روشهای راه اندازی موتور آسنکرون

راه-اندازی-اتوماتیک-موتور-آسنکرون
چکیده مطلب :

این مطلب روشهای مختلف راه اندازی موتور آسنکرون ، عمکلرد و کاربرد هر کدام از روشهای راه اندازی موتور های آسنکرون ، دو موتور آسنکرون و سه موتور آسنکرون به همراه شکل مدار آن ها به تفصیل توضیح می دهد.

این مطلب روشهای راه اندازی موتور آسنکرون، سه موتور آسنکرون و دو موتور آسنکرون را به همراه شکل مدار آن ها توضیح می دهد. مدارهای موتورهای آسنکرون و سنکرون از جمله سرفصل های دوره آموزش تابلو برق صنعتی آموزشگاه فن آموزان می باشد و بصورت عملی در کارگاههای مجهز تدریس می شود. برای مشاهده سرفصلهای کامل این دوره روی تصویر زیر کلیک نمایید.

آموزش تابلو برق صنعتی

  1. عناوین این نوشته:

    راه اندازی اتوماتیک موتور آسنکرون

راه اندازی اتوماتیک موتور آسنکرون با اتصال دائم چپگرد و راستگرد با حفاظت کامل (تابع فرآیند) : در بسیاری از پروسه های صنعتی جدید کنترل پروسه دیگر به صورت معمول دستی انجام نمیگیرد بلکه توابعی که شامل سنسور ها،ترانسدیوسر ها و رله ها هستند به صورت اتوماتیک این پروسه ها را کنترل میکنند. یکی از روش هایی که میتوان آن را با توابع و به صورت اتوماتیک کنترل کرد اتصال دائم چپگرد راستگرد است.

در این روش جهت چرخش موتور کاملا وابسته به فرآیند است و به صورت اتوماتیک کنترل میشود.البته کلید هایی هم برای قطع و وصل دستی برای مواقع اضطراری در این روش تعبیه شده اند. شکل مدار قدرت و فرمان اتصال چپگرد – راستگرد به صورت اتوماتیک در زیر آورده شده است.
راه-اندازی-اتوماتیک-موتور-آسنکرون

نحوه عملکرد مدار فرمان وقدرت راه اندازی موتور القایی با اتصال چپگرد – راستگرد به صورت اتوماتیک

این مدار دارای دو کنتاکتور (یکی برای جهت چپگرد و دیگری برای جهت راستگرد) است.همچنین این مدار یک عدد کلید شستی استاپ،دو عدد کلید شستی استاپ استارت و دو عدد رله (که بتواند بر حسب نیاز فرآیند تیغه را باز یا بسته کند)،دارد. شستی استاپ s1 برای توقف کل فرآیند به کار برده می شود.

در صورتی که شستی های استاپ استارت s2 یا s4 فشار داده شوند موتور به صورت دستی در یکی از جهت های راستگرد و یا چپگرد شروع بکار کرده و تیغه های 13,14 کنتاکتور مربوطه نقش نگهدارنده را ایفا کرده و موتور به صورت دائم به کارش ادامه می دهد.رله های s3 و s5 که توسط سنسور های پروسه کننترل می شوند در صورت نیاز تیغه های باز خود را بسته و تیغه های بسته خود را باز می کنند تا جهت چرخش موتور به صورت چپگرد و یا راستگرد تعویض شود.

کاربرد راه اندازی موتور القایی با اتصال چپگرد – راستگرد به صورت اتوماتیک

بعضی از پروسه طوری است که جهت حرکت در فرآیند باید تابعی از یک کمیت خاص باشد.مثلا در یک تسمه نقاله به محض این که سنسور وزن،وزن خاصی را سنجید جهت حرکت فرآیند عوض شود.در اینگونه فرآیند ها می توان از این روش استفاده کرد.

آموزشگاه فن آموزان با بیش از دو دهه سابقه درخشان در ارائه آموزشهای فنی حرفه ای، دوره های تخصصی الکترونیک و تعمیرات از جمله دوره های آموزش برق ساختمان ، آموزش هوشمند سازی ساختمان ، آموزش سیم پیچی موتور ، آموزش نصب آسانسور و بیش از هشتاد دوره دیگر را با تمرکز بر یادگیری عملی و ویژه بازار کار تحت نظارت سازمان فنی حرفه ای برگزار می کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان از طریق شماره 02191321001 تماس بگیرید.

  1. راه اندازی موتور آسنکرون با اتصال چپ گرد و راستگرد به صورت اتوماتیک

این مدار به صورتی طراحی شده که جهت تغییر یک موتور بتواند در زمان های از پیش تعیین شده ای عوض شود،بدون اینکه اپراتور در تغییر جهت گردش موتور دخالتی داشته باشد.این نوع راه اندازی در پروسه هایی که که به طور مداوم تکرار می شوند بسیار کاربردی است اما تعداد زیاد کنتاکتور و همچنین رله تاخیر زمانی باعث می شود که قیمت اجرایی این روش زیاد شود که استفاده از آن مقرون به صرفه نخواهد بود.شکل مدار راه اندازی موتور با اتصال چپگرد – راستگرد به صورت اتوماتیک در ادامه آورده شده است.

راه-اندازی-موتور-آسنکرون-با-اتصال-چپ-گرد-و-راستگرد-به-صورت-اتوماتیک

نحوه عملکرد روش گفته شده

دراین روش از چهار کنتکتور،یک شستی استاپ،دو شستی استاپ استارت و دو رله تاخیر زمانی استفاده می شود.دو کنتاکتور نقش تغذیه موتور القایی را با توالی های مثبت و منفی دارند.دو کنتاکتور دیگر وظیفه متصل نگه داشتن تایمر ها به برق را دارند.شستی استاپ s1 در هرلحظه امکان قطع کلی مدار را فراهم میکند.برای استارت موتور باید ابتدا جهت چپ گرد یا راستگرد را برای شورع انتخاب کنیم.به عنوان مثال اگر جهت راستگرد را انتخاب کنیم بایستی ابتدا شستی استاپ استارت s2 فشار داده شود.

