میکروتیک چیست و چه کاربردی دارد؟

میکروتیک (MikroTik) یک نام تجاری شناخته شده در صنعت شبکه است که طیف گسترده ای از محصولات را ارائه می دهد. مقرون به صرفه بودن، انعطاف پذیری و ارائه محصولات متنوع این برند، آن را به گزینه ای جذاب برای مشاغل در هر اندازه ای تبدیل کرده است. آشنایی با میکروتیک برای تمام علاقه مندان به مهندسی شبکه الزامی می باشد. به همین علت، در این مقاله قصد داریم ضمن آشنایی با تاریخچه میکروتیک، کاربرد آن را بررسی کرده و با ویژگی های آن آشنا شویم.

اگر به مباحث شبکه و امنیت شبکه علاقه مند هستید میتوانید در دوره آموزش میکروتیک که به صورت صفر تا صد و کاملاً عملی و تخصصی در آموزشگاه فن آموزان برگزار میشود شرکت کرده و مدرک فنی حرفه ای آن را دریافت کنید. جهت مشاهده جزئیات و شرایط این دوره روی تصویر بالا کلیک کنید و یا با آموزشگاه تماس حاصل فرمایید.

درباره تاریخچه میکروتیک

شرکت میکروتیک در سال ۱۹۹۶ میلادی توسط دو تن از مخترعان لتونیایی به نام ‌های آرنیس ریکستینز (Arnis Riekstins) و جان تالی (John Tully) در شهر ریگا کشور لتونی تاسیس شد. این شرکت در ابتدا به عنوان یک شرکت مشاوره ای شروع به کار کرد که در زمینه طراحی و پیاده سازی شبکه خدمات ارائه می کرد. هدف اولیه آن ‌ها عرضه تجهیزات شبکه‌ ای با کیفیت بالا و قیمت پایین ‌تر از سیسکو بود.

در سال 1997، این شرکت اولین سیستم عامل روتر خود را با نام MikroTik RouterOS منتشر کرد که بر اساس هسته لینوکس ساخته شده بود. این یک پیشرفت مهم برای شرکت بود و به آن ها اجازه داد از یک شرکت مشاوره به یک تولید کننده تجهیزات شبکه کامل تبدیل شوند.

آن ها ابتدا سیستم ‌عاملی بر پایه لینوکس توسعه دادند و سپس با بهره‌ گیری از استاندارد های جدید بی ‌سیم، شروع به تولید انواع تجهیزات شبکه مانند روتر ها، سوئیچ ها و مودم‌ ها کردند. محصولات میکروتیک امروزه بیشتر در شبکه‌ های کوچک و متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در اوایل دهه  2000 میلادی،  این شرکت به نوآوری ادامه داد و محصولات جدیدی مانند سری RouterBOARD را منتشر کرد که با RouterOS آن ها ادغام شدند. این محصولات موفقیت بزرگی داشتند و به تثبیت شهرت این برند به عنوان یک ارائه دهنده تجهیزات شبکه قابل اعتماد و کارآمد کمک کردند. امروزه MikroTik یک شرکت چند ملیتی است که دفاتر و توزیع کنندگان آن در بیش از 140 کشور در سراسر جهان فعالیت می کند.

با توجه به کیفیت بالا و قیمت مناسب محصولات میکروتیک، این شرکت توانسته جایگاه ویژه ‌ای در بازار جهانی دستگاه‌ های شبکه به دست آورد و مشتریان زیادی در سراسر دنیا پیدا کند. به طوری که امروزه سازمان های دولتی، شبکه های خانگی و بسیاری از ارائه دهنگان خدمات اینترنتی (ISP) از محصولات شبکه میکروتیک استفاده می کنند.

