نحوه شارژ گاز کولر خودرو

کولر یا سیستم تهویه مطبوع خودرو، سیستمی جهت خنک کردن هوای داخل خودرو می باشد تا در روزهای گرم تابستان بتواند محیط خنک تر و دلچسب تری را برای سرنشینان آن فراهم کند.

تهویه مطبوع خودور در عصر حاضر روی تمام خودروها نصب می شود. این کار باید به صورت استاندارد با گازهای مورد تایید محیط زیست و توسط متخصص انجام شود.

تهویه مطبوع برای خودروها اولین بار در ایالات متحده توسط شرکت Packard Motor توسعه یافت و در سال 1939 میلادی، کولر را به عنوان یک آپشنی اضافی روی خودرو نصب می کردند. به همین دلیل از سال 1970 میلادی روی نیمی از خودروهای جدید نصب شدند. یعنی بعد از 30 سال از اولین تولید این قطعه رواج پیدا کرد.

بعد از گذشت این همه سال از تولید این قطعه اصول عملکردی آن، همان قطعه تولیدی دهه 1930 می باشد، که از سه قسمت اصلی کمپرسور، کندانسور و اواپراتور تشکیل شده است.

در این سیستم مبرد از طریق یک سیستم حلقه بسته جریان پیدا می کند و خنک کاری خودرو را انجام می دهد. مبرد از گاز به مایع و سپس برعکس تبدیل شده و در سیستم این چرخه به طور دائم در جریان است تا هوای خنک را در ماشین خود با روشن کردن کولر خودرو داشته باشیم.

آموزشگاه فن آموزان در دپارتمان مکانیک خود دوره های تخصصی آموزش مکانیک خودرو ، آموزش برق خودرو ، آموزش تعمیرات کولر خودرو ، آموزش تعمیرات ایسیو و … را در تعمیرگاههای مجهز و بصورت کاملا عملی برگزار می کند. تمامی دوره ها تحت نظارت سازمان فنی حرفه ای کشور و با اعطای مدرک معتبر برگزار می شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با شماره 02191321001 تماس بگیرید.

کولر یا تهویه مطبوع خودرو کی باید بررسی شود؟

بررسی کولر ماشین از نظر این که چگونه کار می کند واقعا در وهله اول نیاز به متخصص ندارد و خود شما اگر ببینید که بعد از روشن شدن آن احساس خنکی و سرحالی می کنید، یعنی کولر ماشین شما سالم است و نیاز ندارد حتی بررسی شود.

اما اگر سرما و خنکی لازم را ندارد یا این که برای این که طول می کشد تا خنک شود، باید بررسی شود و مشکل آن شناسایی شود.

شارژ گاز کولر خودرو چه زمانی باید بررسی شود؟

اگر سیستم تهویه خودرو خوب نگهداری شود، در طول چندین سال عمر مفید خودرو کار می کند و نیاز به شارژ ندارد و شاید خیلی کم نیاز به این کار باشد.

اگر احساس خنکی کمی از کولر خودرو دارید احتمالا گاز کولر خودرو کم شده است. کم شدن گاز نشانه نشتی می تواند باشد که باعث از کار افتادن خودرو می شود که باید توسط متخصص بررسی شود و مشکل ریشه یابی شود.

گاز مبرد یا خنک کننده در خودرو چیست؟

گازهای مورد استفاده در خودروها شبیه به روغن موتور و استفاده از خنک کننده ها در رادیاتورها هستند. چرا که این هم یک سیال است که برای یک سیستم و وسیله خاص طراحی شده است.

هدف از استفاده از مبرد تبدیل هوای گرم به هوای خنک یا سرد در خودرو است. این کار با جذب کردن گرما و نهایتا تبدیل آن به هوای خنک انجام می شود.

مبردها در وسایل مختلف مثل یخچال خانه، کولرهای خانگی یا کولرهای وسیله نقلیه استفاده می شوند.

هر کدام از موارد ذکر شده ممکن است، با توجه به برند شرکت از انواع مختلفی از مبردها استفاده کنند و یکسان نباشند.