با فشار دادن این شستی بوبین کنتکتور k1 عمل کرده وباعث می شود هم موتور به صورت راستگرد شروع به کار کند و هم تایمر k5 فعال شود.با فعال شدن این تایمر و گذشتن مدت زمان مشخصی که از پیش تعیین کرده ایم تیغه باز k5 بسته شده و تیغه بسته k5باز خواهد شد.بنابراین از این پس موتور به صورت چپگرد به کارش ادامه می دهد.در همین هنگام اینبار تایمر k6 فعال میشود و پس از گذشت مدت زمان تعیین شده موتور را به صورت راست گرد به حرکت در می آورد.به همین ترتیب جهت گردش موتور به صورت متناوب تغییر میکند.

کاربرد مدار راه اندازی موتور القایی با اتصال چپگرد – راستگرد به صورت اتوماتیک

از این روش در مواردی که نیاز است تا جهت چرخش موتور به صورت متناوب تعویض شود استفاده می شود.به عنوان مثال در یک کارگاه شیشه گری نیاز است تا جهت چرخش کوزه های شیشه ای به طور متناوب عوض شود تا یه کوزه صیقل خورده تولید شود.

در مقاله ” مدار فرمان چپگرد و راستگرد ” روشهای دیگر راه اندازی موتورهای آسنکرون همراه با ارائه شکل مدار قدرت و فرمان برای این نوع راه اندازی ها به تفصیل بیان شده است.

  1. راه اندازی موتور آسنکرون با یک کنتاکتور به صورت لحظه ای و دائم از دو نقطه

راه اندازی موتور آسنکرون با یک کنتاکتور به صورت لحظه ای و دائم از دو نقطه : یک موتور آسنکرون (القایی) را می توان به وسیله تنها یک کنتاکتور از دو نقطه به صورت اتصال دائم یا لحظهه ای مورد استفاده قرار داد.برای رسیدت به این مقصود از مدار قدرت و فرمانی که در شکل زیر آمده است استفاده می شود.حسن این روش آن است که تنها یک کنتاکتور مورد استفاده قرار گرفته و هزینه راه اندازی موتور بسیار کاهش یافته است.
راه-اندازی-موتور-آسنکرون-با-یک-کنتاکتور-به-صورت-لحظه-ای-و-دائم-از-دو-نقطه

نحوه عملکرد مدار راه اندازی موتور القایی با یک کنتاکتور به صورت لحظه ای و دائم از دو نقطه

به منظور راه اندازی موتور القایی به شکلی که گفته شد یک کنتاکتور،دو عدد شستی استاپ،دو عدد شستی استارت و دو عدد شستی استاپ استارت نیاز است.برای راه اندازی موتور به صورت لحظه ای و دائم از هر نقطه یک عدد شستی استاپ،یک عدد شستی استارت و یک عدد شستی استارت استاپ نیاز است.بنابر این در توضیح ذیل به منظور جلوگیری از تکرار تنها راه اندازی از یکی از دو نقطه توضیح داده شده و راه اندازی از نقطه ی دیگر هم به همین صورت خواهد بود.

برای راه اندازی موتور به صورت لحظه ای کافیست شستی استاپ استارت s5 فشرده شود تا بوبین کنتاکتور تحریک شده و موتور راه اندازی شود.علاوه بر آن در حین فشردن شستی s5 کنتاکت بسته آن باز شده و نمیگذارد جریان از تیغه های 13,14 عبور کند.چنانچه شستی استارت s3 فشار داده شود بوبین کنتاکتور تحریک شده و تیغه های 13,14 بسته می شوند و از آن پس جریان تحریک بوبین کنتاکتور از تیغه های 13,14 عبور کرده و موتور به صورت دائم به کارش ادهمه می دهد.در ضمن در هر زمان دلخواه می توان با فشردن شستی استاپ s1 مسیر جریان کنتاکتور را قطع کرده و موتور را متوقف نمود.

کاربرد راه اندازی موتور القایی به صورت لحظه ای دائم از دو نقطه با یک کنتاکتور

گاهی اوقات ممکن است نیاز باشد یک موتور القایی از دو نقطه به صورت دائم و لحظه ای کار کند.در این مواقع از روش فوق میتوان استفاده کرد،علاوه بر آن در این روش تنها از یک کنتاکتور استفاده شده که بسیار مقرون به صرفه خواهد بود.

  1. راه اندازی موتور آسنکرون توسط دو کنتاکتور

در این نوع راه اندازی امکان روشن کردن موتور به صورت دائم یا لحظه ای فراهم میشود اما بدلیل استفاده از دو کنتاکتور،استفاده از این مدار خیلی مقرون به صرفه نبوده و بهتر است که از مدار راه اندازی دائم و لحظه ای با یک کنتاکتور استفاده کرد.شکل مدار الکتریکی فرمان و قدرت راه اندازی موتور القایی به صورت لحضه ای دائم از یک نقطه توسط دو کنتاکتور به صورت زیر است.

راه-اندازی-موتور-آسنکرون-به-صورت-لحظه-ای-و-دائم،-از-یک-نقطه-توسط-دو-کنتاکتور

نحوه عملکرد مدار الکتریکی فرمان و قدرت راه اندازی موتور آسنکرون به صورت لحظه ای دائم، از یک نقطه توسط دو کنتاکتور

همانطور که در شکل دیده می شود در این مدار از دو کنتاکتور،یک شستی استاپ و دو شستی استارت استفاده شده است.شستی استاپ s1 در هر لحظه می تواند رق مدار را قطع کرده و موتور را خاموش کند. برای استفاده از موتور در حالت دائم کار کافیست شستی استارت s2 را فشرد.با فشردن این شستی و برق دار شدن پایه A1 کنتاکتور اول بوبین کنتاکتور تحریک شده،تیغه 13,14 کنتاکتور بسته میشوند و موتور به صورت دائم کار راه اندازی میشود. در صورت فشردن شستی استارت s3 پایه A1 کنتاکتور دوم برق دار میشود و موتور به صورت لحظه ای راه اندازی میشود در صورت برداشتن فشار از روی شستی استارت موتور متوقف خواهد شد.

کاربرد مدار راه اندازی موتور القایی به صورت لحظه ای دائم از یک نقطه توسط دو کنتاکتور

در مواقعی که نیاز به تست موتور یا خط تولید در یک لحظه باشد از این مدار استفاده شده و پس از اطلاع از صحت عملکرد موتور آن را به صورت دائم راه اندازی میکنند.

