آموزش تار (تار، دوتار، سه تار)

یادگیری هر یک از سازهای زهی مضرابی ایرانی تار، دو تار و سه تار، تجربه آموزشی خاص و لذت بخش برای همه گروه های سنی می باشد. اما با وجود شباهت های ظاهری و تکنیکی (موسیقیایی) این سازها، تفاوت های قابل توجهی در ساختار، صدا و تکنیک های نوازندگی آن ها وجود دارد که بر روند یادگیری و تجربه هنرمند از نواختن آن ها تاثیر بسیاری می گذارد. در ادامه، به بررسی دقیق تر شباهت ها و تفاوت های مربوط به یادگیری این سه ساز خواهیم پرداخت تا بتوانید با آگاهی کامل نسبت به ثبت نام در کلاس آموزش تار و سه تار اقدام نمایید.

ساختار ساز و تاثیر آن بر صدا

تار، دو تار و سه تار، هر کدام ساختار منحصر به فردی دارند که بر نحوه تولید صدا و طیف صوتی آن ها تاثیر می گذارد. جنس چوب بدنه، نوع پوسته یا صفحه رویی، تعداد سیم ها و طول دسته از جمله عواملی هستند که صدای هر ساز را متمایز می کنند. تار به عنوان بزرگ ترین ساز از این خانواده، صدای بم تر و قدرتمندتری دارد، در حالی که سه تار صدای زیرتر و ظریف تری تولید می کند. دو تار نیز صدایی بین این دو ساز دارد. تفاوت در ساختار این سازها به طور مستقیم بر روی تکنیک های نوازندگی و نوع انگشت گذاری در آن ها تاثیر می گذارد.

تکنیک های نوازندگی

اگرچه تکنیک های پایه نوازندگی تار ، سه تار و دوتار مشترک است، اما تفاوت هایی در چگونگی اجرای برخی تکنیک ها وجود دارد. به عنوان مثال، به دلیل تفاوت در طول دسته و ضخامت سیم ها که در بخش قبلی به آن ها اشاره شد، تکنیک های مضراب زنی و انگشت گذاری در هر ساز اندکی متفاوت است. به علاوه، برخی تکنیک های تخصصی تار مانند مضراب ریز، تک ریز، دراب، تریل، شلال و … در هر ساز با ظرافت های مخصوص به خود اجرا می شود.

رپرتوار موسیقی

مجموعه قطعات موسیقی یا رپرتوار در هر یک از این سازها نیز با یکدیگر فرق دارد. تار به دلیل برخورداری از صدای قدرتمندتر، برای اجرای قطعات پیچیده مناسب تر است و در موسیقی کلاسیک ایرانی کاربرد گسترده ای دارد. سه تار به دلیل صدای ظریف تر، بیشتر برای اجرای قطعات ریتم دار و آواز مانند مورد استفاده قرار می گیرد. دو تار نیز رپرتواری متنوع دارد و در موسیقی محلی و فولکلور ایرانی جایگاه ویژه ای دارد.

سطح دشواری یادگیری

میزان سختی آموختن تار و سه تار و دوتار (حتی مدت زمان و هزینه لازم برای یادگیری آن ها) به عوامل مختلفی از جمله سن شروع آموختن، استعداد و هوش موسیقیایی فرد و میزان تمرین کردن او در حین شرکت در کلاس تار بستگی دارد. اما به طور کلی سه تار به عنوان ساده ترین ساز این حوزه شناخته می شود و یادگیری سه تار برای مبتدیان آسان تر است. تار به دلیل پیچیدگی بیشتر تکنیک های نواختن و نت خوانی، نیاز به تمرین و پشتکار بیشتری دارد. دو تار نیز از نظر سطح دشواری یادگیری، بین تار و سه تار قرار می گیرد.

انتخاب ساز مناسب

انتخاب ساز ایده آل و مطلوب به منظور شروع یادگیری تار و سه تار و سازهای مشابه مانند دو تار ، به عواملی مانند علاقه شخصی، اهداف نوازندگی، شرایط جسمانی هنرجو و … بستگی دارد. اگر به دنبال آموختن نوازندگی سازی نسبتا آسان با صدای ظریف و ملایم هستید، سه تار انتخاب مناسبی است. اگر به اجرای قطعات پیچیده موسیقی ایرانی علاقه دارید؛ دوره آموزش تار انتخاب بهتری برای تان محسوب می شود. دو تار نیز برای افرادی که به دنبال یادگیری سازی با امکان تولید صداهای گوناگون و اجرای قطعات متنوع هستند، انتخاب هوشمندانه ای به شمار می رود. در نهایت به یاد داشته باشید مهم ترین نکته در انتخاب ساز مناسب این است که با شناخت تفاوت ها و شباهت های میان تار و دو تار و سه تار، بتوانید بهترین گزینه را انتخاب کرده و با تمرین و پشتکار به تسلط کامل بر ساز مورد نظر خود دست یابید.