رایج ترین گازهای مورد استفاده در کولر خودروها عبارتند از R-12، R134a و  HFO-1234yf می باشند.

فرئون یا فریون، که با نام تجاری R-12 نیز شناخته می شود، بیشترین گاز مورد استفاده تا اواسط دهه 1990 در کولرهای خودرو بود. بعد از این که سازمان حفاظت از محیط زیست (Environmental Protection Agency (EPA)) مضر بودن آن را برای لایه ازن اعلام کرد و سمی بودن آن نیز مشخص شد، استفاده از آن متوقف شد. پس از آن بودکه صنعت خودرو از R-134a استفاده کرد.

از سال 2013 میلادی نیز در آمریکا شرکت های مختلفی در برخی از مدل های خودروی خود یک گازی را در خودروها استفاده کردند که طبق تحقیقات خود نشان دادند که خنک کنندگی کارآمدتر و ایمن تری نسبت به موارد قبلی را دارد و تقریبا هیچ تاثیر منفی بر محیط زیست هم ندارد. نام این گاز استفاده شده HFO-1234yf می باشد.

اجزاء تشکیل دهنده سیستم تهویه مطبوع یا کولر خودرو

سیستم تهویه مطبوع یا کولر خودرو همان طوری که قبلا نیز گفته شد دارای 3 قسمت اصلی است و بقیه دو مورد در لیست زیر که به عنوان پنج قسمت معرفی می شوند، بیشتر قطعات فرعی، ولی خیلی ضروری در کولرها می باشند که اگر هر کدام از این قطعات به درستی به وظایف خود عمل نکنند کولر خودرو محیط خودرو را خنک نخواهد کرد.

قسمت های مختلف کولر خودرو عبارتند از:

• کمپرسور
• کندانسور
• اواپراتور
• خشک کن یا آکومولاتور
• لوله روزنه ای یا شیر انبساط

نحوه عملکرد کمپرسور، کندانسور، خشک کن، شیر انبساط و اواپراتور در سیستم تهویه خودرو

1. کمپرسور کولر خودرو

کمپرسور هسته و بخش اصلی در کولر خودرو می باشد که با تسمه موتور به حرکت در می آید تا گاز مبرد کم فشار به گازی با فشار و دمای بالا فشرده شود و سپس پمپ می شود.

علائم خرابی کمپرسور عبارتند از:

• نشت روغن
• نشت گاز کولر
• ایجاد سر و صدا
• عدم کارکرد مناسب

2. کندانسور کولر خودرو

هوا با عبور از کندانسور برای دفع گرما و خنک کردن گاز مبرد استفاده می شود تا گاز را به مایع تبدیل کند.

پس تبدیل مبرد داغ به مایع بر عهده کندانسور می باشد که در وسایل نقلیه در جلوی رادیاتور نصب می شوند.

علائم خرابی کندانسور عبارتند از:

• نشت کردن آن
• مسدود شدن یا آسیب دیدن لوله ها
• عملکرد ضعیف کولر خودرو

3. خشک کن یا آکومولاتور در کولر خودرو و نقش آن در این زمینه

خشک کن یا آکومولاتور در وسایل نقلیه، جهت گرفتن تمام زباله ها، رطوبت و مایعات بوده و مانع رسیدن به کمپرسور و سایر قطعات سیستم تهویه خودرو برای جلوگیری از آسیب می باشند.

آکومولاتورها شبیه خشک کن ها هستند، اما فقط در وسایل نقلیه با لوله روزنه ای (orifice tube) یافت می شوند. خودروهای دارای آکومولاتور، شیر انبساط حرارتی ندارند.

خشک کن یا آکومولاتور در واقع گاز را از مایع جدا کرده و نمی گذارد تا وارد کمپرسور شود. کمپرسورها با گاز کار می کنند و برای ورود مایعات طراحی نشده اند و ورود مایعات آن ها را از بین می برند. همچنین مواد مضری که باعث خوردگی و سایش قطعات نیز می شود را فیلتر می کنند.