  1. راه اندازی موتور آسنکرون القایی به صورت دائم کار با یک کنتاکتور همراه با چراغ های خبری

در برخی از مواقع برای اطلاع از وضعیت عملکرد موتور هنگامی که موتور قابل رویت نیست یا فاصله موتور از اپراتور زیاد است از این نوع مدار برای راه اندازی موتور القایی استفاده می شود.این مدار به اپراتور این امکان را می دهد تا با رویت چراغ های خبری از وضعیت روشن یا خاموش بودن موتور اطلاع کسب کند یا حتی در صورتی که به هر دلیلی موتور به دستور فیوز بی متال خاموش شود اپراتور متوجه خواهد شد.شکل زیر بیانگر نحوه اتصال ادوات این مدار است.

راه-اندازی-موتور-آسنکرون-القایی-به-صورت-دائم-کار-با-یک-کنتاکتور-همراه-با-چراغ-های-خبری
نحوه عملکرد مدار قدرت و فرمان راه اندازی موتور القایی به همراه چراغ های خبری

در این مدار از یک کنتاکتور،یک شستی استپ ،یک شستی استارت و سه عدد لامپ سیگنال (یا هر نوع لامپ دیگری) استفاده می شود.نحوه اتصالات طبق عکس به این صورت است که با فشردن شستی استارت s2 بوبین کنتاکتور تحریک شده، تیغه های 13,14 بسته و تیغه های 21,22 باز می شوند.با بسته شدن تیغه های 13,14 موتور در حالت دائم به کار خود ادامه میدهد،همچنین با بسته شدن این تیغه ها لامپ H2 نیز روشن شده که بیانگر روشن بودن موتور می باشد.

در صورت فشردن شستی استاپ s1 جریان تحریک بوبین کنتاکتور قطع شده و موتور خاموش می شود.در این هنگام تیغه های 13,14 شده و تیغه های 21,22 بسته میشوند. بنابراین لامپ H2 خاموش شده و لامپ H3 روشن می شود که بیانگر وضعیت موتور در حالت خاموش است. هنگامی که به هر دلیلی (اعم از اضافه بار) جریان موتور افزایش پیدا کند و فیوز بی متال جریان مدار فرمان را قطع کند تیغه های 97,98 بسته می شوند که سبب روشن شدن لامپ H1 می شود.بنابر این لامپ H1 بیانگر خاموش شدن موتور بر اثر خطا است.

موارد کاربرد مدار فرمان و قدرت موتور آسنکرون القایی به صورت دائم با یک کنتاکتور به همراه چراغ های خبری

از این مدار می توان هنگامی که فاصله اپراتور تا موتور زیاد است و توانایی تشخیص کارکرد موتور (روشن یا خاموش بودن) را ندارد استفاده نمود.همچنین در مواردی مانند چاه های عمیق که موتور قابل رویت نیست این نوع مدار بسیار کاربردی می باشد.

  1. راه اندازی موتور القایی به صورت اتصال دائم و لحظه ای

برای راه اندازی موتور الکتریکی سه فاز آسنکرون (القایی) به صورت اتصال دائم و لحظه ای از مدار قدرت و فرمان شکل زیر استفاده می شود. این طریقه راه اندازی به ما این امکان را می دهد که به دلخواه موتور را به صورت دائم یا به صورت لحظه ای راه اندازی کنیم.

راه-اندازی-موتور-القایی-به-صورت-اتصال-دائم-و-لحظه-ای

تحلیل و نحوه عملکرد مدار فرمان و قدرت راه اندازی موتور القایی به صورت اتصال دائم و لحظه ای

در این مدار از تنها یک کنتاکتور استفاده می شود. مدار فرمان شامل یک شستی استاپ،یک شستی استپ و یک شستی استارت استپ است.همانطور که ملاحظه می شود شستی استاپ s1 مدار را به صورت کامل قطع میکند

برای استفاده از مدار به صورت دائم کار از شستی استارت s2 و تیغه های 13,14 کنتاکتور استفاده میشود، به این صورت که با زدن شستی s2 بوبین کنتاکتور تحریک شده و تیغه های 13,14 بسته میشوند، از این پس جریان تحریک بوبین توسط این تیغه ها تامین شده و موتور به صورت دائم به کار خود ادامه می دهد.

برای استفاده از موتور به صورت لحظه ای از شستی استارت استپ s3 استفاده میشود.با فشردن این شستی همزمان تیغه های باز آن بسته و تیغه های بسته آن باز میشوند در نتیجه بوبین کنتاکتور تحریک شده و موتور شروع به کار میکند اما با توجه به باز بودن تیغه های بسته شستی جریان نمی تواند از تیغه های 13,14 عبور کند و بنا بر این با رها کردن شستی موتور متوقف میشود.

موارد کاربرد راه اندازی موتور القایی به صورت دائم و لحظه ای

از موارد کاربرد اینگونه راه اندازی موتور می توان به تست کارکرد یک موتور یا خط تولید به صورت لحظه ای و پس از اطلاع از صحت عملکرد آن، راه اندازی موتور به صورت دائم اشاره ک

  1. راه اندازی دو موتور آسنکرون یکی به صورت یک ضرب و دیگری به صورت ستاره مثلث

راه اندازی دو موتور آسنکرون یکی به صورت یک ضرب و دیگری به صورت ستاره مثلث : هنگامی که یک موتور توان پایین و یک موتور توان بالا را بخواهیم راه اندازی کنیم می توانیم یکی از آنها را به صورت یک ضرب و دیگری را به صورت ستاره مثلث راه اندازی کنیم.در این روش از تایمر و کنتاکتور تقریبا زیادی استفاده می شود که مقرون به صرفه نخواهد بود اما توضیح آن خالی از لطف نیست.در ادامه شکل مدار فرمان و قدرت این نوع راه اندازی به همراه توضیحات آن آورده می شود.
راه-اندازی-دو-موتور-آسنکرون-یکی-به-صورت-یک-ضرب-و-دیگری-به-صورت-ستاره-مثلث

نحوه عملکرد این نوع راه اندازی

در این روش از چهار عدد کنتاکتور،یدو عدد رله تاخیر زمانی؛یک کلید شستی استاپ و یک کلید شستی استارت استفاده شده است.از شستی استاپ s1 برای متوقف ساختن هر دو موتور استفاده می شود.برای راه اندازی این فرآیند باید شستی استارت s2 را فشرد.با فشردن این شستی کنتاکتور k1 و تایمر k5 تحریک شده،موتور اول به صورت یک ضرب راه اندازی می شود و تایمر شروع به زمان گیری می کند.

