آموزش قالی بافی

قالی ‌بافی یکی از هنر های دستی با اصالت ایرانی است که سابقه ‌ای چند هزار ساله دارد. قالی ایرانی به‌عنوان یکی از نماد های فرهنگ و هویت ملی ما شناخته می‌ شود و طرح ‌ها و نقش ‌های هنرمندانه‌ آن مورد تحسین جهانیان است. یادگیری هنر قالی ‌بافی اهمیت بسیاری دارد؛ چراکه علاوه بر حفظ این میراث فرهنگی گران‌ بها، منجر به اشتغال ‌زایی و تولید درآمد برای علاقه ‌مندان می‌ شود. هم چنین فراگیری این هنر سنتی، سلامت روان را نیز تأمین می‌ کند تا استرس های روزانه را از شما دور کند.

با توجه به این که این هنر پر مخاطب نیاز به ابزار و تجهیزات خاصی است ، لازم است علاقه مندان به بافتن قالی برای یادگیری آن در کلاس هایی ثبت نام کنند که تمام لوازم مورد نیاز مانند انواع نخ، الیاف مصنوعی، پشم، دار های چوبی و فلزی قالی و غیره در اختیار شرکت کنندگان قرار گرفته و بتوانند به طور دستی با آن ها کار کنند.

آموزشگاه فن ‌آموزان، دوره‌ جامع قالی‌ بافی را زیر نظر مدرسان مجرب برگزار می‌ کند که طی آن، فراگیران می ‌توانند به‌ طور عملی و گام‌ به ‌گام، تمام مراحل ایجاد یک قالی اصیل ایرانی را فرا بگیرند و برای ورود حرفه ‌ای به این عرصه آماده شوند. این دوره شامل 3 ترم قالی بافی درجه 1، قالی بافی درجه 2 و بافت تابلو فرش می باشد. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا ضمن آشنایی با مطالب تدریس شده در این ترم ها، وظایف شغلی قالی بافان را نیز بررسی کنید.

شروع یادگیری : آموزش قلاب بافی

وظایف شغلی بافنده قالی (قالی باف)

یک قالی ‌باف حرفه ‌ای در یک روز کاری معمول، وظایف و مسئولیت ‌های زیر را برعهده دارد:

• طراحی الگو و نقشه قالی بر اساس سفارش مشتری یا سلیقه شخصی
• انتخاب نخ مناسب برای بافت قالی با توجه به نوع طرح
• آماده سازی وسایل و ابزار مورد نیاز از قبیل دار قالی بافی، نخ، چله و غیره
• تعیین ضخامت مواد اولیه متناسب با رج شمار
• پود گذاری و گره زنی متناسب با منطقه بافت فرش
• بافتن تار و پود قالی بر اساس الگوی طراحی شده و اعمال نقش ها و طرح ها
• بافت فرش به صورت گرد، بیضی یا چند ضلعی
• بافت فرش سوف، برجسته و دو رو
• چله کشی و چله دوانی
• بستن کوجی
• شیرازه زدن
• اصلاح نواقص حین بافت فرش
• پایین کشی و جداسازی فرش از دار
• رعایت اصول و فنون لازم در همه مراحل بافت به منظور تولید یک قالی با کیفیت
• نظارت بر روند خشک کردن، شستشو و تکمیل نهایی قالی تولید شده
• راه اندازی و مدیریت کارگاه تولیدی فرش
• عرضه و فروش محصولات و شرکت در نمایشگاه ها و بازار های داخلی و بین المللی

شروع یادگیری : آموزش چرم دوزی

بازار کار و درآمد شغل قالی بافی

قالی ‌بافی یکی از مشاغل خلاق است که علی ‌رغم دگرگونی ‌های زیاد، همچنان جایگاه ویژه‌ ای در بازار کار دارد. با توجه به علاقه‌ مندی روز افزون مردم به خرید قالی‌ های دستباف اصیل و هم چنین گرایش به سمت محصولات طبیعی و سالم، شاهد رشد فزاینده‌ ای در وضعیت بازار کار این عرصه هستیم.

