نکات مهم در نقشه کلید پریز و برق ساختمان

برقکاری یا سیم کشی ساختمان از جمله مراحل اصلی در ساختمان سازی می باشد و رعایت اصول مربوط به آن باید بسیار مورد توجه قرار گیرد. به علت حساسیتی که عملیات مربوط به برق کشی ساختمان دارد، در صورت عدم توجه به نکات مربوط به آن ممکن است خسارات مالی و جانی مختلفی شما را تهدید نماید.

بنابراین نیاز است تا جهت انجام سیم کشی ساختمان تحقیقات لازم را به عمل آورده و از یک برقکار متخصص و حرفه ای در این کار استفاده نمایید. از جمله نکات پر اهمیتی که در برق کشی ساختمان صورت می گیرد نقشه کشی کلید و پریزها و نصب آنها می باشد. همانطور که می دانید کلید و پریز نقش اساسی در ساختمان داشته و در واقع خروجی های سیستم برق کشی می باشند. در این مقاله سعی داریم تا نکات مهم در نقشه کلید و پریز برق ساختمان را به همراه نحوه نصب آنها ارائه دهیم. دوره آموزش برق ساختمان در آموزشگاه فن آموزان تمامی تخصصهای مورد نیاز برقکاری را بصورت عملی در کارگاههای مجهز و با اارئه مدرک فنی و حرفه ای اموزش میدهد. برای مشاهده سرفصلهای کامل این دوره روی تصویر زیر کلیک نمایید:

آموزشگاه فن آموزان در دپارتمان برق صنعتی و ساختمان خود دوره های تخصصی ویژه بازار کار نظیر دوره آموزش هوشمند سازی ساختمان ، آموزش برق صنعتی ، آموزش سیم پیچی موتور و … را بصورت عملی و تخصصی در کارگاههای مجهز و تحت نظارت سازمانی فنی حرفه ای کشور برگزار می کند. برای دریافت مشاوره رایگان و انجام ثبت نام با شماره 02191321001 تماس بگیرید.

چگونگی نصب کلید و پریز در برق ساختمان

برای نصب کلید و پریزهای مختلفی که در ساختمان وجود دارند باید با نحوه سیم کشی آنها آشنایی داشته باشید. در ادامه به نحوه سیم کشی انواع کلید و پریزها پرداخته شده است.

سیم کشی کلید تک پل و پریز: در این نوع از سیم کشی نیاز است تا سیم فاز وارد کلید تک پل گردد و پس از آن این سیم از خروجی تک پل به لامپ متصل می گردد. سیم نول هم مستقیما به لامپ متصل می گردد. برای وصل کردن پریز نیز نیاز است تا از هر سه سیم انشعاب گرفته شود و در این صورت پریز به صورت دائم دارای برق می باشد و زمانی که کلید تک پل فشار داده می شود کلید تک پل لامپ هم روشن می گردد.

سیم کشی دو پل: برای این نوع سیم کشی باید در ابتدا سیم فاز به فیوز رسیده و در ادامه مشترک کلید دوپل نیز متصل گردد. می توان از هر خروجی کلید دوپل به یک لامپ جداگانه سیم کشی گردد. زمانی که هر یک از کلیدها در حالت on قرار گیرند لامپ ها روشن می گردند. مقاله مدار الکتریکی کلید دوپل مبحث کلید دوپل را بصورت کامل شرح می دهد.

سیم کشی کلید تبدیل: در این حالت باید سیم فاز به مشترک کلید تبدیل رسانده شود و هر یک از خروجی های آن را به لامپی جداگانه متصل گردد. در این حالت یک لامپ روشن بوده و لامپ دیر خاموش می باشد که زمانی که کلید تغییر وضعیت داده می شود جای لامپ ها تعویض می گردد. مقاله مدار الکتریکی کلید تبدیل مبحث کلید تبدیل را بصورت کامل توضیح می دهد.

