مدار الکتریکی لامپ مهتابی

لامپ های مهتابی در شکل ها و اندازه های مختلف در بازار وجود داشته و به دلیل تولید نور سفید و روشنایی معمول برای مصارف خانگی مورد استفاده قرار گرفته است. آشنایی با مدار الکتریکی و نحوه سیم کشی لامپ مهتابی برای هر فرد برق کار ساختمان ضروری می باشد. برای سیم کشی لامپ های مهتابی از بالاست های مغناطیسی و الکترونیکی استفاده می شود. مدار الکتریکی لامپ مهتابی برای خاموش و روشن کردن یک لامپ مهتابی استفاده می شود توضیحاتی برای موارد کاربرد و نحوه عملکرد این مدار در زیر آورده شده است.

در این مقاله ضمن معرفی لامپ مهتابی و کاربرد های آن، با روش سیم کشی لامپ های مهتابی تکی و دو قلو با استفاده از ترانس ها می پردازیم. دوره آموزش برق ساختمان درجه 1 و درجه 2 در آموزشگاه فن آموزان بصورت تخصصی و عملی در کارگاه مجهز برگزار می شود. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.

آموزشگاه فن آموزان در دپارتمان برق خود دوره های تخصصی ویژه بازار کار نظیر آموزش برق صنعتی ، آموزش هوشمند سازی ساختمان ، آموزش سیم پیچی موتور و بیش از هشتاد دوره تخصصی دیگر را با تمرکز بر یادگیری عملی کارآموزان و تحت نظارت سازمان فنی حرفه ای برگزار می کند. جهت اطلاع از نحوه برگزاری دوره ها و دریافت مشاوره رایگان با شماره 02191321001 تماس بگیرید.

فیلم معرفی مدار الکتریکی لامپ مهتابی

لامپ مهتابی چیست؟

لامپ مهتابی که با نام لامپ فلورسنت نیز شناخته می شود، در شکل های استوانه ای و حلقه ای در بازار وجود دارد. این لامپ ها از گاز آرگون یا نئون تشکیل شده است. نحوه کارکرد لامپ فلورسنت با بخار جیوه در فشار کم می باشد. با برقراری ولتاژ در دو سر لامپ مهتابی، دمای گاز درون لامپ بالا رفته و باعث تبخیر جیوه درون لامپ می شود. در ادامه تبخیر جیوه و به حرکت در آمدن آن، یون و پلاسمایی تولید شده که نور فرا بنفش ار پلاسما بازتاب می شود. ماده فلورسنت موجود در لامپ باعث تبدیل نور فرا بنفش به نور مرئی می شود. با مرور زمان و استفاده طولانی مدت از لامپ های فلورسنت، میزان روشنایی آن ها کمتر شده و خاموش ور وشن می شود. این ها نشانه تعویض لامپ های مهتابی می باشد.

ساختار داخلی لامپ مهتابی

دلیل نام گذاری لامپ های مهتابی با لامپ های فلورسنت، وجود نمک های فلزی فلورسنت در سطح داخلی لامپ می باشد. این لامپ ها برای توزیع الکترون ها از الکترود استفاده می کنند. الکترود های موجود در لامپ مهتابی، الکترون ها را در دمای 900 درجه سانتی گراد ساطع می کند. تولید نور در لامپ های مهتابی توسط تحریک فسفر درون حباب لامپ توسط تابش اشعه فرا بنفش در طول موج 7.253 نانو متر انجام می شود.

گاز آرگون یا نئون موجود در حباب های لامپ باعث برقراری جریان شده و به تبخیر جیوه کمک می کند. جیوه فلط مایع سمی بوده در صورت شکستن لامپ و پخش شدن جیوه در محل، باعث ایجاد مسمومیت های فلزی از طریق تنفس می شود. در صورت ورود جیوه به ریه ها، باعث بروز مشکلاتی از جمله کاهش وزن، التهاب پوستی، لرزش بدن و سر درد می شود.

موارد کاربرد مدار لامپ مهتابی

موارد کاربرد مدار الکتریکی لامپ مهتابی به قدری زیاد است که نمی توان حتی در چند صفحه تمام کاربردهای آن را نوشت.اما به اختصار می توان گفت که بیشتر در زمانی که نیاز به یک لامپ با طول عمر بالا و کم مصرف داریم از این گونه لامپ ها استفاده می شود، بیشتر در نورپردازی های داخلی و کمتر در محیط خارجی از این گونه لامپ استفاده می شود.

لامپ های مهتابی به دلیل تولید نور طبیعی و روشنایی یکنواخت بدون وجود سایه نسبت به لامپ های رشته ای در موارد زیادی کاربرد دارند. در مواردی که به لامپی با طول عمر بالا و کم مصرف نیاز داریم، از لامپ مهتابی استفاده می کنیم. لامپ های مهتابی در نور پردازی های داخل استفاده می شوند.

البته ذکر این نکته قابل توجه است که به ازای هر دو لامپ مهتابی سفید باید از یک لامپ زرد مثل لامپ مهتابی زرد استفاده گردد تا ترکیب نورها متوازن گردد.

بیشتر بخوانید: مدار الکتریکی کولر آبی

چگونگی عملکرد لامپ مهتابی

زمانی که کلید Q1 وصل می شود به علت وجود گاز داخل لامپ مقاومت آن بسیار بالاست و جریان مسیر خود را از داخل استارتر می بندد با گذشتن جریان از درون استارتر تیغه ها گرم می شوند و به هم متصل می گردند بعد از اتصال کوتاه شدن تیغه ها به مرور دمای آنها کم شده و اتصال باز می شوند در این هنگام سلف یا همان چوک می خواهد مانع افت جریان شده و همچنان جریان خود را عبور دهد این موضوع باعث شارژ شدن خازن دو سر استارتر می شود.

