از سیم پیچ اصلی برای چند ثانیه سیم پیچ کمکی را نیز وارد مدار نموده اید. اگر کمپرسور شروع به کار نمود، عیب از رله یا قطعات دیگر است و در غیر این صورت حدس شما در مورد موتور کاملا صحیح بوده است و باید آن را تجدید سیم پیچی و یا تعویض نمایید.
شناسایی خروجی های کمپرسور، بسیار مهم است. عموماً از موتور سه فیش (محل اتصال) خارج شده است. یکی مشترک و دو فیش دیگر مربوط به سر سیم های اصلی و کمکی است. همان طور که در شکل دیده می شود، حرف C بیانگر سرسیم مشترک متصل به سیم پیچ استارت است.
شكل ۱۵-۳۰: روش تست کمپرسور شکل ۱۵-۳۱: سیم پیچ های موتور یخچال
علت ۷: یکی از سیم های اصلی مدار قطع یا از محل اتصال خود خارج شده است.
رفع عیب: در تعمیر لوازم خانگی، با موارد متعددی مواجه می شوید که عدم کار کرد وسیله برقی، صرفاً به واسطه قطع ارتباط یک سیم از محل اصلی خود صورت گرفته که تعمیر وسیله در این گونه موارد بسیار ساده است. کافی است سیم جدا شده از مدار را در محل اصلی خود مستقر نمایید.
عیب ۵: در یخچال سرما وجود ندارد اما کمپرسور به طور مدام در حال کار است و اتومات هم انجام نمی شود.
علت: گاز سرماساز تخلیه شده است.
رفع عیب: به واسطه ایجاد هر گونه حفره در مسیر چرخش گاز، عمل سرماسازی کاملاً متوقف خواهد شد زیرا گاز سرماساز (فريون) از مسیر مذکور نشت نموده و به تدریج تخلیه می شود. علت پیدایش حفره در مسیر گردش گاز عموماً استفاده از چاقو یا اشیاء نوک تیز جهت خارج نمودن مواد غذایی از فریزر – سقوط قالب های بزرگ یخ در اواپریتور به هنگام ذوب برفک و برخورد بدنه یخچال بالاخص کندانسور با وسایل تیز و یا دیوار به هنگام حمل و جابه جایی دستگاه می باشد.
البته در مواردی هم دیده شده که موتور در حال کار است اما به واسطه بروز عیب در قسمت مکانیکی کمپرسور، گاز تحت فشار قرار نمی گیرد که نتیجه، همان عیب ۵ خواهد بود. به هر حال لازم است ابتدا یخچال به طور کامل مورد تست و نشت یابی قرار گیرد و پس از ترمیم محل آسیب دیده، ابتدا هوای درون سیستم چرخش گاز کاملاً تخليه و سپس نسبت به شارژ گاز سرماساز اقدام لازم انجام شود. البته مراحل فوق نیاز به تبحر و تخصص فراوانی دارد و بهتر است این کار را به تعمیر کار مجرب واگذار نمایید.
عیب ۶: سرمای یخچال بیش از حد است و عمل اتومات انجام نمی شود.
علت ۱: مدار اشتباه است.
رفع عیب: اگر قبل از بروز عیب مذکور، نسبت به تعویض سیم های یخچال اقدام نموده اید، به طور قطع در سیم بندی مدار دچار اشتباه شده اید. لازم است یک بار دیگر به بررسی مدار بپردازید.
علت ۲: کنتاکت های ترموستات به یکدیگر جوش خورده اند.
رفع عیب: ولوم را در جهت خلاف عقربه های ساعت بچرخانید. می بایست کمپرسور متوقف شود. در غیر این صورت کلید ترموستات معیوب شده و کنتاکت ها به یکدیگر جوش خورده اند. اغلب تعمیر کاران در موارد مشابه ترموستات را تعویض می کنند.
علت ۳: لوله بلوی ترموستات، از محل استقرارش جدا شده است.
رفع عیب: در رابطه با نحوه عملکرد ترموستات گازی، شرح داده شد که سرد شدن لوله بلو و تأثیر آن بر حجم گاز درون ترموستات، عامل اصلی اتومات است و برعکس اگر لوله بلو از محل اصلی خود جدا شود (در اکثر یخچال ها توسط بست لوله بلو را به جداره اواپریتور می بندند)، دیگر قادر به اثرگذاری در عمل اتومات نخواهد بود و عیب ۶ بروز خواهد نمود.
علت ۴: در بدنه فانوسک ترموستات، لوله بلو یا لوله مویی حفره ای ایجاد شده.
رفع عیب: در این صورت گاز اتر یا جیوه از ترموستات تخلیه شده و طبیعی است که در این حالت عمل اتومات به هیچ وجه عملی نخواهد بود. اگر علّت های ۱و ۲ و ۳ بررسی و عیب از آن ها نباشد بدون شک علت ۴، علت اصلی بروز عیب ۶ بوده و در این مورد تعویض ترموستات الزامی است.
عیب ۷: سرمایش از حد است و مواد غذایی، درون یخچال منجمد می شود.
علت 1: ترموستات بر روی دمای مناسب قرار نگرفته است.