میکروتیک چه کاربردی دارد؟

میکروتیک با ارائه مجموعه‌ ای از روتر ها و سوئیچ‌ های قدرتمند، ابزار های لازم برای ایمن ‌سازی و نظارت بر شبکه ‌های شما را در هر اندازه‌ ای که باشند، فراهم می‌ کند. این محصولات با برخورداری از ویژگی ‌های پیشرفته و قیمت مناسب، انتخابی ایده ‌آل برای مدیران شبکه به شمار می ‌روند. از کاربرد های شبکه میکروتیک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مسیریابی (Routing)
2. فایروال (Firewall)
3. وی پی ان (VPN)
4. کنترل پهنای باند ((BandWidth Managment)
5. سرور DHCP
6. هات اسپات (Hotspot Gateway)
7. شبکه بی سیم (Wireless)
8. تعادل بار (Load Balancing)

مسیریابی (Routing)

یکی از کاربرد های اصلی میکروتیک، مسیریابی می باشد که با استفاده از این پروتکل‌ ها می ‌توانید مسیریابی پویا و خودکار را در شبکه خود پیاده ‌سازی کنی. به علاوه میکروتیک به شما امکان می‌ دهد تا ترافیک شبکه را بین چندین مسیر مختلف بارگذاری کنید تا از بروز ترافیک سنگین و کند شدن شبکه جلوگیری شو.. با توجه به پشتیبانی شبکه میکروتیک از پروتکل های مختلف مسیریابی، می توان از آن برای مواقعی که به مسیریابی دستی نیاز دارید، استفاده کنید.

هم چنین با استفاده از این قابلیت، می ‌توانید قوانین مسیریابی را بر اساس معیار های مختلف مانند آدرس IP، نوع ترافیک و زمان، تعریف کنید. برای تجزیه و تحلیل ترافیک شبکه و شناسایی الگو های ترافیکی، ابزار های متعددی وجود دارد تا بتوانید شبکه خود را به طور کارآمد تر مدیریت کنید.

فایروال (Firewall)

میکروتیک یک فایروال قدرتمند می باشد که به شما امکان محافظت از شبکه خود در برابر تهدیدات سایبری را می ‌دهد و با کمک تنظیم قوانین امنیای، می تواند از تجهیزات شما در برابر حملات سایبری توزیع شده (DDoS) محافظت کند. با استفاده از فایروال میکروتیک می ‌توانید ترافیک ورودی و خروجی شبکه را بر اساس آدرس  IP، پورت، پروتکل و سایر معیار ها فیلتر کنید.

هم چنین برای مسدود کردن IP های غیر مجاز، فایروال از ویژگی NAT (Network Address Translation) استفاده می کند تا آدرس شبکه داخلی شما در یک آدرس عمومی پنهان شده و امنیت شبکه را بالا ببرد. میکروتیک از سیستم  تشخیص نفوذ  IDS  برای شناسایی فعالیت ‌های مشکوک در شبکه شما استفاده می‌ کند.

وی پی ان (VPN)

میکروتیک با ارائه امکانات پیشرفت  VPNبه شما امکان می ‌دهد تا ارتباطات امن و خصوصی را بین شبکه ‌ها و کاربران خود برقرار کنید. میکروتیک از طیف وسیعی از پروتکل ‌های VPN مانند PPTP و L2TP/IPSec پشتیبانی می‌ کند و شما می توانید با استفاده از میکروتیک به راحتی سرور VPN را برای ایجاد شبکه خصوصی مجازی خود و یا کلاینت VPN برای اتصال به شبکه ‌های خصوصی مجازی دیگر راه‌ اندازی کنید. این امکانات به شما اجازه می دهد تا با رمزنگاری قوی، امینت بالایی را در شبکه خود به وجود بیاورید.

کنترل پهنای باند (BandWidth Management)

میکروتیک یک ابزاری کارآمد برای مدیریت پهنای باند شبکه شما نیز هست. با استفاده از میکروتیک می ‌توانید منابع پهنای باند خود را به طور موثر توزیع کنید، مصرف پهنای باند را برای برنامه ‌ها و کاربران خاص محدود کنید و کیفیت خدمات (QoS) را برای اولویت‌ بندی ترافیک شبکه خود تنظیم کنید.