سیم کشی یک پل و تبدیل: در این حالت از سیم کشی، تا هنگامی که کلید تک پل متصل نشده است، کلید تبدیل نیز کارایی نخواهد داشت و زمانی که کلید تک پل وصل گردد لامپ اول و دوم روشن می گردند. هنگامی که کلید تبدیل تغییر وضعیت داده می شود لامپ دوم خاموش شده و لامپ سوم روشن خواهد شد. این نوع از مدار را برای طراحی مدارات ساختمانی به کار می برند و کاربرد چندانی برای سیم کشی کلید و پریزها ندارد.

روش نصب کلید و پریزها

برای نصب کلید و پریزهای ساختمان حتما باید از تخصص کافی برخوردار باشید و برای این کار از برقکار ماهر استفاده نمایید. مراحلی وجود دارند که برای نصب کلید و پریزهای ساختمان باید طی گردند. در ادامه به این مراحل پرداخته شده است.

گام اول برای نصب کلید و پریزها این است که برق ساختمان به طور کلی قطع گردد. برای این کار می توان فیوز اصلی را پایین زد و از قطعی برق اطمینان حاصل نمود. از آن جایی که کار کردن با برق و الکتریسیته حساسیت و خطرات زیادی دارد نیاز است تا پس از قطع کردن فیوز، با استفاده از یک فازمتر از عدم جریان برق در کلید و پریزها مطمئن گردید.

در صورتی که قصد دارید تا کلید و پریزهای قدیمی ساختمان را تعویض نمایید باید در ابتدا قابی که بر روی آنها قرار دارد را جدا نمایید. جدا کردن این قاب با توجه به نوع کلید و پریز متفاوت بوده و می توان در صورتی که این قابها دارای پیچ می باشند با استفاده از پیچ گوشتی آنها را باز نمود و در غیر این صورت با استفاده از ابزاری مقداری فشار به زیر کلید یا پریز وارد نموده و با دقت آن را جدا نمایید.

در ادامه و پس از جدا کردن قاب، نیاز است تا سیم هایی را که به قاب وصل می باشند با دقت بسیار جدا نمایید. پیچ های اتصالی وجود دارند که با شل کردن این پیچ ها می توان به راحتی و بدون نیاز به فشار این سیم ها را جدا نمود.

در مرحله بعد باید سیم های جدید را به پیچ های شل شده کلید و پریز وصل کرده و سپس آن را محکم نمایید. در این مرحله باید دقت زیادی نمود و به همان صورتی که سیم های قبلی متصل شده بوند سیم های جدید نیز در همان محل اتصال یابند.

در نهایت باید پریزها را با استفاده از چنگک هایی که دارند در دیوار محکم نموده و در صورتی که قاب دارای پیچ می باشد آنها را توسط پیچ گوشتی محکم نمایید.

بیشتر بخوانید: انواع لامپ های مورد استفاده در برق ساختمان

نکات مورد توجه در نقشه کلید و پریز برق ساختمان

نکات بسیاری وجود دارند که در هنگام نقشه کشی نصب و کلید و پریزها در ساختمان باید مورد توجه قرار گیرند و این کار حتما باید با توجه به استانداردهای مختلفی که برای این کار تعیین شده است صورت گیرد. در ادامه به نکات مهم در نقشه کلید پریز و برق ساختمان اشاره شده است.

• مکان قرار گرفتن وسایل برقی: در هنگام نقشه کشی کلید و پریزهای ساختمان باید به محلی که قرار است وسایل برقی مختلف در منزل قرار گیرند توجه نمود و بر اساس آن تعداد و جای کلید و پریزها را مشخص کرد.

به عنوان مثال حداقل دو نقطه در سالن باید برای قرارگیری تلویزیون مشخص گردند و در این نقاط کلید و پریز به تعداد مشخص طراحی گردد. در آشپزخانه نیز باید با توجه به لوله کشی که انجام شده مکان یخچال، لباسشویی، ماشین ظرفشویی، اجاق گاز و غیره مشخص شده و بر این اساس نقشه کلید و پریزها طراحی شود.