ادامه مبحث راه اندازی دو موتور آسنکرون یکی به صورت یک ضرب و دیگری به صورت ستاره مثلث …

پس از گذشت مدت زمان تعیین شده کنتاکتور k2 و کنتاکتور k3 و تایمر k6 تحریک می شوند.بنابر این موتور دوم به صورت ستاره راه اندازی شده و تایمر شروع به زمان گیری می کند.پس از گذشت مدت زمان تعیین شده تیغه های باز تایمر بسته شده و کنتاکتور k4 تحریک می شود و موتور دوم به صورت مثلث به کار خود ادامه می دهد.

کاربرد این روش راه اندازی

همانطور که در بالا گفته شد این روش راه اندازی مگر در مواردی خاص،کاربرد چندانی ندارد زیرا مقرون به صرفه نیست.

در مقاله ” مدار فرمان ستاره مثلث ” شمای حقیقی و فنی این نوع مدارها به همراه توضیحات کامل روشهای راه اندازی به تفصیل بیان شده است.

  1. راه اندازی دو موتور یکی بجای دیگری آسنکرون به صورت ترتیبی،کنترل از یک نقطه

راه اندازی دو موتور یکی بجای دیگری آسنکرون به صورت ترتیبی،کنتل از یک نقطه : این نوع راه اندازی هنگامی مورد استفاده قرار می گیرد که یا دو موتور همزمان نباید روشن باشند یا یکی از موتور ها به عنوان پشتیبان موتور دیگر رزرو باشد.

در بحث پشتیبان می توان به دو مورد بسیار کاربردی اشاره کرد، اول اینکه در برخی موارد دمای موتور حین کارکرد دائم پس از یک یا چند دقیقه ممکن است از حد معمول بالا رود که در این صورت موتور پشتیبان وارد عمل شده و موتور اصلی فرصت خنک شدن پیدا میکند. دوم در مواردی که فرآیند حساس است و در صورت بروز مشکل برای موتور ضرر زیادی بر شرکت تحمیل میشود،وجود یک موتور به صورت پشتیبان موتور اصلی بیشتر نیاز میشود.

بنابراین در صورت بروز مشکل برای موتور اصلی بلافاصله موتور پشتیبان وارد عمل شده و فرآیند به کار خود ادامه می دهد.در شکل زیر مدار فرمان و قدرت راه اندازی دو موتور به صورت یکی پس از دیگری را مشاهده می کنید.

راه-اندازی-دو-موتور-آسنکرون-به-صورت-ترتیبی،یکی-بجای-دیگری،کنتل-از-یک-نقطه

نحوه عملکرد مدار قدرت و فرمان دو موتور یکی بجای دیگری آسنکرون به صورت یکی به جای دیگری

مدار الکتریکی شکل بالا دارای دارای دو عدد کنتاکتور،یک شستی استاپ و دو شستی استارت استفاده شده است.در مدار قدرت،دو کنتاکتور،یکی برای راه اندازی موتور اول (اصلی) و دیگری برای راه اندازی موتور دوم (پشتیبان) استفاده می شوند.از کلید شستی استاپ s1 در هر زمان می توان برای متوقف ساختن هر دو موتور استفاده کرد.

با فشار دادن کلید شستی استارت s2 جریان تحریک بوبین کنتاکتور k1 تامین شده و موتور اول به صورت دائم شروع به راه اندازی می شود،همچنین تیغه های 13,14 کنتاکتور k1 بسته شده و موتور دوم آماده راه اندازی خواهد بود.از این زمان به بعد هرگاه نیاز شود می توان با فشردن شستی استارت s3 موتور دوم را راه اندازی کرد.با راه اندازی موتور دوم تیغه های 21,22 کنتاکتور k2 باز شده و جریان تحریک بوبین کنتاکتور k1 قطع میشود،بنابر این موتور اول خاموش خواهد شد.

کاربرد راه اندازی دو موتور به صورت یکی به جای دیگری

در صنعت هنگامی از این روش استفاده می شود که نیاز به یک موتور بشتیبان در غیاب موتور اصلی حس شود.بنا بر این در پروسه هایی که حساسیت زیادی دارن و در صورت توقف پروسه شرکت متحمل ضرر و زیان زیادی می شود از اینگونه راه اندازی استفاده می شود.

  1. راه اندازی دو موتور آسنکرون به صورت یکی بجای دیگری،اتوماتیک

راه اندازی دو موتور آسنکرون به صورت یکی بجای دیگری،اتوماتیک : راه اندازی دو موتور القایی به صورت یکی پس از دیگری هنگامی مورد استفاده قرار میگرد که بخواهیم از یک موتور به صورت پشتیبان موتور دیگر استفاده کنیم.

در صورتی که از یک چنین روشی استفاده شود راندمان فرآیند در حال اجرا بسیار بیشتر خواهد شد،زیرا به وجود آمدن ایراد برای موتور و توقف خط تولید یا پروسه اجتناب ناپذیر است اما با استفاده از یک موتور پشتیبان و استفاده از آن در هنگام بروز خطا برای موتور اصلی میزان توقف خط تولید به حد اقل رسیده و در نتیجه بازده آن بالا خواهد رفت.حال اگر این روش به صورت اتوماتیک انجام گیرد با کاهش درصد خطای نیروی کار باز هم این راندمان افزایش خواهد یافت.شکل مدار قدرت و فرمان اینگونه راه اندازی و توضیحات آن به تفصیل در زیر آمده است.