بهترین زمان برای بررسی و تعویض خشک کن ها یا آکومولاتورها

خشک کن ها یا آکومولاتور باید هر زمان که سیستم تهویه مطبوع برای تعمیر باز می شوند بررسی شده و تعویض شوند.

همچنین هر زمان که یک متخصص تشخیص داد که عملکرد دستگاه با رطوبت یا زباله دچار اختلال می شود و آسیب می رساند نیز باید تعویض شود.

علائم خرابی خشک کن یا آکومولاتور

علائم خرابی خشک کن یا آکومولاتور عبارتند از:

• عملکرد ضعیف کولر گازی در خودرو
• وجود بخار روی شیشه و ناتوانی در حذف آن ها از شیشه ها

4. شیر انبساط حرارتی یا لوله روزنه ای در کولر خودرو

بین کندانسور و اواپراتور لوله روزنه ای یا شیر انبساط قرار دارد که به صورت مداوم فشار و دمای سیستم تهویه مطبوع را کنترل می کند تا مقدار مبرد وارد شده به اواپراتور را به صورت دقیق تعیین کند.

لوله روزنه ای ها همچنین ممکن است یک صفحه مشبک نیز داشته باشند تا آلاینده ها را برای جلوگیری از ورود به قطعات دیگر کولر جلوگیری و مسدود کند.

علائم خرابی شیر انبساط حرارتی یا لوله روزنه ای نیز عبارتند از:

• عدم خنک کاری مناسب با عملکرد ضعیف کولر
• گرفتگی آن به دلیل کثیفی ها

5. اواپراتور و نقش آن در کولر خودرو

اواپراتور جهت از بین بردن رطوبت و خنک کردن هوا مورد استفاده می باشد که پشت داشبورد قرار دارد. اواپراتور آخرین قطعه از مجموعه کولر می باشد که بعد از آن هوای سرد به صورت شما برخورد کرده یا به محیط خودرو می رسد. علائم خرابی اواپراتور نیز بیشتر با عملکرد ضعیف کولر مشخص می شود که باید توسط متخصص به صورت دقیق بررسی شود.

کلاچ کمپرسور در کولر خودرو چیست؟

کلاچ کمپرسور به عنوان کلاچ الکترو مغناطیسی خاصی می باشد که برای روشن و خاموش شدن کمپرسور مورد استفاده قرار می گیرد. با خاموش و روشن شدن کردن به موقع کمپرسور، از این طریق گاز کولر به درستی توسط کندانسور تحت فشار قرار گرفته و به اواپراتور تحویل داده می شود.

چرا کولر خودرو به شارژ مجدد نیاز دارد

با توجه به این که کولر خودرو به عنوان یک سیستم بسته کار می کند، بنابراین اگر سیستم به شارژ مجدد نیاز داشته باشد، یعنی سیستم نشتی دارد. درست است که به طور طبیعی مقداری مبرد در طول زمان به مرور و استفاده کم می شود، ولی اگر سیستم نتواند به درستی کار خود را انجام دهد به احتمال زیاد نشتی دارد.

از کجا بفهمیم که سیستم تهویه مطبوع خودرو به شارژ مجدد نیاز دارد؟

در صورت نشتی کولر چندین نشانه وجود دارد که وجود آن ها نشان می دهد که به شارژ یا تعمیر آن نیاز دارید.

• دمیدن هوای گرم به جای هوای سرد در کولر ماشین

اگر مقدار مبرد کم باشد، ساده ترین روش برای تشخیص نیاز به شارژ مجدد خودرو، خروج هوای گرم از کولر خودرو می باشد.

• درگیر نشدن کلاچ تهویه مطبوع

اگر سیستم به درستی کار نکند، با روشن شدن کلاچ کولر صدای کلیک مانند کمی می شنوید، اگر این صدا را از بیرون از سیستم کولر تشخیص ندهید، یعنی مبرد کم می باشد.