با استفاده از QoS می ‌توانید ترافیک شبکه را بر اساس معیار های مختلف مانند آدرس IP، پورت، پروتکل و نوع ترافیک، اولویت‌ بندی کنید تا در نهایت بتوانید با نظارت روی عملکرد برنامه‌های حیاتی از عملکرد صحیح آن ها اطمینان حاصل کنید.

شما با کمک این ویژگی می توانید برای هر کاربر، برنامه یا گروهی از کاربران، پهنای باند ورودی و خروجی را به طور جداگانه محدود کرده و از ترافیک سنگین و کند شدن شبکه جلوگیری کنید. به علاوه میکروتیک گزارش‌ های دقیقی از مصرف پهنای باند شبکه ارائه می ‌دهد و مهندسان شبکه با استفاده از این گزارش ‌ها می ‌توانند ترافیک شبکه خود را تجزیه و تحلیل کنید و در صورت نیاز، تنظیمات خود را بهینه ‌سازی کنند.

سرور DHCP

میکروتیک ارائه دهنده مجموعه ‌ای از خدمات شبکه مانند سرور DHCP، DNS و NTP نیز هست که به شما امکان می ‌دهد تا شبکه خود را به طور کامل مدیریت کنید.

با استفاده از سرور DHCP میکروتیک می ‌توانید به طور خودکار آدرس IP را به دستگاه‌ های شبکه خود اختصاص دهید و مدیریت IP ها را آسان ‌تر کنید. به علاوه با استفاده از DHCP می ‌توانید دامنه ‌های IP را پیکربندی کرده و محدوده آدرس ‌های IP و سایر پارامترهای DHCP را به طور دلخواه تنظیم کنید.

همچنین میکروتیک سرویس DNS را ارائه می‌ دهد که به شما امکان می‌ دهد تا نام‌ های دامنه را به آدرس ‌های IP تبدیل کنید. این کار به شما کمک می ‌کند تا به جای استفاده از آدرس ‌های IP عددی، از نام ‌های دامنه آسان ‌تر برای به خاطر سپردن و استفاده کنید.

علاوه بر این، میکروتیک سرویس NTP را نیز ارائه می ‌دهد که به شما امکان می ‌دهد تا زمان را در سراسر شبکه خود همگام ‌سازی کنید. این کار برای برنامه ‌هایی که به زمان دقیق نیاز دارند، مانند برنامه ‌های VoIP و ایمیل، ضروری است.

هات اسپات (Hotspot Gateway)

میکروتیک با ارائه MikroTik HotSpot Gateway، راه حلی ساده، امن و مقرون به صرفه برای برقراری اتصال به شبکه عمومی بدون نیاز به نصب نرم افزار یا پیکربندی شبکه ارائه می ‌دهد. با استفاده از هات اسپات میکروتیک می ‌توانید شبکه‌ های Wi-Fi عمومی را به طور امن راه اندازی کرده و صفحات ورود و اعتبار سنجی را با آرم، لوگو و محتوای دلخواه خود طراحی کنید.

به علاوه امکان دریافت گزارش ‌های دقیق از ترافیک شبکه می توانید پارامتر هایی مانند مدت زمان اتصال، پهنای باند مصرفی و صفحات وب بازدید شده را بررسی کنید.

شبکه بی سیم (Wireless)

سیستم های بی سیم میکروتیک برای استفاده در محیط های بیرونی و داخلی طراحی شده اند. این محصولات دارای ویژگی های پیشرفته ای مانند وای فای دو بانده، محفظه های مقاوم در برابر آب و هوا و آنتن های دور برد هستند. سیستم های بی سیم در میان مشاغلی که به یک راه حل بی سیم قابل اعتماد و کارآمد نیاز دارند که بتواند در محیط های سخت کار کند، محبوب هستند.

تعادل بار (Load Balancing)

میکروتیک با کاربرد در تعادل بار، به عنوان تضمینی برای پایداری شبکه محسوب می شود. با استفاده از کاربرد میکروتیک در تعادل بار می ‌توانید از چندین لینک اینترنتی به طور همزمان استفاده کرده و در صورت بروز مشکل در یک لینک، به طور خودکار به لینک دیگر سوئیچ کنید. با این کار، از قطع شدن اینترنت و ایجاد وقفه در کار کاربران خود جلوگیری خواهید کنید.