راه-اندازی-دو-موتور-آسنکرون-به-صورت-یکی-بجای-دیگری،اتوماتیک

دو موتور آسنکرون به صورت یکی پس از دیگری اتوماتیک

در این روش از دو کنتاکتور،یک رله تاخیر زمانی،یک شستی استاپ و یک شستی استارت استفاده شده است.هر کدام از موتور ها برای تغذیه خود از یکی از کنتاکتور ها استفاده می کنند. با استفاده از شستی استاپ s1 در هر لحظه میتوان هر دو موتور را متوقف ساخت.برای راه اندازی موتور اول کافیست شستی استارت s2 فشار داده شود، در این حین بوبین کنتاکتور k1 و رله زمانی k3 تحریک شده،موتور اول شروع به کار میکند و تایمر شروع به زمان گیری می کند. پس از گذشت مدت زمان تعیین شده تیغه های 13,14 تایمر بسته شده و بوبین کنتاکتور k2 تحریک می شود.در این زمان موتور دوم شروع به کار کرده و تیغه های 21,22 کنتاکتور k2 باز می شوند و موتور اول متوقف میشود.

دو موتور آسنکرون به صورت یکی بجای دیگری،اتوماتیک

در مواقعی که نیاز است فرآیند قبل از شروع به کار مدتی را با سرعت کمتر و یا توان کمتر کار کرده و سپس با با سرعت اصلی و یا قدرت اصلی شروع به کار کند می توان از این گونه راه اندازی استفاده کرد.

  1. راه اندازی دو موتور آسنکرون به صورت ترتیبی

راه اندازی دو موتور آسنکرون به صورت ترتیبی،یکی پس از دیگری، کنترل از یک نقطه : هنگامی که نیاز باشد دو الکترو موتور القایی راه اندازی شوند، می توان به طرق مختلف آنها را راه اندازی کرد.یکی از این طرق، روش راه اندازی به صورت ترتیبی،یکی پس از دیگری است که می تواند از یک یا چند نقطه کنترل شود.در این مبحث ما به کنترل دو موتور از یک نقطه خواهیم پرداخت.

راه اندازی دو موتور به وسیله یک مدار فرمان نسبت به حالتی که دو موتور توسط دو مدار فرمان راه اندازی شوند می تواند هم از نظر محدودیت فضا مورد توجه قرار گیرد و هم از نظر قتصادی سود بخش باشد یعنی در کارگاه های که فضای کمی در اختیار دارند یکی از بهترین گزینه ها برای هنگامی است که می خواهیم از دو الکترو موتور بهره برداری کنیم. این روش توسط سه مدار فرمان قابل اجرا شدن است که هرسه آنها با تفاوت های کوچکی یک نقش را ایفا می کنند.شکل این سه مدار فرمان به همراه مدار قدرت این روش در ادامه آورده شده است.

راه-اندازی-دو-موتور-آسنکرون

راه-اندازی-دو-موتور-آسنکرون-بصورت-ترتیبی

راه-اندازی-دو-موتور-آسنکرون-ترتیبی

تشریح و نحوه عملکرد مدار های فرمان و قدرت فوق

هر سه مدار فرمان و قدرت فوق تقریبا کارکردی مشابه همدیگر دارند که برای خلاصه شدن مطلب توضیح یکی از آنها کافی است.
در این روش از دو کنتاکتور،یک شستی استاپ و دو عدد شستی استارت استفاده شده است.بنابر این از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است.هرکدام از کنتاکتور ها وظیفه تامین جریان مورد نیاز یکی از موتور ها را در مدار قدرت دارند.از شستی استاپ s1 برای متوقف ساختن هر دو موتور استفاده می شود.

با فشردن کلید شستی استارت s2 بوبین کنتاکتور k1 تحریک شده و موتور اول روشن می شود.در این حین تیغه های 13,14 کنتاکتور k1 بسته شده و موتور به طور دائم به کار خود ادامه می دهد.از این حین به بعد با فشردن کلید شستی استارت s3 می توان بوبین کنتاکتور k2 را تحریک کرده و موتور دوم را به طور دائم راه اندازی کرد.

کاربرد راه اندازی دو موتور آسنکرون القایی به صورت ترتیبی،یکی پس از دیگری

در مواقعی که نیاز است یه موتور حتما پس از راه اندازی موتور دیگر روشن شود استفاده از این روش بسیار کاربردی است. به عنوان مثال برای راه اندازی یک پمپ در کارخانه شیر حتما باید قبل از آن کمپرسور دستگاه خنک کننده روشن باشد.در این مثال کمپرسور دستگاه خنک کننده به عنوان موتور اول و پمپ به عنوان موتور دوم راه اندازی خواهد شد.

  1. راه اندازی سه موتور آسنکرون با یک استارت و استاپ های جداگانه

در بسیاری مواقع پیش می آید که برای شروع پروسه در یک کارگاه صنعتی اپراتور با زدن تنها یک کلید همه دستگاه ها را روشن می کند.این نوع راه اندازی بسیار کاربردی بوده و حجم کاری اپراتور را کاهش می دهد. البته این نوع راه اندازی مختص سه عدد موتور نیست و میتوان تعداد بیشتری از موتور ها هم با این روش راه اندازی کرد.نکته قابل توجه در این روش آن است که هم می توان موتور ها را با هم خاموش کرد و هم قابلیت خاموش شدن به صورت تک تک را دارا هستن.شکل مدار فرمان و قدرت این نوع راه اندازی در ادامه آورده شده است.

راه-اندازی-سه-موتور-آسنکرون-با-یک-استارت-و-استاپ-های-جداگانه

تشریح نحوه عملکرد راه اندازی سه موتور با یک استارت و چند استاپ

همانطور که از شکل پیداست این نوع راه اندازی به چهار عدد کنتاکتور،یک کلید شستی استارت و چهار کلید شستی استاپ دارد.هر کدام از موتور ها برای راه اندازی به یک کنتاکتور نیاز دارند.کنتاکتور چهارم در وقعا تنها نقش کنترلی داشته و سه کنتاکتور دیگر را به صورت هماهنگ با هم روشن میکند. شستی استاپ s1 می تواند همه موتور ها را با هم و در یک زمان خاموش کند.برای شروع فرآیند که شامل استارت هر سه موتور می شود باید کلید شستی استارت s2 را فشار داد.

با فشار دادن این شستی تیغه های 13,14 کنتاکتور کنترلی بسته شده و باعث می شود به طور همزمان هر سه کنتاکتور اصلی برق دار شوند.بنابر این هر سه موتور با هم در یک زمان روشن می شوند.حال اگر نیاز باشد تا یکی از موتور ها بدون از کار افتادن کل سیستم ،خاموش شود و از سیستم خارج شود کافیست یکی از کلید شستی های استاپ که مربوط به همان موتور می شود فشار داده شود.