• نشتی های قابل مشاهده با چشم

یکی دیگر از راه های آسان جهت تشخیص نیاز به شارژ یا تعمیر سیستم تهویه مطبوع چرب و روغنی بودن زیر محفظه موتور خودرو می باشد که در این حالت قطعا باید آن را تعمیر کنید.

تست نشتی چگونه انجام می شود؟

جهت انجام تست نشتی خودرو، همه موارد زیر تست می شوند که عبارتند از:

• تمام اتصالات
• کمپرسور
• کندانسور
• اواپراتور
• خشک کن
• سوئیچ فشار
• شیر انبساط

روش های تشخیص نشتی گاز کولر خودرو

سه روش تشخیص نشتی گاز کولر عبارتند از:

• نشتی یابی با عامل کنتراست و لامپ فرابنفش UV
• نشت یابی الکترونیکی
• نشت یابی با گاز

نحوه نشتی یابی الکترونیکی

در این حالت نشتی را از طریق سیگنال صوتی نشان می دهد. در واقع کوچکترین نشتی های گازهای هالوژن را شناسایی می کند، حتی نشتی هایی که در نقاط خارج از دسترسی راحت، مثل اواپراتور هستند را نیز می تواند نشان دهد.

نحوه تشخیص نشتی با استفاده از نیتروژن

این روش علاوه از خشک کردن سیستم، جهت نشتی یابی نیز استفاده می شود. به این شکل که اول سیستم تهویه مطبوع خالی می شود و سپس با نیتروژن پر می شود. بعد از طی 10 دقیقه زمان و چک کردن فشار که تا 12 بار شارژ شده، با ثابت ماندن آن مشخص می شود که سیستم نشتی دارد یا خیر. نشتی را می توان از صدای آن تشخیص داد.

نحوه تشخیص نشتی با استفاده از نشانگر نشت گاز

در این روش نیز سیستم کامل خالی شده و با مخلوطی از 95 درصد نیتروژن و 5 درصد هیدروژن پر می شود. قطعات با استفاده از نشانگر نشت الکترونیکی بررسی می شوند. با توجه به سبک بودن هیدروژن نسبت به هوا سنسور به آرامی بالای نقطه ای که به نشتی مشکوک می باشد مثل اتصالات، قطعات الکتریکی و… حرکت می کند و نشتی تشخیص داده می شود.

هر چند وقت یکبار کولر خودرو را شارژ کنیم؟

شارژ مجدد کولر خودرو با توجه به این که سیستم مهر و موم شده است، شما هرگز نباید این کار را انجام دهید. با این حال، به این دلیل که درزگیرهای لاستیکی به مرور زمان خشک و فرسوده می شوند و مبرد به آرامی در طول زمان تبخیر می شود و در سیستم به اندازه کافی باقی نمی ماند و کولر به صورت موثر کار نمی کند. در ضمن سایر اجزاء نیز ممکن است از کار بیفتند.

اما بعد از این که احساس کردین که کولر عملکرد کافی را ندارد، شارژ مجدد اولین چیزی است که باید امتحان کرد.

مراحل و نحوه شارژ گاز کولر خودرو

1. در مرحله 1یک کیت کامل شامل کپسول، شیلنگ و گیج تهویه مطبوع ماشین را باید برای شارژ بخرید یا پیش نفری که این کار را انجام می دهد ببرید

هنگام خرید باید اطمینان حاصل کنید که روی آن دقیقا نوع گاز کولر مورد استفاده برای خودروی شما باشد که در حال حاضر بیشتر خودروها از نوع R134a استفاده می کنند.

کیت تهویه مطبوع شامل یک کپسول مبرد، به علاوه یک شلنگ است که گیج نیز برای اندازه گیری مقدار گاز تزریق شده دارد.

این گیج به شما یا هر فرد متخصصی که آن را شارژ می کند و می گوید که چه زمانی مقدار صحیح مبرد در خودرو دارید. کم بودن آن باعث می شود که کولر کار نکند و بیش از حد بودن نیز باعث خرابی و مشکلات بعدی در سیستم می شود.