به علاوه با این ویژگی می توانید ترافیک شبکه را بر اساس معیار های مختلف مانند آدرس IP، پورت، پروتکل و نوع ترافیک، بین لینک ‌های مختلف توزیع کرده و از حداکثر ظرفیت هر لینک استفاده کنید و عملکرد شبکه خود را بهینه کنید.

نرم افزار و سیستم عامل میکروتیک چیست؟

میکروتیک فقط یک نام آشنا در دنیای تجهیزات شبکه نیست، بلکه یک مجموعه کامل از نرم ‌افزار ها و سخت ‌افزار ها است که به شما قدرت تسلط کامل بر شبکه خود را می ‌دهد. سیستم عامل RouterOS که مبتنی بر سیستم عامل لینوکس کار می کند، مجموعه‌ ای بی‌نظیر از قابلیت‌ های شبکه و مسیریابی را ارائه می ‌دهد که محدودیت‌ های شما را در مدیریت و بهینه‌ سازی شبکه از بین می ‌برد.

RouterOS به عنوان یک رقیب قدرتمند برای سیستم عامل معروف IOS سیسکو، قابلیت ‌های متنوع و گسترده ‌ای را برای شبکه‌ های سیمی و بی ‌سیم ارائه می ‌دهد.

اما میکروتیک فقط به RouterOS محدود نمی ‌شود. این شرکت نرم ‌افزار های کاربردی متعددی را برای مدیریت و پیکربندی آسان ‌تر تجهیزات خود ارائه می ‌دهد. یکی از این نرم ‌افزار ها، Winbox است که با رابط کاربری گرافیکی خود، تجربه‌ ای بصری و آسان را برای مدیریت دستگاه ‌های میکروتیک در اختیار مهندسین شبکه قرار می دهد.

علاوه بر نرم‌ افزار ها، میکروتیک طیف وسیعی از سخت‌ افزار های شبکه مانند روتر ها، سوئیچ‌ ها و اکسس پوینت ‌ها را نیز ارائه می‌ دهد که همگی بر پایه سیستم عامل RouterOS کار می ‌کنند. این تنوع در محصولات میکروتیک، راه ‌حل‌ های مقیاس ‌پذیر و انعطاف‌ پذیری را برای شبکه‌ های کوچک و بزرگ در مکان ‌های مختلف مانند خانه ‌ها، ادارات، هتل ‌ها، رستوران ‌ها و مراکز تفریحی ارائه می‌ دهد.

ویژگی‌های سیستم‌ عامل میکروتیک

برخی از ویژگی ‌های برجسته سیستم عامل میکروتیک و RouterOS عبارتند از:

• پشتیبانی از پروتکل ‌های مسیریابی پیشرفته از طریق Routing
• محافظت از شبکه در برابر تهدیدات خارجی به کمک فایروال
• دسترسی امن و کنترل ‌شده به اینترنت از طریق هات اسپات
• پشتیبانی و راه اندازی طیف وسیعی از تجهیزات بی ‌سیم
• اختصاص دادن آدرس ‌های IP به دستگاه‌ های شبکه با کمک سرور DHCP
• به اشتراک گذاری ایمن اتصالات شبکه از طریق Nat و  Proxy Server
• پشتیبانی از نسخه جدید پروتکل اینترنت IPv6
• مدیریت کاربران و اختصاص دادن سطوح مختلف دسترسی به آن ها از روش user management
• توزیع مناسب ترافیک شبکه با Load Balancing
• مدیریت و بهینه ‌سازی شبکه با کمک ویژگی های QoS و VPN

مزایا و معایب شبکه میکروتیک

حال که با میکروتیک و ویژگی های آن آشنا شدید، نوبت به این رسیده است تا نکات مثبت و منفی این تجهیزات معروف را بررسی کرده تا در انتخاب ان ها مطمئن شوید. از مزایای شبکه یمکروتیک می توانید به موارد زیر اشاره کرد:

• قیمت مناسب: محصولات میکروتیک در مقایسه با محصولات مشابه، قیمت بسیار مناسبی دارند.
• قابلیت‌ های پیشرفته: میکروتیک طیف وسیعی از قابلیت ‌های پیشرفته را ارائه می ‌دهد که نیاز های مختلف مدیران شبکه را برآورده می ‌کند.
• سهولت استفاده: محصولات میکروتیک از رابط کاربری آسان و قابل فهمی برخوردار هستند.
• پشتیبانی قوی: میکروتیک از طریق وب‌ سایت و انجمن ‌های آنلاین خود، پشتیبانی قوی را به کاربران خود ارائه می ‌دهد و نمایندگی های مختلفی در کشور های دنیا دارند.
• پایداری بالا: میکروتیک به علت داشتن پایداری بالا زا به وجود آمدن وقفه احتمالی و کند شدن شبکه جلوگیری کرده و سرعت بوت بالایی دارد.
• سرعت نصب زیاد: نیاز به مدت زمان کوتاه برای نصب و هم چنین اجرای تنظیمات Import و Export یکی دیگر از مزایای میکروتیک است.

در کنار همه این ویژگی های عالی و فواید استفاده از شبکه میکروتیک لازم است به نقاط منفی و معایب آن ها نیز اشاره کنیم. از جمله ویژگی های منفی میکروتیک می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• مدیریت سخت در شبکه های بزرگ: یکی از معایب میکروتیک در شبکه ‌هایی که بیشتر از 100 دستگاه دارند می توان به پیچیدگی در مدیریت آن ها اشاره کرد. به همین دلیل توصیه می شود در این شرایط از شبکه های سیسکو استفاده شود.
• محدودیت در مقیاس ‌بندی: برخی از قابلیت ‌های میکروتیک، مانند VPN، در شبکه ‌های بزرگ با تعداد کاربران زیاد، ممکن است به خوبی کار نکنند.
• معایب رابط کاربری: رابط کاربری میکروتیک، به خصوص RouterOS، برای برخی کاربران ممکن است ساده و خسته ‌کننده باشد.
• فقدان رابط کاربری گرافیکی پیشرفته: در مقایسه با برخی از رقبای خود، میکروتیک از رابط کاربری گرافیکی پیشرفته و بصری برای مدیریت تمام بخش‌ های شبکه برخوردار نیست.
• محدودیت در ارتقای سخت ‌افزار: بسیاری از دستگاه‌ های میکروتیک، مانند روتر ها، قابلیت ارتقای سخت‌ افزاری مانند حافظه یا پردازنده را ندارند.

در نظر گرفتن این معایب در کنار مزایای میکروتیک، به شما کمک می ‌کند تا تصمیم آگاهانه ‌تری برای انتخاب راه‌ حل مناسب برای شبکه خود بگیرید. به طور کلی میکروتیک انتخابی ایده ‌آل برای مدیران شبکه است که به دنبال راه حلی جامع و مقرون به صرفه برای ایمن‌ سازی، نظارت و مدیریت شبکه ‌های خود می باشند.

نکاتی برای به حداقل رساندن معایب میکروتیک

اگر شبکه شما بزرگ است، می ‌توانید از راه‌ حل ‌های جایگزین مانند شبکه سیسکو برای مدیریت آسان ‌تر استفاده کنید. هم چنین اگر به دنبال رابط کاربری گرافیکی پیشرفته هستید، می ‌توانید از رابط خط فرمان (CLI) RouterOS استفاده کنید.

نکته دیگر این سات که برای رفع آسیب‌ پذیری ‌ها و ارتقای امنیت شبکه خود، سیستم عامل RouterOS خود را به طور منظم به ‌روز رسانی کنید. هم چنین لازم است قبل از انتخاب سرور مجازی میکروتیک، نیاز ها و الزامات امنیتی خود را به طور کامل بررسی کنید تا با انتخاب و پیکربندی صحیح، راه ‌حلی قدرتمند و مقرون به صرفه برای مدیریت شبکه خود پیدا کنید.