کاربرد این نوع راه اندازی در صنعت

از این نوع راه اندازی هم در کار گاه های کوچک و هم در کار گاه های بزرگ می توان استفاده کرد.در کارگاه های کوچک می توان تمام موتور ها را با یک کلید شستی در هنگام شروع کار روشن کرده و درصورت نیاز هرکدام را به تنهایی خاموش کرد.در کارگاه های بزرگ نیز میتوان فرآیند هایی که از چند موتور به طور همزمان استفاده می کنند را با این روش با ماکزیمم توان راه اندازی کرد وسپس در صورت کمتر شدن حجم کاری یک یا چند موتور را از سیستم خارج کرد.

  1. راه اندازی سه موتور آسنکرون به صورت ترتیبی،یکی پس از دیگری،کلید استارت آزاد با حذف کلید انتخابی

در برخی از موارد که راه اندازی سه موتور القایی مد نظر است،می توان مدار فرمان و قدرت را به گونه ای بست روشن شدن موتور ها ربطی به الویت شستی های استارت نداشته باشد.یعنی اینکه بر فرض مثال سه شستی وجود دارد که می توان با این شستی ها سه موتور را یکی پس از دیگری راه اندازی کرد.اما اینکه کدام شستی اول فشرده شود اهمیتی ندارد.به عبارت دیگر با فشردن شستی اول موتور اول روشن شده و سپس با فشردن شستی دوم موتور دوم هم روشن می شود.و در نهایت با فشردن شستی سوم موتور سوم هم کار خود را آغاز می کند.شکل مدار فرمان و قدرت این نوع راه اندازی در ادامه آورده شده است.

راه-اندازی-سه-موتور-یکی-پس-از-دیگری،کلید-استارت-آزاد

نحوه عملکرد مدار فرمان و قدرت شکل بالا

در این روش از شش عدد کنتاکتور،یک عدد کلید شستی استاپ و سه عدد کلید شستی استارت اتفاده شده است.کلید شستی استاپ برای قطع کل سیستم و متوقف ساختن همه موتور ها با هم مورد استفاده قرار می گیرد.برای راه اندازی موتور اول میتوان از هرکدام از سه شستی استارت s2 و s3 و s4 استفاده کرد.

یعنی با فشردن یکی از این سه شستی و برقدار شدن کنتاکتور سری با خودش تمامی تیغه های 13,14 کنتاکتور k4 بسته شده و پایه َA1 کنتاکتور k2 برق دار می شود بنابراین موتور اول روشن خواهد شد.حال اگر یکی از دو شستی استارت دیگر را بفشاریم تیغه های 13,14 کنتاکتور سری با آن شستی بسته می شوند و طبق شکل پایه A1 کنتاکتور k2 برق دار میشود.پس موتور دوم هم راه اندازی خواهد شد.با فشردن آخرین شستی تیغه های 13,14 کنتاکتور سری با همان شستی بسته شده و پایه A1 کنتاکتور k3 برق دار می شود.بنابر این موتور سوم هم راه اندازی می شود.

کاربرد این نوع راه اندازی

این نوع راه اندازی برای زمانی مناسب است که هدف روشن شدن سه موتور به ترتیب و یکی پس از دیگری باشد.در این روش الویت فشرده شدن شستی ها مهم نیست

  1. راه اندازی سه موتور آسنکرون به صورت ترتیبی،یکی پس از دیگری،کلید استارت آزاد با حذف کلید اصلی

برای راه اندازی سه موتور القایی به صورتی که هر کدام از موتور ها پس از روشن شدن موتور قبلی اجازه روشن شدن داشته باشند می توان در روش استفاده شده در این مبحث استفاده کرد.هر چند که این روش قابل راه اندازی به صورت صنعتی نخواهد بود (به دلیل استفاده نشدن از بانک خازنی و یک سری ایرادات سوئیچینگ) اما توضیح و تشریح آن خالی از لطف نیست.شکل مدار فرمان و قدرت این گونه راه اندازی سه موتور القایی در ادامه آورده شده است.

سه-موتور-یکی-پس-از-دیگری،کلید-استارت-آزاد

نحوه عملکرد راه اندازی سه موتور به صورت یکی پس از دیگری،کلید استارت آزاد با حذف کلید اصلی

در این روش راه اندازی به شش عدد کنتاکتور، یک کلید شستی استاپ و سه عدد کلید شستی استارت نیاز است.هر یک از این سه موتور توسط یکی از سه کنتاکتور اصلی تغذیه شده و سه کنتاکتور دیگر نقش کمکی را دارند.از کلید شستی استاپ s1 جهت قطع مدار و خاموش شدن هر سه موتور در هر لحظه از زمان استفاده می شود.

برای راه اندازی موتور اول همانطور که در شکل می بینید می توان از هر کدام از کلید های شستی استارت استفاده کرد زیرا فشردن هر یک از آنها کنتاکتور های کمکی طوری تحریک می شوند که در نهایت کنتاکتور اصلی k1 تحریک شده و موتور اول روشن می شود.از این پس می توان با فشردن کلید شستی s3 موتور دوم را روشن کرده و به موتور سوم اجازه روشن شدن داد.با فشردن شستی استارت s4 موتور سوم روشن شده و از این پس هر سه موتور به طور دائم به کار خود ادامه می دهند.

کاربرد این گونه راه اندازی در صنعت

در صنعت معمولا از این گونه راه اندازی استفاده نمی شود زیرا هم به بانک خازنی نیاز است و هم به دلیل پیچیدگی که این نوع راه اندازی دارد احتما خطا زیاد است.

  1. راه اندازی یکی بجای دیگری سه موتورآسنکرون به صورتی ترتیبی ،کنترل از یک نقطه

راه اندازی یکی بجای دیگری سه موتورآسنکرون به صورتی ترتیبی : فرض کنیم در یک خط تولید مانند تسمه نقاله به سرعت های مختلفی نیاز مند باشیم.راه های مختلفی برای رسیدن به این مقصود وجود دارد مانند استفاده از ماشین DC، استفاده از درایو برای تغییر فرکانس یا استفاده از سه موتور القایی با تعداد قطب های متفاوت.