2. در مرحله 2 ماشین را روشن کرده و AC کولر را تا آخر بچرخانید

برای شارژ کامل کولر خودروی خود، باید خطوط کولر تا آخر باز باشد تا مبرد راحت به همه قسمت های مربوطه برود و پر کند.

اگر وسیله نقلیه شما دارای کنترل های جداگانه ای برای کولر عقب خودرو نیز دارند آن ها را نیز مثل حالت قبل باید روشن کنید.

3. در مرحله 3 لوله کم فشار را پیدا کرده و شیلنگ را به آن وصل کنید

همان طوری که قبلا نیز اشاره شد سیستم دارای لوله کم فشار و پر فشار می باشند که برای ایمنی، شیلنگ به لوله کم فشار متصل می شود. البته سری و محلی که شیلنگ نیز وصل می شود طوری طراحی شده است که نمی توانید آن را به لوله پر فشار وصل کنید.

4. در مرحله 4 شیر را باز کنید تا سیستم را شارژ کنید

با باز کردن شیر اجازه می دهید مبرد وارد کولر ماشین شود. علایمی که نشان می دهد سیستم کولر شما در حال پر شدن است و دوباره صحیح کار خواهد کرد این است که در طول فرایند پر شدن کولر، کمپرسور درگیر شده و موتور سریعتر کار می کند و همچنین فن موتور روشن می شود. با انجام نشدن موارد شمرده شده، این امکان وجود دارد که کمپرسور خودرو آسیب دیده و از کار افتاده است و باید توسط متخصص بررسی شود.

گیج روی کپسول دارای سه منطقه سبز، زرد و قرمز می باشد که سبز منطقه مطمئنه آن می باشد و حدود 40psi آخر آن می باشد و به این معنی است که سیستم پر است. در این حالت باید شیر را ببندید و شلنگ را خارج کنید و بیشتر از آن کولر را شارژ نکنید.

5. در مرحله 5 خونسرد داخل خودروی خود نشسته و خنکی آن را تست کنید

در این مرحله سوار ماشین شوید و با نشستن جلوی کولر خودرو مطمئن شوید که هوای سرد از دریچه ها خارج می شود. اگر اینطور بود که کار کامل و صحیح انجام شده و کولر ماشین و بقیه اجزای آن سالم است.

اما اگر برای مدت کوتاهی هوای خنک را احساس کردید و دوباره باد گرم یا کلا جریان هوا متوقف شد، باید به یک مکانیک و متخصص این کار، سیستم را بسپارید تا بقیه اجزایی که در بالا نیز شمرده شد را روی سیستم های تهویه مطبوع خودرو بررسی کرده و عامل اصلی را پیدا کند.

خودم می توانم کولر خودرو را شارژ یا تعمیر کنم؟

درست است که شما می توانید با تهیه یک کپسول مبرد خودتان نیز آن را انجام دهید، اما توصیه می شود این کار را نکنید.

چرا که علاوه از مضر بودن مبردهای قدیمی برای محیط زیست که در بالا نیز شمرده شد، اکثر تعمیرگاه های خودرو ابزارآلات کافی و لازم را برای بررسی مشکل کولر را دارند و در درجه اول بعد از شارژ گاز، بررسی می کنند که شاید یک قطعه معیوب باعث کم شدن مبرد خودرو می شود.

پس برای بررسی تخصصی کولر خودروی خود، بهترین کار سپردن کار به یک متخصص می باشد که شاید اول شارژ کرده و در صورت نیاز تعویض قطعات انجام می شود.

برخی دیگر از دوره های تخصصی و ویژه بازار کار که در آموزشگاه فنی حرفه ای فن آموزان ارائه می شود شامل آموزش نقاشی خودرو ، آموزش صافکاری ، آموزش نصب دزدگیر خودرو و بیش از هشتاد دوره دیگر می باشد. جهت اطلاع از نحوه برگزاری دوره ها با ما تماس بگیرید.