متوسط درآمد ماهیانه یک قالی ‌باف حرفه ‌ای در ایران بین 3 تا 8 برابر حقوق اداره کار برآورد می ‌شود که بسته به میزان مهارت، سرمایه و بازار فروش متفاوت است. قالی ‌های دستباف ایرانی در بازار های جهانی نیز از ارزش بالایی برخوردارند؛ به طوری ‌که یک قالی ‌باف ایرانی می ‌تواند با صادرات محصولاتش، درآمد های کلانی کسب کند.

قالی‌ بافان در کشور های خارجی، بسته به نوع و کیفیت قالی ‌های تولیدی ‌شان، درآمد های متفاوتی دارند. به‌ طور کلی:

– در کشور های اروپایی و آمریکای شمالی، قالی ‌بافان حرفه ‌ای و ماهر که قالی ‌های دست ‌بافت ظریف و با کیفیت تولید می ‌کنند، می ‌توانند درآمد سالانه ‌ای معادل 50،000 تا 100،000 دلار داشته باشند.

– در کشور های عربی حاشیه خلیج فارس هم بازار مناسبی برای فروش قالی وجود دارد و قالی ‌بافان ایرانی می ‌توانند درآمد خوبی داشته باشند. بسته به کیفیت و طراحی ‌های جدید، درآمد سالیانه بین 20،000 تا 50،000 دلار برآورد می ‌شود.

– در کشور های آسیای جنوب شرقی هم بازار قابل قبولی برای صادرات قالی ایرانی وجود دارد و قالی ‌بافان می ‌توانند درآمد سالانه ‌ای بین 10،000 تا 30،000 دلار کسب کنند.

البته این رقم ‌ها بستگی زیادی به شهرت، تبلیغات و بازاریابی قالی‌ باف دارد و می ‌تواند متفاوت باشد. ولی به ‌طور کلی بازار های خارجی پتانسیل درآمد زایی خوبی برای قالی ‌بافان ایرانی دارند.

شروع یادگیری : آموزش میل بافی

دوره قالی بافی فن آموزان شامل چه مباحثی است؟

دوره قالی بافی در آموزشگاه فن آموزان طی 3 ترم تدریس می شود و شرکت کنندگان می توانند بسته به مهارت قبلی خود نسبت به ثبت نام در یکی از این دوره ها اقدام فرمایند. پیشنهاد می شود ابتدا علاقه مندان در ترم اول ثبت نام کرده و پس از آشنایی با اصول اولیه قالی بافی، نسبت به نام نوبسی در دوره های قالی بافی درجه 1 و تابلو فرش اقدام فرمایند. در ادامه مطالب آموزشی در این دوره با تفیک هر ترم نوضیح داده شده است.

ترم 1: دوره قالی بافی درجه 2

در این ترم ابتدا پس از معرفی تاریخچه فرش، با انواع مواد اولیه مصرفی مانند کرک، پشم، پنیه و ابریشم آشنا شده  و می توانید الیاف مصنوعی و طبیعی را از هم تشخیص دهید. پس از بررسی روش شستشوی پشم به طور دستی و ماشینی، با شیوه های مختلف ریسیدن پنبه و ابریشم آشنا شده و می توانید مدل های مختلف دار را شناسایی کرده و بسته به فرش تولیدی در منطقه از ان ها استفاده نمایید.

پس از یادگیری روش نصب دار به طور افقی و عمودی، روش های کوجی، هاف، زیر رو رو کردن چله به طور کاملا عملی تدریس شده و می توانید بسته به طرح و نقش فرش، تعداد چله های مورد نیاز را محاسبه کنید. افراد ضمن یادگیری اصول شماره گذاری و روش های بستن نخ های نزله، می توانند دار های قالی را تنظیم کرده و سیه بندی را اجرا کنند.

سپس به سراغ آموزش بستن کوجی و تعیین محل مناسب برای استقرار کوجی می رویم تا بتوانید متعلقات آن را در فرش های کرمان و یزد اجرا کنید. هم چنین پس از یادگیری زدن گره های متداول در فرش ها بر اساس منطقه بافت، می توانید اصول شانه کردن پرز ها و کوبیدن رج را بشناسید.