گزینه آخر به دلیل استفاده از موتور القایی و عدم نیاز به ادوات FACTS بیشتر مورد استقبال قرار می گیرد.مدار قدرت و فرمانی که در شکل زیر آورده شده است برای راه اندازی سه موتور القایی به صورت یکی بجای دیگری است.در ادامه نحوه عملکرد این نوع راه اندازی گفته خواهد شد.

راه-اندازی-یکی-بجای-دیگری-سه-موتورآسنکرون-به-صورتی-ترتیبی-،کنترل-از-یک-نقطه

نحوه عملکرد مدار قدرت و فرمان راه اندازی سه موتور به صورت یکی بجای دیگری

در این روش از سه کنتاکتور که هر کدام وظیفه تغذیه یکی از موتور ها را دارند استفاده شده است.علاوه بر آن از یک کلید شستی استاپ و سه عدد کلید شستی استارت استفاده شده است.در هر زمان با استفاده از کلید شستی استاپ s1 میتوان هر سه موتور را متوقف کرد.شستی استارت s2 برای راه اندازی موتور اول مورد استفاده قرار می گیرد

هنگامی که این شستی فشار داده شود کنتاکتور k1 موتور اول را روشن کرده همچنین تیغه های 13,14 این کنتاکتور بسته میشوند که از این پس می توان موتور دوم را به جای موتور اول روشن کرد.با فشار دادن شستی استارت s3 کنتاکتور k2 موتور دوم را روشن کرده ، تیغه های 13,14 آن بسته و تیغه های 21,22 آن باز می شوند.این امر سبب می شود تا از طرفی موتور سوم قابلیت روشن شدن داشته باشد و از طرف دیگر موتور اول متوقف شود.

با فشردن شستی استارت s4 کنتاکتور k3 موتور سوم را روشن کرده و با باز شدن تیغه های 21,22 این کنتاکتور،موتور دوم خاموش می شود.

کاربرد این روش در صنعت

در صنعت برای مواقعی که نیاز به فرآیند چند مرحله ای باشد از این روش استفاده میشود.مثلا در یه خط تولید هر عمل بر روی یک قطعه به زمانی خاص احتیاج دارد بنابر این سرعت حرکت خط تولید باید متناسب با عمل در حال انجام باشد.بنابر این در چنین وضعیتی از راه اندازی سه موتور به صورت یکی بجای دیگری استفاده می شود.

  1. راه اندازی سه موتور آسنکرون به صورت ترتیبی ،یکی پس از دیگری،کنترل از یک نقطه

سه موتور آسنکرون به صورت ترتیبی: به منظور راه اندازی سه الکترو موتور آسنکرون به صورتی که توسط یک کابل از خط اصلی تغذیه شده و بتوان آنها را تک تک راه اندازی کرد میتوان از روش گفته شده در این مبحث استفاده کرد.راه اندازی سه موتور به صورت یکی پس از دیگری در مواردی استفاده میشود که راه اندازی هر موتور تنها زمانی مجاز باشد که موتور قبلی روشن شده باشد در غیر این صورت روشن نخواهد شد.این متد هنگامی مورد توجه قرار میگیرد که به عنوان مثال در یک خط تولید عملکرد هر قسمت در صورتی مجاز اشد که قسمت های قبل کارشان را انجام داده باشند.در ادامه شکل مدار فرمان و قدرت این نوع راه اندازی آورده شده است.

راه-اندازی-سه-موتور-آسنکرون-به-صورت-ترتیبی،یکی-پس-از-دیگری،کنترل-از-یک-نقطه

نحوه عملکرد مدار فرمان و قدرت راه اندازی سه موتور به صورت یکی پس از دیگری

راه اندازی با این روش به سه عدد کنتاکتور،یک شستی استاپ و سه عدد شستی استارت نیازمند است.هر موتور برای راه اندازی به یکی از کنتاکتور ها به صورت جداگانه نیاز دارد.از کلید شستی استاپs1 میتوان برای موتقف ساختن هر سه موتور در هر لحظه استفاده کرد.برای شروع فرآیند باید از شستی استارت s2 استفاده کرد.

با فشردن این شستی پایه A1 کنتاکتور K1 برقدار شده، موتور اول شروع به کار می کند و تیغه های 13,14 کنتاکتور k1 بسته می شوند.از این پس می توان با فشردن شستی استارت s3 موتور دوم را روشن کرد اما هنوز موتور سوم را نمی توان روشن کرد.با زدن شستی s3 و روشن شدن موتور دوم تیغه های 13,14 کنتاکتور k2 بسته شده و می توان موتور سوم را نیز روشن کرد.با زدن شستی s4 موتور سوم نیز روشن شده و هر سه موتور با هم کار میکنند.

کاربرد راه اندازی سه موتور به صورت یکی پس از دیگری

فرض کنیم خط تولیدی نیازمند آن است تا فرآیند به صورت مرحله به مرحله پیش برود.یعنی یک مرحله در صورتی اجرا شود که مرحله قبل اجرا شده باشد.در این صورت میتوان از روش راه اندازی سه موتور به صورت یکی پس از دیگری استفاده کرد.

  1. راه اندازی سه الکترو موتور آسنکرون به صورت ترتیبی،یکی پس از دیگری،اتوماتیک

در صعنت بسیار پیش میاید که مجبور شویم موتور هارا طوری روشن کنیم که حتما قبل از روشن شدی موتور فعلی،موتور قبلی روشن شده باشد.روش های مختلف کنترلی برای انجام گرفتن این امر مانند اتفاده از تجهیزات گرانقیمت PLC و … مجود دارد.اما برای آنکه با هزینه ای بسیار کمتر،برپایی و نگهداری آسانتر این امر محقق شود میتوان به راحتی با استفاده از کنتاکتور و تایمر استفاده کرد.در شکل پایین مدار فرمان و قدرت راه اندازی سه موتور به صورت یکی پس از دیگری با استفاده از رله تاخیر زمانی آورده شده است.در ادامه به توضیح عملکرد آن خواهیم پرداخت.