• رعایت نمودن فاصله در سیم کشی: در برق کشی ساختمان هر یک از سیم هایی که در ساختمان قرار می گیرد و همینطور کلید و پریزها باید دارای فاصله مناسبی از یکدیگر و از زمین باشند که این استانداردها حتما باید رعایت گردند در غیر این صورت امکان تایید برق کشی ساختمان نخواهد بود. فاصله استانداردی که برای پریزها از کف وجود دارد 30 الی 40 سانتی متر می باشد و کمتر یا بیشتر بودن این فاصله بر خلاف مقررات بوده و می تواند سبب بروز مشکل در سیم کشی گردد.
• توجه به استاندارد سطح مقطع سیم ها: سیم های مختلفی با سطح مقاطع متنوع در بازار وجود دارد که هر یک برای انجام موردی خاص در ساختمان به کار رفته و نمی توان هر یک از این سیم ها را در موارد دلخواه استفاده نمود.

بر طبق استانداردهای موجود، سیم هایی که جهت روشنایی به کار می روند باید دارای سطح مقطع 1.5 میلی متر و سیم هایی که جهت استفاده در پریز به کار برده می شوند بایستی از سطح مقطع 2.5 میلی متری برخوردار باشند. سطح مقطع سیم های اصلی برق نیز 4 میلی متر و سیم های کولر آبی نیز 2.5 میلی متری می باشند.

• انتخاب انشعابات مناسب: تعداد انشعابات نقش بسیار مهمی در برق کشی ساختمان داشته و بایستی با توجه به ظرفیت کنتور انتخاب گردند. در صورتی که کنتور برق ظرفیت مورد نیاز برای تعداد انشعابات انجام شده را نداشته باشد ممکن است در هنگام افزایش بار الکتریکی در ساختمان دچار افت ولتاژ شده و وسایل حفاظتی موجود در ساختمان قطع گردند و به سوختن و آسیب دیدن وسایل برقی منجر گردد.

انشعابات باید به گونه ای باشند تا در صورتی که یکی از انشعابات ساختمان دچار مشکل شده و قطع گردید، تمامی ساختمان دچار قطعی برق نگردد. با افزایش تعداد انشعابات ضریب اطمینان نیز افزایش می یابد.

علاوه بر موارد گفته شده نکات بسیاری وجود دارد که یک برقکار در هنگام نقشه کشی و نصب کلید و پریزها باید مورد توجه قرار دهد. این نکات عبارتند از:

• در هنگام نقشه کشی کلید و پریزهای اتاق خواب باید توجه نمود تا زمانی که درب اتاق باز می شود کلید و پریزها در پشت درب قرار نگیرند و دسترسی به آنها راحت باشد. پریزها نباید آنقدر پایین باشند که در زیر تختخواب قرار گرفته و دسترسی مشکلی داشته باشند. معمولا تعداد پریزهای برقی که در اتاق ها به کار می رود دو عدد می باشد.
• نصب پریز در داخل حمام پیشنهاد نمی گردد اما می توان در کنار روشویی سرویس بهداشتی از یک پریز استفاده کرد تا جهت استفاده از سشوار یا ماشین اصلاح مصرف گردد. فاصله این پریز تا روشویی باید حداقل 30 سانتی متر باشد و می توان در صورت امکان برای مصرف سیم کمتر برق این پریز را از برق پذیرایی گرفت امکان در نظر گرفتن یک سرخط جدا برای آن نیز وجود دارد.
• پریزها نیاید در نزدیکی لوله بخاری و یا لوله های رادیاتور قرار گرفته باشند و محل قرار گرفتن بخاری و یا شوفاژ باید در فاصله حداقل 40 سانتی متری کلید و پریز باشد.
• تعداد پریزهایی که در آشپزخانه نصب می گردند معمولا شش عدد بوده و ارتفاعی که برای پریزهای ماشین لباسشویی و اجاق گاز در نظر گرفته می شود 70 سانتی متر از کف می باشد. این ارتفاع برای یخچال و همچنین پریز برقی که روی اپن قرار دارد 120 سانتی متر می باشد. ارتفاع پریز هود نیز بایستی 180 سانتی متر از کف باشد. برای نصب پریز پکیج نیز باید فاصله ای 140 سانتی متری را از کف در نظر گرفت.
• قرار دادن جعبه تقسیم در داخل ساختمان می تواند در نمای ظاهری آن تاثیر گذاشته و بهتر است در نقطه ای خارج از ساختمان نصب گردد. در صورتی که مایل به نصب جعبه تقسیم در داخل ساختمان می باشید باید فاصله مناسب آن که حدود 30 تا 50 سانتی متری سقف می باشد را رعایت نمایید.
• برای سیم کشی تلفن باید سیم ها را درون لوله ای مجزا از سیم های برق قرار داد. این کار برای سیم های تلویزیون نیز انجام می گیرد و این سیم ها نیز باید درون لوله ای مجزا قرار گیرند.