به علاوه در این کلاس روش های ترمیم چله های پاره شده و اتصال پود های زیر و رو به طور عملی تدریس شده و سرفصل های تخصصی در مورد شیرازه زدن و نقشه خوانی در اختیار شرکت کنندگان قرار می گیرد. در پایان کلاس به آموزش اجرای نقشه زمینه فرش، پایین کشی فرش و جدا سازی آن از دار می پردازیم. هم چننی پس از تشخیص اشکالات به وجود آمده در حین بافت فرش، به رفع آن ها پرداخته و از به وجود آمدن مجدد آن ها پیشگیری می کنیم.

شروع یادگیری : آموزش ترمه دوزی

ترم 2: دوره قالی بافی درجه 1

در این ترم کارآموزان ابتدا ضمن شناخت جنس و ابعاد انواع فرش، با مدل های مختلف فرش از جهت جنس پرز، چله و پود آشنا شده و می توانند فرش های تمام پشم و تمام ابریشم را تشخیص دهند. در ادامه مدل های متنوع بزرگ پارچه، قالی، پا دری، کناره و غیره از نظر ابعاد به افراد معرفی می شود.

در مرحله بعد هنرجویان می توانند ضخامت مواد اولیه را متاسب با رج شمار تعیین کرده و مقدار مناسب رج شمار را با توجه به منطقه محاسبه کنند. پس از آن به سراغ تنظیم مقدار ضخامت چله با رج می رویم. هم چنین به بررسی انوا پود مورد استفاده در بافت قالی می رویم.

در این ترم شرکت کنندگان با انواع پشم و کرک های ماشین ریس و دست ریس و ابریشم آشنا شده و مکانیزم های بافت فرش را یاد می گیرند. سپس با یادگیری روش بافت انواع گره های متداول در مناطق گوناگون، می توانند فرآیند های پود گذاری، سرکش، دست گردن را به طور عملی اجرا کرده و نازک کاری را در فرش انجام دهند.

در ادامه مسیر به سراغ بررسی مدل های متفاوت شور فرش و شیرازه منفصل می رویم تا پس از مهار کردن سر و ته فرش از روی دار، به رنگ آمیزی و لکه گیری فرش ها بپردازیم. پس از خشک کردن فرش و انجام مراحل رفو، ایرادات باقی مانده را برطرف کرده و مراحل تکمیلی بافت را اجرا خواهند کرد.

در این ترم بافت فرش های گرد، بیضی یا چند ضلعی به طور کامل تدریس شده و افراد توانایی بافت فرش سوف، زمینه گلابتون، زری بافت و دو رو را کسب خواهند کرد. در نهایت کارآموزان با چگونگی استفاده از انواع قیچی برای ثابت کردن فرم های برجسته آشنا خواهند شد.

شروع یادگیری : آموزش حصیر بافی

ترم 3: بافت تابلو فرش

در این دوره شرکت کنندگان با روش گره زدن و تقسیم بندی انواع گره آشنا شده و می توانند گره های متقارن راست، چپ، ترکیبی، آهنی و یو را اجرا کنند. سپس به شناخت اصول اجرای نیم گره و یک چهارم گره می پردازند. در این قسمت آن های می توانند به طور عملی نیم گره های طولی و عرضی حلقه ای، پیچشی و آذری را متناسب با محل بافت تابلو فرش را اجرا کرده و از گره های میانی راست، چپ، بالا و پایین برای تزئین استفاده کنند.

در ادامه مسیر به آموزش نقطه کردن طرح های تابلویی و ایجاد تناسب در نقشه های تابلویی با کمک رج شمار می پردازیم و هم چنین برای از بین بردن مرز ها و ایجاد سایه ها، با پخش رنگ در تابلو فرش آشنا خواهید شد. در پایان دوره کارآموزان قادر خواهند بود انواع منظره بافی، سایه دار بافی، چهره بافی، خط بافی و شعر بافی را به طور کامل اجرا کنند.