راه-اندازی-سه-موتور-آسنکرون-به-صورت-ترتیبی،یکی-پس-از-دیگری،کنترل-از-یک-نقطه11

نحوه عملکرد مدار قدرت و فرمان راه اندازی سه موتور به صورت یکی پس از دیگری اتوماتیک

در انی روش از سه کنتاکتور،دو رله تاخیر زمانی،یک شستی استاپ و یک شستی استارت استفاده شده اند.هر یک از کنتاکتور ها وظیفه تغذیه یکی از الکترو موتور ها را بر عهده دارند.فشردن کلید شستی استپ s1 موجب قطع کامل مدار و توقف هر سه موتور می شود.برای شروع فرآیند از کلید شستی استارت s2 استفاده می شود.

با فشردن این شستی کنتاکتور k1 موتور اول را روشن می کند همچنین تیغه های 13,14 آن بسته شده و باعث برق دار شدن تایمر k4 می شوند.از این پس تایمر k4 شروع به زمانگیری کرده و پس از گذشتن مدت زمان از پیش تعیین شده تیغه های 13,14 آن بسته میشوند.با بسته شدن این تیغه های کنتاکتور k2 موتور دوم را روشن کرده، تایمر k4 را خاموش و تایمر k5 را نیز برق دار می کند. این تایمر زمانگیری را شروع کرده و پس از گذشت مدت زمان از پیش تعیین شده تیغه های 13,14 خود را می بندد. با بسته شدن این تیغه ها کنتاکتور k3 برق دار شده و موتور سوم را روشن میکند.همچنین این کنتاکتور مسیر جریان تایمر k5 را نیز قطع می کند.

کاربرد سه موتور آسنکرون به صورت ترتیبی اتوماتیک

اگر نیاز باشد در یک پروسه سه قسمتی،هر قسمت پس از گرم شدن یک قسمت شروع به کار کند می توان از این گونه راه اندازی استفاده کرد.در ضمن در این نوع راه اندازی نیازی به نظارت اپراتور برای استارت قسمت های بعدی نیست.

  1. راه اندازی سه موتور آسنکرون به صورت ترتیبی یکی به جای دیگری،اتوماتیک

در مواقعی که یک پروسه برای اجرا شدن نیاز به تغییر سرعت یا تغییر توان باشد میتوان موتور ها را به گونه ای راه اندازی کرد که در هر لحظه تنها یکی از آن ها روشن باشد. برای اینکار می توان از سیستم های کنترلی مختلفی مانند میکرو کنترلر ها،PLC ها و … استفاده کرد. یکی از این سیستم های کنترلی سیستم معمول کنتاکتوری است. این سیستم به دلیل استفاده محدود از فضا و نیز مقرون به صرفه بودن بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.شکل زیر مدار قدرت و فرمان راه اندازی سه موتور به صورت یکی به جای دیگری اتوماتیک است که توضیحات نحوه عملکرد آن در ادامه آورده شده است.

راه-اندازی-سه-موتور-آسنکرون-به-صورت-ترتیبی-یکی-به-جای-دیگری،اتوماتیک

نحوه عملکرد مدار قدرت و فرمان راه اندازی سه موتور به صورت یکی بجای دیگری اتوماتیک

برای راه اندازی سه موتور القایی با این روش به سه عدد کنتاکتور،دو عدد رله تاخیر زمانی،یک کلید شستی استاپ و یک کلید شستی استارت نیاز است.کنتاکتور ها هر کدام یکی از موتور هارا تغذیه می کنند،کلید شستی استاپ s1 در هر لحظه از زمان میتواند کل سیستم یعنی هر سه موتور را متوقف سازد.کلید شستی استارت s2 برای راه اندازی کل سیستم به کار میرود.

با فشردن این شستی پایه A1 کنتاکتور k1 برق دار شده و موتور اول را راه اندازی می کند.همچنین با بسته شدن تیغه های 13,14 این کنتاکتور تایمر k4 روشن شده و شروع به زمان گیری می کند.با گذشت زمان از پیش تعیین شده تیغه های 13,14 تایمر k4 بسته شده و پایه A1 کنتاکتور k2 برق دار می شود.

بنابر این موتور دوم روشن شده و با باز شدن تیغه های 21,22 این کنتاکتور موتور اول خاموش می شود.همچنین تایمر k5 روشن شده و شروع به زمان گیری می کند.با گذشت زمان از پیش تعیین شده تیغه های 13,14 تایمر k5 بسته شده،کنتاکتور k3 برق دار شده و موتور سوم روشن می شود.همچنین با باز شدن تیغه های 21,22 کنتاکتور k3 موتور دوم خاموش خواهد شد. لازم به یادآوریست که مجتمع آموزشی برق فن آموزان در این زمینه یکی از بهترین آموزشگاههای کشور می باشد.

کاربرد این نوع راه اندازی

این نوع راه اندازی در مواقعی استفاده می شود که خط تولید نیاز به حرکت در سرعت های مختلف داشته باشد.بنا بر این با استفاده از موتور های القایی با تعداد قطب های متفاوت می توان به این مهم دست یافت

مشاهده و دانلود pdf مقاله: روشهای راه اندازی موتور آسنکرون

آموزشگاه فن آموزان دوره های تخصصی الکترونیک ، تعمیرات ، کنترل ابزار دقیق و مکانیک را بصورت ویژه برای کارآموزانی که به دنبال ورود سریع به بازار هستند، در کارگاهها و تعمیرگاههای مجهز برگزار می کند. تمامی دوره ها تحت نظارت سازمان فنی حرفه ای و با اعطای مدرک معتبر برگزار می شود. برای اطلاع از لیست تمامی دوره ها و دریافت مشاوره رایگان با شماره 02191321001 تماس بگیرید.

امتیاز بدهید
نویسنده مطلب
پرهام انتظامی
حمیدرضا هوشمند

حمیدرضا هوشمند هستم. فارغ التحصیل برق و کنترل. در حوزه برق ساختمان و صنعتی و حوزه های زیربط نظیر تابلو برق ، هوشمند سازی، سیستم های حفاظتی فعالیت دارم و در این سایت محتواهای مرتبط با این حوزه ها را به اشتراک می گذارم.

دوره های فنی پردرآمد برای ورود به بازار کار

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تمامی حقوق این وبسایت متعلق به آموزشگاه فن آموزان فیدار می‌باشد. (طرف قرارداد با خانه کارگر)
اینستاگرام
تلگرام
یوتیوب
آپارات
بستن X
ارتباط با فن آموزان
تماس با فن آموزان تلگرام واتس آپ ایتا روبیکا بله