این خازن همزمان با شارژ شدن به دمای نزدیک به 600 تا 700 درجه می رسد با بالا رفتن ولتاژ گاز درون لامپ یونیزه می شود و شما احتمالا شاهد روشن شدن لامپ مهتابی می شوید.بعد از روشن شدن لامپ مقاومت مسیر لامپ بسیار پایین تر از مقاومت مسیر استارتر می باشد و دیگر مسیر جریان از درون لامپ مهتابی بسته می شود.

البته ذکر این نکته الزامی است که اگر چوک در مسیر وجود نداشت باعث بالا و بالا رفتن جریان می شد اما با وجود چوک جریان عملا خیلی بالا یا خیلی پایین نمی آید و در حالت پایدار خواهد ماند.

شمای فنی، حقیقی و مسیر جریان مدار الکتریکی لامپ مهتابی

مدار الکتریکی مهتابی تک لامپ با بالاست مغناطیسی

بالاست مغناطیسی که با نام های دیگر چک مغناطیسی، استارتر یا ترانس مهتابی در بازار شناخته می شود در مدار الکتریکی لامپ مهتابی های قدیمی تک لامپ و دو لامپ مورد استفاده قرار می گیرند.

همان طور که در شکل زیر از مشاهده می کنید، سین فاز از یکی از ترمینال های بالاست مغناطیسی وارد شده و از ترمنال بعدی خارج می شود. در ادامه به یکی از چهار پایه سوزنی توسط پایه های لامپ مهتابی وصل می گردد.

مدار الکتریکی مهتابی تک لامپ با بالاست الکترونیکی

در مدار الکتریکی مهتابی تک لامپ با بالاست الکترونیکی، تعداد ترمینال ها شش عدد بوده و سیم فاز و نول به طور مستقیم به دو ترمینال وارد می شود. چهار ترمینال باقی مانده طبق شکل زیر به لامپ مهتابی وصل می شود.

مزایای بالاست الکترونیکی نسبت به بالاست های مغناطیسی

بالاست های الکترونیکی نسبت به بالاست های مغناطیسی دارای مزایای زیر هستند:

• عدم نیاز به استارت از مدار الکترونیکی مهتابی
• کم شدن میزان مصرف برق
• قطع شدن صدای ویز ویز مهتابی
• تولید گرمای کمتر
• سیاه نشدن دو سر لامپ مهتابی

بیشتر بخوانید: مدار الکتریکی اتاق خواب

مدار الکتریکی مهتابی دو لامپ با بالاست الکترونیکی

در مدار الکتریکی مهتابی دو لامپ با بالاست الکترونیکی، کافی است از بالاست الکترونیکی مونتاژ شده موجود در بازار استفاده نموده و سپس دو سیم فاز و نول خارج شده را طبق شکل زیر به پایانه های مربوطه متصل کنیم.

روش سیم کشی لامپ مهتابی قدیمی تکی

لامپ مهتابی قدیمی تکی به صورت سیم کشی آماده در بازار وجود دارد. اما برای سیم کشی می توانید با استفاده از ابزار مناسب به شیوه زیر، آن را سیم کشی نمایید.

لامپ مهتابی قدیمی تکی چهار ترمینال دارد. سیم فاز را به ترمینال پایینی و سیم نول را به یکی از ترمینال ها وصل کنید. سیم فاز را از کلید برق به یکی از پایانه های بالاست متصل نمایید. سیم فاز مورد نظر را از پایانه دیگر بالاست به پایه مهتابی که سیم نول را وصل کردید، متصل کنید. حال سیمی را به سر استارت وصل کرده و در ادامه به دو ترمینال باقی مانده لامپ مهتابی وصل کنید.

سیم کشی لامپ مهتابی دو قلو با یک ترانس

سیم کشی لامپ مهتابی قدیمی با ترانس های مغناطیسی انجام می شود. لامپ های مهتابی دو قلو ممکن است توسط یک ترانس یا دو ترانس سیم کشی شود. با توجه به شکل زیر، دو عدد لامپ مهتابی را به صورت سری به هم وصل کرده و از استارت استفاده شده است. هر لامپ مهتابی به صورت جدا گانه دو عدد رشته دارد. پس در مجموع تعداد رشته ها چهار و تعداد استارت ها دو عدد می باشد. در ابتدا هر یک از استارت ها را به دو پایه بالایی لامپ مهتابی وصل می کنیم.

حال سیم فاز را به یکی از ترمینال های بالاست مغناطیسی وصل کرده و در ادامه به ترمینال پایینی لامپ مهتابی اول متصل می کنیم. طبق شکل لامپ مهتابی دوم را به صورت سری و پشت سر هم به لامپ مهتابی اول وصل می کنیم. در آخر، سیم نول را به ترمینال پایینی لامپ مهتابی دوم اتصال داده می شود.

سیم کشی لامپ مهتابی دو قلو با دو ترانس

در صورتی که نحوه سیم کشی لامپ مهتابی دو قلو با یک ترانس را کاملا متوجه شده باشید، در سیم کشی لامپ مهتابی دو قلو با دو ترانس مشکلی نخواهید داشت. در این قسمت کافی است، سیم کشی لام مهتابی دو قلو با یک ترانس را دو بار تکرار کنید.

مجموعه فن آموزان مجری برگزاری دوره های آموزشی ویژه بازار کار از جمله آموزش تعمیرات موبایل ، آموزش تعمیرات لوازم خانگی ، آموزش رباتیک ، آموزش تابلو برق صنعتی و … با مجوز رسمی از سازمان فنی حرفه ای و اعطای مدرک معتبر می باشد. تمامی دوره ها بصورت عملی و در کارگاههای مجهز ارائه می شود.