رفع عیب: اگر دمای ترموستات بیش از حد لازم باشد، عیب ۷ دیده می شود. در اکثر موارد دیده شده که در اواخر تابستان ترموستات بر روی دمای زیاد قرار می گیرد تا بتواند سرمای لازم را تولید نماید. با آغاز فصل سرما، لازم است دمای ترموستات کاهش یابد که عموما این نکته از یاد می رود و مصرف کننده با مشکل انجماد مواد غذایی درون کابینت یخچال مواجه می شود. در صورت قرار دادن ترموستات بر روی دمای مناسب، عیب مذکور رفع خواهد شد.
علت ۲: يخچال اتومات نمی کند.
رفع عیب: همان طور که در عیب ۶ شرح داده شد، عدم اتومات یخچال می تواند به واسطه جوش خوردگی کنتاکت ها، سیم بندی اشتباه مدار یخچال، جدا شدن لوله بلو از محل استقرارش یا تخلیه گاز درون ترموستات باشد.
عیب ۸: صدای کار یخچال بسیار زیاد است.
علت ۱: يخچال به حالت تراز قرار نگرفته.
رفع عیب: تراز بودن محل استقرار یخچال در عملکرد صحیح آن بسیار مهم است. در غیر این صورت از کمپرسور در حال کار صدای خشنی به گوش می رسد. جهت تراز نمودن یخچال می توانید از یک لیوان که تا نصف محتوی آب است استفاده کنید. یخچال می بایست در وضعیتی قرار داشته باشد که آب درون لیوان به هنگام قرار گرفتن بر روی یخچال در سطح صافی مستقر شود. اگر ارتفاع آب در سمتی از لیوان با قسمت های دیگر برابر نباشد، باید عمل تراز نمودن سطح یخچال را همچنان ادامه دهید تا به کیفیت مناسب دست یابید.
علت ۲: پیچ های اتصال کمپرسور به شاسی یخچال محکم بسته نشده اند.
رفع عیب: بدون آن که یخچال را به حالت خوابیده قرار دهید، پیچ های اتصال را به قدر کافی محکم کنید. اگر یخچال در وضعیت خوابیده قرار گیرد، احتمالاً روغن درون کمپرسور وارد مسیر گاز شده و عمل سرماسازی پس از آن مختل خواهد شد. رفع این عیب هزینه فراوانی را بر مصرف کننده تحمیل می سازد.
عیب ۹: اواپریتور در فواصل زمانی اندک مملو از برفک می شود.
علت ۱: غذای گرم در یخچال قرار می گیرد.
رفع عیب: از قرار دادن غذای گرم در یخچال خودداری کنید زیرا این عمل علاوه بر ایجاد قطرات آب بر روی دیواره های اواپریتور که در نهایت به تولید برفک خواهد انجامید، مدت عملکرد کمپرسور را تا رسیدن به اتومات افزایش می دهد که این مسئله در درازمدت، عمر مفید کمپرسور را کاهش خواهد داد.
علت ۲: درب یخچال باز می ماند.
رفع عیب: کامل بسته نشدن درب یا به دلیل خراب شدن بازوها و یا به واسطه خرابی لاستیک دور درب است. در صورت خرابی لاستیک آن را تعویض کنید.
علت 3: عمل دیفراست انجام نمی شود.
رفع عیب: در مبحث ۱۵-۵ با انواع دیفراست به اختصار آشنا شدید. اگر ذوب برفک قبلا توسط دیفراست یخچال انجام می شد، عدم عملکرد دیفراست را بررسی و مشکل را برطرف نمایید.
عیب ۱۰: قبل از آن که کمپرسور استارت نماید (با شنیده شدن صدایی) متوقف می شود.
علت ۱: برق ضعیف است.
رفع عیب: قبل از هر عملی به توسط آومتر ولتاژ را در پریز مورد نظر اندازه گیری کنید. اگر ولتاژ از حد معینی ضعیف تر است ضمن مراجعه به اداره برق منطقه، تا رفع مشکل فوق از ترانس های افزاینده ولتاژ استفاده کنید.
علت ۲: اورلود خراب است.
رفع عیب: اورلود را از مدار جدا و سپس کمپرسور را به طریقه دستی (شکل ۱۵- ۳۰) راه اندازی کنید. در این حالت جریان دریافتی را توسط آمپرمتر بسنجید. اگر جریان موردنظر بیش از جریان نوشته شده بر روی کمپرسور است باید آن را تعمیر کنید در غیر این صورت حساسیت اورلود بی مورد بوده و باید آن را با اورلودی که دارای همان ارقام و حروف است تعویض نمایید.
علت ۳: رله استارت خراب است.
رفع عیب: اگر رله سريع اهرم فلزی داخلی را جذب نکند و سیم پیچ کمکی وارد مدار نشود، افزایش جریان موتور و در نتیجه عملکرد اورلود طبیعی است. اگر در استارت دستی کمپرسور (شکل ۱۵- ۳۰) بدون رله و اورلود، مشکلی دیده نشد باید اورلود را با نوع مشابه اش تعویض کنید. البته روش تست اورلود در علت ۴ عيب ۴ شرح داده شده است.
علت ۴: مسیر گردش گاز یخچال مسدود است.
رفع عیب: هرگاه بر اثر وارد آمدن ضربه به لوله های کندانسور و یا سایر لوله ها که در دسترس هستند، مسیر گردش گاز با مشکل مواجه شود، کمپرسور قادر به استارت نخواهد بود. بنابراین قبل از هر عملی، رفع انسداد مسیر حرکت گاز الزامی است.
آموزش های بیشتر و مطالب مرتبط :