• در صورتی که سیم ها در کف ساختمان استفاده می شوند نیاز است تا از لوله های فولادی که استقامت بیشتری دارند استفاده گردد و اگر کابل ها در زیر گچ قرار می گیرند بهتر است که به صورت یک تکه باشند.
• فیوزهای مینیاتوری را نباید برای بیشتر از دوازده شعله روشنایی استفاده نمود و این نوع از فیوزها برای بیشتر از 10 فیوز مناسب نمی باشند.
• برای سیم کشی هود آشپزخانه بهتر است تا در قسمت بالای اجاق گاز یک عدد سیم فاز و یک نول را به سمت هود هدایت کرد.
• در هنگام نقشه کشی کلید و پریزهای ساختمان باید به تحمل خط برقی نیز توجه نمود. به عنوان مثال در صورتی که از یک خط برقی برای استفاده از لباسشویی، ماکروفر و یخچال استفاده می نمایید نباید از وسیله برقی پرمصرف دیگری در این خط برقی استفاده کنید. در واقع باید در هنگام طراحی، خط برق در نظر گرفته شود و بدون دقت و توجه به این مسئله کلید و ریز دیگری در این خط اضافه نگردد.

انواع مختلف کلید و پریز

پس از این که طرح ریزی و نقشه کشی کلید و پریزها صورت گرفت نیاز است تا کلید و پریز خریداری گردد. امروزه انواع متنوعی از کلید و پریزها در بازار وجود دارد که دارای اشکال ظاهری متفاوتی می باشند و افراد با توجه به سلیقه و بودجه خود می توانند هر یک از این انواع را خریداری و نصب نمایند. با پیشرفت تکنولوژی کلیدهای لمسی نیز وارد بازار شده اند که می توان تنها لمس گزینه مورد نظر، عملیات مختلفی را برای روشنایی ساختمان انجام داد.

بیشتر بخوانید: انواع کلید و پریز برق ساختمان

در پایان باید این نکته را متذکر گشت که در صورت عدم تخصص در حرفه برق کشی به هیچ عنوان اقدام به انجام این کار ننمایید و از یک برقکار که در این زمینه تجربه بالایی دارد استفاده کرده و از بروز خطراتی مانند برق گرفتگی، اتصالی و آتش سوزی جلوگیری نمایید. برای خرید کلید و پریز نیز می توانید با مشورت از برقکار ساختمان خود تعداد کلید و پریزها و نوع تک پل یا دوپل آنها را مشخص نمایید.

مشاهده و دانلود pdf مقاله: نکات مهم در نقشه کلید پریز و برق ساختمان

آموزشگاه فن آموزان برگزار کننده بیش از هشتاد دوره تخصصی الکترونیک ، تعمیرات و کنترل ابزار دقیق تحت نظارت سازمان فنی و حرفه ای می باشد. برای اطلاع از نحوه برگزاری دوره ها از طریق شماره 02191321001 با کارشناسان ما تماس بگیرید.